زهرا چیذری
زن ايراني در هر نقشي كه باشد محور خانواده است، اما مادر، ستون خيمه خانواده است و اگر اين ستون آسيب ببيند خيمه خانواده فرو ميپاشد. به همين خاطر است كه طرح بحث زنانه شدن اعتياد يا آسيبهاي اجتماعي فراتر از يك هشدار جدي است و فضاي جامعه را با التهابي جدي مواجه ميكند، اما واقعيت آسيبهاي اجتماعي هر چند غيرقابل انكار است اما اين همه عميق نيست به گونهاي كه اين بار معاونت زنان و خانواده رئيسجمهور هم به ميدان آمده و ميگويد: برخي شاخصهاي نظام آماري در حوزه زنان و خانواده با واقعيت انطباق ندارد. همچنانكه رئيس مركز توسعه، پيشگيري و درمان اعتياد بهزيستي به رغم آنكه از شيوع ۱۰درصدي اعتياد در بين زنان خبر ميدهد اما تأكيد ميكند اعتياد زنانه نشده ولي شيب سوء مصرف موادمخدر در جامعه زنان تغيير كرده است.
هرچند در حوزه آسيبهاي اجتماعي به خصوص وقتي پاي زنان در ميان ميآيد بايد نگاهي واقع بينانه داشت و تنها با چنين نگاهي است كه ميتوان بر اين آسيبها فائق آمد، اما خيلي وقتها آمار و ارقامهاي ارائه شده در فضاي رسانهاي از واقع نمايي عبور ميكند و به سياهنمايي كشيده ميشود؛موضوعي كه موجب فراهم شدن خوراك رسانهاي رسانههاي مغرض میشود و اوضاع اجتماعي ايران به خصوص در حوزه زنان و خانواده زير ذرهبين برجستهسازي و سياهنمايي قرار گيرد. به همين خاطر هم وقتي سراغ صفحات بينالملل رسانههايي همچون بيبيسي ميرويد با گزارشهاي مغرضانهاي مواجه ميشويد كه آسيبهاي اجتماعي يا چالشهايي كوچك را آنچنان بزرگنمايي كرده كه در نهايت تصويري مخدوش و عقب مانده از جامعه و زنان ايراني نشان دهد، اين در حالي است كه همين رسانه در قبال سياستهاي تندروانه و غيرمنطقي كشورهاي همسو با سياستهايشان همچون عربستان در سكوت مطلق به سر ميبرد.بگذريم از اينكه برخي رسانههاي داخلي هم خواسته يا ناخواسته با رسانههاي مغرض همصدا ميشوند.
خلاصه اينكه اين آش آنچنان شور شده كه حتي صداي معصومه ابتكار معاون زنان و خانواده رئيسجمهور را هم در آورده و وي را به واكنش واداشته است.
هجمهاي براي تخريب
معاون رئيسجمهور در امور زنان و خانواده با بيان اينكه به دليل هجمه رسانهاي براي تخريب وجهه كشورمان تصوير مبهمي از وضعيت زنان ايراني در جهان ارائه شده است، تأكيد ميكند: اعتقاد راسخ داريم كه زنان كشورمان در حوزههاي مختلف از پيشرفتهاي چشمگيري برخوردار هستند و امروز براي معرفي وجهه واقعي زنان ايراني مسئوليت سنگيني بر دوش داريم. ابتكار با اشاره به موضوع شاخصهاي نظام آماري در حوزه زنان و خانواده تصريح ميكند: برخي از اين شاخصها به هيچوجه با واقعيات انطباق ندارد، بنابراین بايد اين شاخصها تغيير يابد، چراكه امروز وضعيت زنان و خانواده در جامعه رو به پيشرفت است، لذا بايد با تعريف شاخصهاي مناسب گزارش خوب و با كيفيت مناسبي را از وضعيت زنان كشورمان در سطح ملي و بينالمللي ارائه نماييم.
وي معتقد است امسال در چهلمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي بايد اين آمادگي را داشته باشيم كه پيشرفتها و دستاوردهاي چشمگير در حوزه زنان را واقعبينانه معرفي كنيم، ضمن اينكه مشكلات و نارساييهاي موجود در اين حوزه را صادقانه مطرح نماييم.
واقعبينانه اعتياد زنانه نشده
اعتياد زنان و آسيبهاي اجتماعي اين حوزه يكي از مصاديق مشكلات و نارساييهايي است كه در حوزه زنان و خانواده وجود دارد و عبور از آن بيترديد نميتواند اين چالش را سبكتر كند و نياز به پرداختي واقعبينانه دارد.
بحث زنانه شدن اعتياد و آسيبهاي اجتماعي بارها از سوي بسياري از مقامات و چهرههاي دولتي مطرح شده است. نمونهاش شهيندخت مولاوردي دستيار رئيسجمهور در حقوق شهروندي است كه خيلي وقتها اظهاراتش بيش از آنكه خوراك داخلي داشته باشد خوراك رسانههاي مغرض بوده است.
بحث اعتياد زنان و زنانه شدن آسيبهاي اجتماعي هنگامي از سوي وي مطرح شد كه مولاوردي در مسئوليت معاونت زنان و خانواده قرار داشت و بيش از آنكه از وي انتظار اعلام آسيبها برود انتظار ميرفت تا تدابير و اقدامات انجام شده براي مقابله با اين روند را براي مردم و افكار عمومي توضيح دهد. حالا انگار مسئولان حوزه زنان به اين نتيجه رسيدهاند كه به جاي طرح مسائل اينچنيني بهتر است اقدامات عملي انجام دهند.
رئيس مركز توسعه، پيشگيري و درمان اعتياد بهزيستي درباره وضعيت اعتياد در ميان زنان ميگويد: اعتياد، زنانه نشده است، چراكه زنانه شدن اعتياد به معني اين است كه شيوع مصرف موادمخدر در بين جامعه زنان بيش از 50 درصد باشد، در حالي كه اينگونه نيست.
وي در عين حال تصريح ميكند: در گذشته تعداد كمتري از زنان مواد مخدر مصرف ميكردند، اما اكنون شيب اعتياد در زنان تغيير كرده است.
تلاش براي بهبود
عباسي درباره عملكرد بهزيستي در حوزه اعتياد زنان ميگويد: مراكز درمان اعتياد ويژه زنان را در دستور كار داريم و در بحث پيشگيري اوليه ورود كردهايم. برنامههاي زيادي در محلات شهري و روستايي براي پيشگيري از گرايش زنان به اعتياد در دستوركار قرار گرفته است. در پيشگيري ثانويه، مراكز درماني را توسعه خواهيم داد و در پيشگيري سطح 3، رويكرد كاهش آسيب از طريق بيماريهاي ناشي از تزريق سرنگ مشترك و بيماريهاي مقاربتي مانند ايدز را دنبال ميكنيم و در اين رابطه مراكز درمان سرپايي (DIC) را براي سطح 3 پيشگيري توسعه دادهايم.
رئيس مركز توسعه، پيشگيري و درمان اعتياد بهزيستي ميافزايد:طبق آخرين پيمايش شيوعشناسي اعتياد در كشور 10 درصد از معتادان را زنان تشكيل ميدهند به همين دليل تهيه و تدوين پروتكلهاي درماني ويژه زنان ضروري به نظر ميرسد.
وي در عين حال از مغفول ماندن پروتكل درمان اعتياد در زنان گلايه دارد و ميگويد: براي كاهش بسياري از آسيبهاي اجتماعي بايد به اين حوزه ورود كنيم، چراكه زنان يك ركن اساسي در خانواده و جامعه محسوب ميشوند.