تنش روسیه با امریکا و اروپا در دو جبهه اوکراین و اروپای شمالی چنان در حال افزایش است که فرمانده تفنگداران دریایی امریکا از وقوع یک جنگ تمامعیار در آینده و لزوم آمادگی سربازان امریکایی برای این جنگ سخن میگوید.
به گزارش «جوان» شطرنج میان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به رهبری امریکا در یک طرف و روسیه در طرف دیگر نشان از عمق یافتن تنشها در دو جبهه رویارویی میان این قدرتها دارد. از سویی امریکا با فروش تسلیحات پیشرفته امیدوار است موازنه قوا را در صحنه داخلی اوکراین به ضرر جداییطلبان مورد حمایت روسیه برگرداند و از سوی دیگر روسها به جای اینکه مانند اواخر دوران جنگ سرد تا حدود دو دهه بعد از آن عموماً به اقدامات دفاعی در برابر پیشروی ناتو در حاشیه مرزهای خود در اروپای شرقی متکی بودند مدتی است که دور زدن ناتو و باز کردن جبههای در اروپای شمالی و شمال اقیانوس آرام را هدفگیری کردهاند. در همین رابطه گزارشهایی از افزایش تعداد زیردریاییهای روسیه در منطقه شمال اقیانوس اطلس به ویژه در ناحیهای که کابلهای انتقال دیتا میان دو قاره امریکا و اروپا منشر میشود که چنان امریکا و ناتو را نگران کرده است که یکی از فرماندهان عالی رتبه تفنگداران دریایی امریکا را به اتخاذ لحنی تهددیدآمیز وادار کرده است.
رابرت نلر در جمع تفنگداران امریکایی مستقر در نروژ گفت وقوع یک جنگ تمام عیار در آینده را پیشبینی میکند. نلر به تفنگداران دریایی مستقر در نروژ گفت: «امیدوارم اشتباه کنم، اما جنگی را پیش رو داریم. شما با حضورتان در اینجا، در یک جنگ سیاسی و اطلاعاتی هستید.» او تأکید کرد تفنگداران باید به طور شبانه روزی برای یک جنگ آماده باشند. دکتر آنتونی مونتیرو(تحلیلگر) روز جمعه در اینباره به اسپوتنیک گفت گذشته از اینکه جنگی رخ میدهد یا نه، اظهارات این فرمانده درباره احتمال وقوع جنگ با روسیه تأییدی بر این گفته امریکاییها است که همیشه گفتهاند: «ما با روسیه در جنگ سرد هستیم. مونتیرو در این مورد گفت: «این جنگ سرد از جنگ سرد اول خطرناکتر است زیرا هیچ ساختار قانونی یا پیمانی بین امریکا و روسیه وجود ندارد که از وقوع اشتباهی که به یک جنگ جهانی منجر شود، جلوگیری کند.» این تحلیلگر همچنین افزود: «امریکا سلاحهای هستهای خود را به اروپای شرقی در لهستان و رومانی انتقال داده است. سلاحهای امریکا تاکنون به این اندازه (به روسیه) نزدیک نبودهاند.» استقرار 330 تفنگدار امریکایی در خاک نروژ از ماه ژانویه آغاز شد. مسکو در آن زمان اعلام کرد این تصمیم امریکا برخلاف سیاست نروژ درباره استقرار پایگاههای نظامی خارجی است. «ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در اکتبر 2016 که استقرار این نیروها اعلام شد، گفت: «ما معتقدیم که این تصمیم امریکا با سیاست نروژ برای مستقر نکردن پایگاههای نظامی خارجی در زمان صلح در خاک این کشور تناقض دارد.» از دیدگاه زاخاروا این اقدام به تأمین و حفظ ثبات و امنیت در اروپای شمالی کمکی نمیکند.
