تاکنون چه تعداد کاربر جذب کرده و چه میزان دیگر ظرفیت دارید؟
حدود 4 میلیون کاربر. در حال حاضر برای 10 میلیون کاربر تجهیزات نصب شده داریم. به همین میزان هم تجهیزات آماده داریم که به محض نیاز از آنها استفاده کنیم. از نظر نرم‌افزاری هیچ محدودیتی نداریم و محدودیتمان از نظر سخت‌افزاری و لینک‌های ارتباطی است.
چه تلاش‌هایی تاکنون برای جذب کاربر داشته‌اید؟
با توجه به فضای نامناسب و عدم اطمینانی که نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی وجود دارد هر تلاشی سخت است. از طرفی نرم‌افزار ما چون قدیمی‌ترین پیام‌رسان داخلی است تقریباً تمامی مردم آن را می‌شناسند. اما ما تلاش خود را می‌کنیم و در جاهای مختلف هم اطلاع‌رسانی کرده‌ایم. اگر چه منابعمان هم محدود است. مثلاً صدا و سیما به جز برای پیام‌رسان سروش، فضا را برای سایر پیام‌رسان‌ها باز نمی‌کند. تکنولوژی فعلی ما تکنولوژی ایست که 5 الی 6 کمپانی بزرگ دنیا فقط آن را در اختیار دارند.
شما در جایی گفته بودید که تلگرام بسیاری از معادلات پیام‌رسان‌های دیگر را بر هم زد. تلگرام قطعاً بدون همکاری با مسوولان داخل کشور نمی‌توانست این اقدام گسترده را انجام دهد و همه معادلات را رقم بزند. نظرتان چیست؟
به هر حال تلگرام فقط یک پیام‌رسان نیست. تلگرام به یک شبکه اجتماعی-پیام‌رسان-رسانه در ایران تبدیل شد و فقط در ایران این اتفاق برایش افتاد. علت آن هم شاید محدودیت‌هایی بوده که دسترسی به بعضی از شبکه‌ها در ایران به درستی اعمال شده بود. تلگرام از این فضای خالی استفاده کرد و سرویس‌هایی را که مردم در جاهای دیگر باید دریافت می‌کردند به مرور به قابلیت‌های خودش اضافه کرد. اگر مسوولان از ابتدای کار به تلگرام چراغ سبز نشان نمی‌دادند به این شکل رشد نمی‌کرد. صدا و سیما در یک دوره‌ای به شدت تلگرام را در کلیه شبکه‌های خودش تبلیغ کرد. درباره کانال در پیام‌رسان بیسفون سخت‌گیری شد اما برای تلگرام خیر. این اتفاق همین الان هم در کشور دارد می افتد. مثلاً اگر یک پیام‌رسان داخلی قرار است یک تعدادی سرور داشته باشد با نظارت و سخت‌گیری انجام می‌شود در حالی که درباره آوردن cdn تلگرام فضا باز است و سرورهای زیادی در اختیارشان قرار می‌گیرد. این کار از یک جهت غلط نیست. بالاخره وقتی جمعی از مردم مثلاً در آن زمان 20 میلیون از مردم از تلگرام استفاده می‌کردند شاید این وظیفه دولت باشد که به مردم برای استفاده بهتر کمک کند. اما از طرفی به تهدیدها و انحصار بازار پیام‌رسان در کشور که تلگرام به وجود آورد نیز باید توجه می‌شد. ما هیچ وقت مرزهای کشور را نباید روی کالای خارجی باز کنیم و حواسمان به تولید ملی نباشد. این تدبیر هنوز هم در فضای مجازی کشور وجود ندارد. متولی آن هم فقط وزارت ارتباطات نیست. اگر در قانون یک متولی برای آن دیده شود و تنها متولی و مجری باشد و بقیه سازمان‌ها از آن پیروی کنند نتیجه بهتر خواهد بود. حتی اگر آن سازمان مسیر را غلط برود وضعیت بهتر از حالا خواهد بود . ما خودمان تکلیفمان را با خودمان نمی‌دانیم و عزم ملی در این زمینه نداریم و مرکز واحدی برای تصمیم‌گیری نداریم. افراد و نهادهای مختلف رأی‌ها و نظرات مختلف می‌دهند و هیچ کدام برای اجرایی و عملیاتی کردن پای کار نمی‌ایستند.
ظاهراً شما نخستین پیام‌رسانی بوده‌اید که قابلیت کانال را ایجاد کردید؟
بله کانال ابداع بیسفون در کل دنیا بود. مدارک آن را هم در توییتر گذاشته‌ام. تلگرام یک سال بعد از ما کانال را ارائه داد و در واقع از روی ما کپی کرد. در حالی که یک سال قبل از تلگرام ما ارائه داده بودیم و کاربران در حال استفاده از آن بودند.
