که حاصل آن تقدیم ۱۲ هزار شهید به نظام جمهوری اسلامی است. با وجود نقش و اهمیت عملیاتهای مکرر نظامی شهری در پاکسازی منطقه از حیث اشرار، ضدانقلاب و منافقین که در آن روزها همچون داعشیها حتی به کودکان و زنان هم رحم نمیکردند، اما اکنون آنچنان که باید نماد آن دوران برای نسل امروز در شهرها نمایش داده نمیشود و بازنمایی تاریخ دفاع مقدس آذربایجان غربی مغفول مانده است.
به تازگی قرار است شهرداری ارومیه با همکاری نهادها و ارگانهایی حوزه دفاع مقدس به منظور حفظ تاریخ دفاع مقدس، بازخوانی مقاومت غیور مردان استان و همچنین بازنمایی عملیاتهای نظامی برای نسل جوان و ترویج روحیه ایثار و شهادت در جامعه، مراسمهای بزرگداشت عملیاتهای نظامی شهر ارومیه را با محوریت قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) در دستور کار قرار دهد. شهردار ارومیه معتقد است که در کنار برگزاری یادوارههای شهدا، باید عملیاتهای نظامی نیز معرفی و ابعاد آن تبیین شود.
محمد حضرتپور میگوید: «عملیاتهای نظامی قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) در دوران دفاع مقدس برای ارومیه امنیت و برای کشور عزتآفرین بوده که متأسفانه تاکنون به تصویر کشیده نشده و عملیات لیلهالقدر از جمله آنهاست.» به گفته این مقام مسئول بزرگداشت عملیاتهای نظامی شهر ارومیه در واقع حفظ و حراست از هویت شهر و استان در حوزه دفاع مقدس و در جهت تقویت فرهنگ ایثار و شهادت است. وی با اذعان بر اینکه با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی حق شهدا ادا نشده است، میافزاید: «شهر ارومیه ۳ هزار و ۳۰۰ شهید تقدیم ایران اسلامی کرده است که هنوز تعدادی از این شهدا به خوبی شناسانده نشدهاند و تصویری از آنها در جایی منتشر نشده است!»
فقدان شناسنامه عملیاتهای شهری
از جمله آثار بزرگداشت عملیاتهای نظامی دوران دفاع مقدس شهر ارومیه، میتوان به این مورد اشاره کرد که توطئههای امروز دشمن را بیاثر میکند. در این باره، مسئول کنگره بزرگداشت ۱۲ هزار شهید آذربایجان غربی میگوید: «آذربایجان غربی از جمله استانهای کشور است که مجاهدت در آن، با دوران دفاع مقدس همزمان نبوده و بعد از پیروزی انقلاب، استان دچار مسائل امنیتی شد که با ایستادگی غیورمردان فروکش کرد.» جبرئیل هوشمند میافزاید: «زنده نگه داشتن یاد شهدا به اشکال مختلف جزو وظایف نهادهای فرهنگی است که در این راستا نیز یادوارههای شهدا در حوزهها و محلات برگزار میشود.» وی نپرداختن به عملیاتها و شناسنامههای آنها را حلقه مفقوده تاریخ دفاع مقدس و حوزه ایثار و شهادت استان و شهر ارومیه بیان میکند و ادامه میدهد: «به تصویر کشیدن عملیاتهای نظامی به شکل فیلمهای مستند و در قالبهای هنری و ادبی برای نسل جوان اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.»
نصبالمان، عملیاتهای نظامی
برای حفظ تاریخ کشور، اثبات حقانیت هویت شهر و استان باید در کنار برنامههای تبلیغی و ترویجی ایثار و شهادت به تجهیزات زیربنایی و ساختاری نیز توجه ویژه کرد. سرپرست اداره کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس آذربایجان غربی در این باره میگوید: «برگزاری مراسم بزرگداشت عملیاتهای نظامی گامی مثبت است.» سیمین مرام میافزاید: «تاکنون ۱۶۰ نقطه حادثه و درگیری نظامی در استان آذربایجان غربی شناسایی شده و پنج مورد از آنها مربوط به شهرستان ارومیه است که ایجاد یادمان میتواند به عنوان شناسنامه، این عملیاتها را در تاریخ شهر ارومیه ماندگار کند.» قرار است طی این برنامه نخستین المان یادمان به عملیات لیلهالقدر اختصاص یابد که همزمان با برگزاری بزرگداشت عملیات در تیرماه سال جاری رونمایی میشود. وی با بیان اینکه تاکنون هفت عملیات مستندسازی شده است، میافزاید: «مستندسازی عملیات لیلهالقدر نیز همزمان با برگزاری یادواره کلید میخورد.»
شهدای دفاع شهری معرفی میشوند
علاوه بر تمام اقداماتی که قرار است انجام بگیرد، با توجه به اینکه تا کنون شهدای دفاع شهری استان به صورت جداگانه و بر اساس عملیاتهای انجام شده، تفکیک نشده است. رئیس اداره فرهنگی و تبلیغات بنیاد شهید و امور ایثارگران آذربایجان غربی میگوید: «بازنمایی عملیاتهای نظامی شهری را اقدامی مهم میداند.»
اصغر فیضی میافزاید: «شناسایی شهدای دفاع شهری بر اساس عملیاتها در تکمیل شناسنامه و واکاوی ابعاد عملیاتهای صورت گرفته حائز اهمیت است که تمام تلاش خود را در این زمینه به کار خواهیم گرفت.» عملیات لیلهالقدر در سال۶۳ به منظور سرکوب اشرار و منافقینی که در روستاها و ارتفاعات نوار مرزی شمال و جنوب سرو مستقر شده و با اعزام گروههایی، جادهها و روستاهای اطراف ارومیه را ناامن میکردند، انجام شده است.
قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) ارومیه با ایجاد چهار قرارگاه فرعی به ترتیب در جنوب غربی سلماس به سمت روستای دوستان، روستای هشتیان به طرف روستای اسپی دره، روستای هورسین به طرف روستای حسن لو و سلطان واقع در مرز ایران و ترکیه و همچنین سه راهی چره به طرف گل شیخان و اربیلان در مرز ایران و ترکیه به شورشیان دمکرات، کومله، اشرار و منافقین حمله کردند که البته تعدادی با اطلاع از حضور یگانهای سپاه، ژاندارمری و عشایر محل به ترکیه گریختند. با این وجود ۳۲ نفر از آنان کشته، ۴۱ نفر زخمی و ۱۰ نفر اسیر شدند. نکته جالب توجه اینکه پس از اتمام عملیات حدود ۴۰۰ نفر از شورشیان خود را تسلیم رزمندگان سپاه کردند تا اماننامه دریافت کنند.
نخستین مراسم بزرگداشت عملیات لیلهالقدر که در آن ۱۶ نفر از رزمندگان به مقام شهادت نائل و ۲۰ نفر مجروح شدند، به همت شهرداری ارومیه و با همکاری نهاهای مرتبط با حضور فرماندهان آن دوران و مسئولان ارشد لشکری و کشوری تیرماه امسال در ارومیه برگزار شده و از خانواده شهدا و فرماندهان این عملیات تجلیل میشود.