بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران با حضور 132 ناشر عربی و لاتین یکی از پرچالش ترین بخش های این دوره نمایشگاه بود.
واژگونی دو کامیون حامل بارهای ناشران در ترکیه و مشهد که به از میان رفتن بارهای ناشران لبنانی و مرگ راننده منجر شد در همان روزهای نخست موجب انصراف 13 ناشر عربی از حضور در نمایشگاه کتاب تهران شد.
اما شاید بتوان گفت مهمترین چالش این بخش در حوزه ارزی بود. نحوه قیمت گذاری ارز و تخصیص آن به کتاب‌های خارجی نمایشگاه مهمترین دلیل چالش در این بخش بود. از همان ساعات اولیه آغاز به کار نمایشگاه نمایندگان ناشران خارجی که کتاب‌های خود را با نرخ آزاد خریداری کرده بودند با همان نرخ به عرضه کتاب های خود پرداختند در صورتی که نرخ رسمی اعلام شده ارز 4200 تومان بود . با توجه جا به اینکه چند سالی است حمایت های ارزی در بخش بین الملل حذف شده است، مسیولان در اوج برگزاری نمایشگاه سردرگم شدند.
پس از دو روز نمایشگاه دستورالعمل صادر کرد مبنی بر اجباری شدن حداقل 15 درصد تخفیف در بخش بین الملل تا حداقل قیمت ارز مبادله شده به نرخ دولتی نزدیک شود اماکتاب های ما قبل 2017 ملزم به فروش با نرخ دولتی شدند.
این در حالی بود که مشاهدات در نمایشگاه نشان می داد که نه تنها کتاب های 2017 و 2018 بلکه کتاب های ماقبل آن نیز با نرخ دلار 6 تا 8 هزار تومانی عرضه شده است. خبری هم از تخفیف 15 درصدی در همه غرفه ها نبود.
قائم مقام نمایشگاه کتاب تهران در ششمین روز از نمایشگاه کتاب تهران در واکنش به این نوسانات گفت: ما با بانک مرکزی نامه نگاری کرده ایم و درخواست تخصیص ارز داشتیم، اما به ناشران گفته ایم تا زمانی که قیمت ارز دولتی قطعی نشده است، شما می توانید بر مبنای ارزی که تهیه می‌کنید قیمت را محاسبه کنید اما تخفیف را نیز قائل شوید تا به نرخ ارز دولتی نزدیک شوید.
در روزهای بعد رئیس نمایشگاه از مذاکرات وزیر ارشاد با معاون اول رئیس جمهور برای تخصیص ارز خبر داد. مذاکراتی که به نتیجه رسید و ارز دولتی اگرچه خیلی دیر ولی به نمایشگاه کتاب آمد.
مقرر شد که بعد از اتمام نمایشگاه غرفه داران بخش بین الملل فاکتورهای خود را اعلام کرده و ما به التفاوت ارز را دریافت کنند. اقدامی که به نظر می رسد می‌تواند موجب سو استفاده برخی ناشران سودجو شود.
با توجه به اکثریت کتاب های لاتین عرضه شده در نمایشگاه کتاب تهران قدیمی و ماقبل 2017 است و ما تجربه برگزاری سی و یک دوره نمایشگاه را داریم انتظار می رود وزارت ارشاد در برخورد با ناشران لاتین هوشمندانه تر برخورد کند. اولا غلبه نشر بین الملل در نمایشگاه کتاب تهران باید به سمت جدیدترین ها و تازه های نشر حرکت کند، دوما حال که چند سالز است حمایت های ارزی حذف شده انتظار می رود ارشاد متمرکز عمل کند به این معنا که سال انتشار، میزان فروش، نحوه حمایت و میزان حمایت از ناشرانی که به کمک بار علمی کشور می آیند از پیش تعیین شده باشد.
اعلام تک نرخی شدن ارز حداقل 20 روز قبل از آغاز نمایشگاه کتاب تهران بود، بنابراین فرصت برای بررسی، رفع مشکلات و احیانا نامه نگاری ها با بانک مرکزی و مذاکرات با دولت پیش از شروع نمایشگاه فراهم بود نه اینکه وارد نمایشگاه شویم مشکلات آغاز شود و تازه بعد از 6 تا 7 روز راه چاره پیدا کنیم.
نمایشگاه کتاب تهران باید تکلیف خود را با بخش بین الملل مشخص کند، باید برای پرسش های ذیل پاسخی روشن یافت، چرا کتاب‌های جدید الانتشار از سوی عمده نمایندگی‌ها عرضه نمی‌شود؟ تکلیف ثبت سفارش‌ها و دستورالعمل جدید گمرک برای الزامی شدن ثبت ورود کتاب چیست؟ اختصاص ارز حمایتی بخش بین الملل آیا عطف به ماسبق می شود یا خیر؟ به عبارت دیگر خریداران کتاب خارجی قبل از اعلام اختصاص ارز می توانند مابه التفاوت پرداختی خود را از ناشران دریافت کنند یا خیر ؟
هم چنین با توجه به رشد حضور ناشران عربی در نمایشگاه و از سوی دیگر ممانعت بر خی دولت های جهان اسلام از ورود ناشرانشان به ایران باید روی روابط سیاسی و فرهنگی با این کشورها متمرکز شد.
