جوان آنلاین: سرانجام تهدید «دونالد ترامپ»، رییسجمهوری آمریکا برای ورود به جنگ تجاری، جنبه عملی گرفت و تعرفههای جدید بر واردات فولاد و آلومینیوم به این کشور اجرایی شد، موضوعی که به عقیده کارشناسان میتواند تهدیدی برای رشد اقتصادی جهان باشد.
ترامپ از همان زمان انتخابات ریاستجمهوری 2016، از توافقات تجاری آمریکا با دیگر کشورها بهعنوان ضرباتی مهلک بر ساختار تولید داخلی کشورش یاد میکرد و در اسفندماه سال گذشته گفته بود که تعرفه واردات فولاد را به 25درصد و تعرفه واردات آلومینیوم را به 10درصد خواهد رساند. رییسجمهوری آمریکا در پیامی توئیتری نوشته بود که «کسری تجاری 800 میلیارد دلاری که هر سال نصیب آمریکاییها میشود، حاصل سیاستها و توافقات تجاری بسیار احمقانه ماست. کشورهای دیگر که سالهاست شغلها و ثروت ما را میبرند، به حماقت رهبران آمریکا میخندند.»
ترامپ بامداد 18 اسفندماه بهرغم تمامی هشدارهای بینالمللی درباره احتمال آغاز «جنگ تجاری» و حتی استعفای مشاور اقتصادیاش، فرمان افزایش تعرفههای واردات آلومینیوم و فولاد به آمریکا را امضا کرد.
حال بعد از گذشت سه ماه از این خبرها، ویلبر راس، وزیر بازرگانی ایالات متحده آمریکا جمعه ۳۱ می / ۱۰ خردادماه گفت: «از نیمه شب پنجشنبه، به وقت واشنگتن افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم برای اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک اعمال خواهد شد.»
بر اساس این خبر، صادرکنندگان فولاد و آلومینیوم از کشورهای اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک باید به ترتیب 25 و 10درصد تعرفه جدید به دولت آمریکا پرداخت کنند، موضوعی که خشم نزدیکترین متحدان تجاری آمریکا را در پی داشت و آنان نیز واشنگتن را به طرح شکایت در سازمان تجارت جهانی و اتخاذ اقدامات تلافیجویانه تجاری تهدید کردند.
شکایت رسمی اروپا از آمریکا
در نخستین واکنش به این خبر، وزیر بازرگانی اتحادیه اروپا، چیچیلیا مالمستروم گفته روز سیاهی در تاریخ تجارت جهانی رقم خورد و ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اروپا هم با «کاملاً غیرقابلقبول» خواندن تصمیم آمریکا گفته اکنون این اتحادیه راهی جز شکایت رسمی علیه آمریکا در سازمان تجارت جهانی ندارد.
اتحادیه اروپا پیشتر هم تهدید کرده بود که در صورت عملی شدن تعرفههای جدید محدوده یورو هم برای ویکسی بربن آمریکا، شلوار جین این کشور و موتور سیکلت هارلی دیویدسن تعرفه وضع خواهد کرد؛ صادراتی که به اقتصاد ایالتهای کنتاکی و ویسکانسن آسیب خواهد رساند. این دو ایالت به ترتیب میچ مک کانل، رهبر جمهوری خواهان را در سنا و پل رایان، رییس مجلس نمایندگان را در کنگره آمریکا دارند.
سخنگوی دولت بریتانیا نیز اعلام کرد: «ما از تصمیم آمریکا برای افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم برای اروپا به بهانه مشکلات امنیت ملی ناخشنودیم. بریتانیا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا از متحدین نزدیک ایالات متحده آمریکا هستند و باید به طور دائم و کامل از افزایش تعرفه معاف باشند.»
مقابله به مثل کانادا و مکزیک
نخست وزیر کانادا ساعتی پس از علنی شدن تصمیم کاخسفید برای اعمال تعرفههای جدید علیه کشورهایی که به طور کلاسیک «متحد استراتژیک واشنگتن» محسوب میشوند، به این تصمیم واکنش نشان داد و وعده داده که دولت کانادا با تمام قوا از صنایع و کارگران این کشور در برابر تعرفههای جدید آمریکا دفاع کند.