نگرانی از فعالیتهای روسیه تنها مختص امریکا نیست و بال اروپایی این سازمان هم درباره آن زبان به هشدار باز کرده است. «ینتس استولتنبرگ» دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درباره توانایی زیردریایی روسی هشدار داد. وی در این مورد به روزنامه آلمانی «فرانکفورترآلگماینه» گفت که فعالیت زیردریاییهای روسی به بالاترین میزان پس از جنگ سرد تاکنون رسیده است و این در شرایطی است که ائتلاف ناتو هم برخی از تواناییهای خود را از دست داده است. استولتنبرگ در این مورد گفت: روسیه سرمایهگذاری گستردهای در نیروی دریایی خود داشته است و سهم زیردریاییها در این مورد قابل توجه است. روسیه از سال 2014، 13فروند زیردریایی دیگر به ناوگان نیروی دریایی خود اضافه کرده است. دبیر کل ناتو گفت که این زیردریاییها میتوانند تهدیدی راهبردی و خطری برای ارتباط میان امریکای شمالی و اروپا محسوب شوند. استولتنبرگ افزود: «ما همپیمانان فراآتلانتیک هستیم و باید به این دلیل بتوانیم در زمینه انتقال نیروها و تجهیزات در منطقه آتلانتیک اقدام کنیم. در همین راستا به راه آبی باز و امن نیاز داریم.» ناتو قصد دارد در همین راستا فرماندهی جدیدی را ایجاد کند. قرار است جزئیاتی در زمینه محل و دیگر ویژگیهای آن سال آینده مشخص شود.
سلاح امریکا در اوکراین و هشدار روسیه
دولت ترامپ قصد دارد به اوکراین کمک کند تا «ظرفیت دفاعی» خود را بهبود بخشد. بسته تسلیحاتی ارسالی به اوکراین شامل ۲۱۰ موشک ضدتانک است که قیمت آنها ۴۷ میلیون دلار (نزدیک ۴۰ میلیون یورو) ارزیابی میشود. احتمال میرود که این بسته حاوی سیستم بسیار پیشرفته جاولین (Javelin) نیز باشد. دولت اوکراین از تصمیم اخیر امریکا با شادی استقبال کرد و آن را پاسخی مثبت به تقاضاهای مکرر دولت اوکراین برای دریافت سلاحهای دفاعی پیشرفته دانست. والری چالی، سفیر اوکراین در ایالات متحده، از اینکه امریکا «سرانجام» سیاست خود را تغییر داده، ابراز خرسندی کرد. او در صفحه فیسبوک خود نوشت که به مدد تجهیزات مدرن اوکراین میتواند با «نیروهای متجاسر» مقابله کند. این اقدام امریکا در حالی صورت میگیرد که آتشبس جدیدی از بامداد روز شنبه میان جداییطلبان هوادار روسیه و نظام کییف برقرار شده است. روسیه مسلح کردن اوکراین به سامانههای دفاع هوایی پیشرفته توسط امریکا را محکوم کرد و هشدار داد که این اقدام ممکن است به راه افتادن حمام خون بینجامد. والنتینا ماتوینکو، رئیس شورای فدراسیون روسیه، تصمیم امریکا مبنی بر فروش اسلحه پیشرفته به اوکراین را «یک خطای بزرگ» دانست. خانم ماتوینکو به خبرگزاری تاس گفت که با ورود امریکا به بحران اوکراین، این درگیری پیچیدهتر میشود. سایر دیپلماتهای روس نیز از تصمیم تازه امریکا انتقاد کردند. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه از احتمال فروش اسلحه به اوکراین به شدت انتقاد کرد. او گفت که ایالات متحده با این اقدام به کشتار و خونریزی در اوکراین دامن میزند.
سناتور الکسی پوشکوف نیز گفت که ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین، در این کشور تنها باعث تقویت کسانی میشود که به دنبال «راهحل نظامی» هستند. در بحران اوکراین روسیه از جداییطلبان شرق اوکراین که از سال ۲۰۱۴ با دولت مرکزی در نبرد هستند حمایت میکند. این بحران در اوج خود به مرحلهای رسید که روسها رأساً وارد درگیریها شدند و منطقه کریمه از اوکراین منفک شد و بعد از 60سال دوباره آن را به خاک خود منضم کردند که به واکنش تحریمی امریکا و اروپا علیه مسکو انجامید.