چرا مسوولان مجوز و شرایط کانال را برای شما فراهم نکردند؟
وقتی کانال را ابداع کردیم می‌دانستیم که کانال نوعی رسانه است و صاحب آن باید اهلیت داشته باشد. این را با دوستان وزارت ارتباطات و وزارت ارشاد و شورای فضای مجازی مطرح کردیم. قرار بر این شد که کانال فقط در اختیار کسانی قرار بگیرد که مجوز نشر برخط دارند و این مجوز از طریق مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد داده شود. اما برای اشخاص حقیقی قرار شد افراد با مراجعه طی 24 ساعت همکاری لازم با آنها به عمل آورده شود. اما این اتفاق هیچ‌گاه نیفتاد.
در حالی که وقتی تلگرام قابلیت کانال را ایجاد کرد این برخورد با او نشد. این برخورد دوگانه و فرق قائل شدن میان پیام‌رسان داخلی و خارجی جای سؤال دارد. چرا یک پیام‌رسان خارجی بدون هیچ ممیزی و نظارتی باید بتواند فعالیت کند اما برای پیام‌رسان داخلی هزار مشکل درست می‌کنند؟
مسوولان که مدام اعلام می‌کنند از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت می‌کنیم!
مصوبه شورای فضای مجازی خیلی از سازمان‌ها و ارگان‌ها را موظف کرده که حمایت کنند. غیر از وزارت ارتباطات که 80 درصد وظایفش را تا حدودی انجام داده بقیه هیچ کاری نکرده‌اند. وزارت ارتباطات سرورها را در اختیار گذاشت ولی باکس‌های تبلیغاتی که باید در صدا و سیما در اختیار پیام‌رسان‌ها می‌گذاشت محقق نشد. جز تعدادی خبر آن هم در یک دوران کوتاه که ماجرا خیلی داغ شده بود. بانک مرکزی بحث پیمنت را قرار بود تأمین کند اما هیچ اتفاقی نیفتاد.
در نتیجه هر کدام از بانک‌ها دارند یک اپ جدا برای خودشان درست می‌کنند. بانک مرکزی شاید معتقد است که چرا این قابلیت را در اختیار پیام‌رسان‌ها بگذارم و چرا خودم و سایر بانک‌ها بستری راه نیندازیم. همچنین قرار بود سرویس‌ها و خدمات دولت الکترونیک روی پیام‌رسان داخلی زمینه‌هایش فراهم بشود که نشده است و مسایلی از این قبیل.
بحث امنیت پیام‌رسان‌های داخلی هم مطرح است و مردم می‌خواهند که خیالشان از این بابت راحت باشد. برای این مسأله مشخصاً چه کرده‌اید؟
این یک فضایی است که رسانه‌های بیگانه به آن دامن زده‌اند. مگر مردم وقتی می‌خواستند از تلگرام استفاده کنند از امنیتش مطمئن شدند بعد استفاده کردند؟ حساسیتی وجود نداشت. این حساسیت را رسانه‌های بیگانه با غرض دامن می‌زنند و می‌گویند اطلاعات شما برداشته می‌شود. در 6 سال گذشته که بیسفون دارد فعالیت می‌کند تا حالا یک بار هم حتی کسی از ما اطلاعات مردم را نخواسته است. با فتوایی که مقام معظم رهبری در این زمینه دادند نیز به روشنی تکلیف مشخص شد. امنیت در پیام‌رسان به چه معناست؟ به معنای امنیت بین کلاینت و سرور است. تقریباً همه پیام‌رسان‌های داخلی ما از پروتکل‌های استاندارد HSL و امثال آن استفاده می‌کنند که تا حد زیادی امن است. تلگرام هم همین کار را می‌کند. به علاوه تلگرام پروتکلی اختصاصی دارد به نام MTProto که زبان حرف زدن کلاینت و سرور است. اگر کسی توانست سد امنیتی HSL را بشکند این جا این زبان حرف زدن را متوجه نخواهد شد. بیسفون هم از سال 94 تاکنون پروتکلی اختصاصی دارد به نام BPCP که خودش در سطح باینری طراحی کرده. سؤال دیگر این است که دیتاهایی که در سرورهای پیام‌رسان‌ها دارد جمع‌آوری می‌شود اگر نهادی نظارتی آنها را از شما بخواهد در اختیارش می‌گذارید یا خیر؟ جواب من به این سؤال این است که اطلاعات مشترکین تمام دارایی یک پیام‌رسان است و در اختیار گذاشتن یعنی صدمه زدن به آن و خطاست و هیچ کس داده‌های کاربران خود را به حراج نمی‌گذارد.
اما از طرفی امنیت مردم اگر مورد هجوم قرار گرفت و شکایتی شد و قوه قضاییه یا مرجع ذی‌صلاح دیگر خواست آن را بررسی کند و از امنیت مردم دفاع کند آیا این اطلاعات باید در اختیار قوه قضاییه قرار بگیرد؟ در همه دنیا قرار می‌گیرد. در همه جای دنیا اگر اتفاقی بیفتد تا ایمیل‌های شخصی نیز بررسی می‌شود. قانون در کشور ما برای این مسأله مشخصاً دستورالعمل مشخص دارد و وجود این قوانین امنیت مردم را بیشتر تضمین می‌کند.