دولت کانادا اعلام کرده در اقدامی متقابل، برای بیش از ۱۶میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از واردات محصولات آمریکایی به این کشور تعرفه وضع خواهد کرد. بنا بر گفته دولت کانادا این تعرفهها که قرار است از ابتدای ماه ژوئیه آینده (یک ماه دیگر) وضع شود، برابر با میزان صادرات فولاد کانادا به آمریکا در سال ۲۰۱۷ (سال گذشته) است که رقمی حدود ۱۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است.
مکزیک دیگر کشور همسایه آمریکا و از شرکای اصلی اقتصادی این کشور در واکنش به اجرایی شدن این تعرفهها اعلام کرده، در نظر دارد برای واردات فولاد، گوشت خوک، پنیر، سیب و بلوبری از آمریکا تعرفههای مشابهی در نظر بگیرد. ویلبر راس، وزیر بازرگانی آمریکا گفته مذاکرات با کانادا و مکزیک برای احیای پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی معروف به نفتا بیش از آن چیزی که امید میرفت به طول کشیده و برای همین دولت آمریکا تصمیم گرفته تا معافیت این دو کشور همسایه را هم دیگر تمدید نکند.
آمریکای تنها
پیش از این ترامپ اعلام کرده بود که در جنگ اقتصادی پیروز میدان خواهد بود اما پیروزی در جنگ تجاری با قدرتهای بزرگی همچون اتحادیه اروپا و اعضای نفتا (شامل کانادا و مکزیک) با توجه به وابستگی شدید متقابل، برای آمریکاییها دور از انتظار خواهد بود.
گرچه افزایش تعرفه کالاهای وارداتی در کوتاه مدت به تقویت تولید ملی و حفظ مشاغل کارگران آمریکایی خواهد انجامید؛ اما در عین حال، این رویکرد در میانمدت، افزایش قیمت کالاهای ساخته شده با استفاده از مواد اولیه وارداتی و از دست رفتن بازارهای صادراتی برای کالاهای آمریکایی را نیز به همراه خواهد آورد. همچنین هزینههای بالایی را بر مردم و کارگران آمریکایی تحمیل میکند.
با این حال، در پیش گرفتن الگوی حمایتگرایانه آمریکایی از سوی دیگر قدرت های اقتصادی، خطر برخورد منافع و از بین رفتن دستاوردهای چند دهه تجارت آزاد در جهان را به دنبال خواهد شد. به گفته «ژان ایو لودریان»، وزیر امور خارجه فرانسه در نهایت، شعار «اول آمریکا» به شکلگیری «آمریکای تنها» خواهد انجامید.
این موارد سبب شده است که حتی در میانهمحزبیهای ترامپ در کنگره نیز صدای اعتراض شنیده شود. با این حال، ترامپ و مشاورانش در موضوعات دیگر از بحث تغییرات آب و هوایی تا خروج از برجام نشان دادهاند که به اعتراضات داخلی و خارجی کوچکترین
توجهی ندارند.
جنگ تعرفهای ترامپ با اروپا بر سر برجام
در این میان شبکه خبری بلومبرگ در گزارشی به بررسی ارتباط جنگ تعرفهای آغاز شده از سوی ترامپ با توافق هستهای برجام و تحریمهای ایران پرداخته و نوشته است که واشنگتن، در عوض به دنبال مبادله صلح در تجارت در ازای اخذ امتیازهای امنیتی و سیاست خارجی است.
مطابق این گزارش، امید ترامپ احتمالاً این است که میتواند از تهدید به اعمال تعرفه بر واردات فلزات بهعنوان یک اهرم فشار برای جلب همکاری کشورهای اروپایی در زمینه افزایش سهم بودجه دفاعی متحدان ناتو و تحریمهای ایران استفاده کند.
رگههای دیگر این رویکرد ترامپ را میتوان در موضوع تحریمهای ایران دید. «ریچارد گرنل»، سفیر آمریکا در آلمان در مصاحبهای با نیویورکتایمز گفته بود که ترامپ آماده است در صورت همکاری اتحادیه اروپا با آمریکا در موضوع ایران، اعضای این اتحادیه را برای همیشه از تعرفههای تجاری معاف کند.