جوان آنلاین: درست در میانه بازیهای جام جهانی و در حالی که نگاههای جهانیان به نبردها در مستطیل سبز دوخته شده، خطر مرگ بر 600 هزار نفر از ساکنان الحدیده سایه گسترده است.
گفته میشود، سرنوشت الحدیده میتواند تکلیف نزدیک به چهار سال جنگ نابرابر در یمن را روشن کند. جنگی که با قاطعیت میتوان گفت مصاف یک ملت پابرهنه با اتحاد بزرگترین و پیچیدهترین ارتشهای جهان است. در توفان اخبار الحدیده، اولین سوالی که به ذهن هر خواننده میرسد، دلیل اهمیت این شهر است. چرا الحدیده آنچنان مهم است که سقوط یا عدم آن میتواند پیروز جنگ یمن را روشن کند؟
نبرد الحدیده و سرنوشت نبرد یمن
استان الحدیده و استان عدن که دقیقا در کنار تنگه بابالمندب قرار دارد، کلید تسلط بر سواحل یمن و خطوط بینالمللی کشتیرانی در دریای سرخ است. نزدیک به 30 درصد نفت دنیا برای رسیدن به مراکز مصرف در اروپا و آمریکا باید از تنگه بابالمندب و سواحل الحدیده بگذرد.
موقعیت جغرافیایی، تنوع اقلیم و ثروت فراوان این استان موجب شده که قبایل مختلف یمنیها در دورههای مختلف بهدنبال تسلط بر این منطقه و مردم محلی آن باشند. طمع به اراضی الحدیده و تبعیض در حق اهالی آن موجب کوچ دادن اجباری اهالی اصلی و طرد کردن آنان از صحنه سیاسی و تصمیمگیریها شد. سیطره غیربومیان بر منابع الحدیده در بلندمدت موجب شده است صدای اهالی این منطقه در سازمانهای بینالمللی شنیده نشود و این افراد، نقش چندانی در عرصه سیاسی یمن که معمولا بهصورت قبیلهای اداره میشوند، نداشته باشند.
الحدیده بهدلیل موقعیت راهبردی خود، اهمیت بالایی در این برهه از جنگ دارد. این شهر برای انصارا... بزرگترین پایگاه ارتباطی با دریاست و برای ائتلاف متجاوز سعودی یکی از سه وجه دستیابی به پیروزی در یمن است: قطع دسترسی انصارا... به دریا، تصرف صعده و صنعا.
بدون بندر الحدیده، امکان ارسال کمکهای بشردوستانه به جمعیت گرسنه یمن بهخصوص در استانهای داخلی یمن که هنوز در تصرف انصارا... هستند، قطع میشود. شاید جالب باشد بدانید که کشتی حامل کمکهای بشردوستانه ایران که در سال 2015 عازم یمن بود و با تماس مستقیم جان کری با محمدجواد ظریف، مسیر خود را به سمت جیبوتی تغییر داد، قرار بود در بندر الحدیده پهلو بگیرد.
در حال حاضر نیز دسترسی نیروهای انصارا... از سواحل تعز قطع شده و سواحل حجه هم آنچنان نقشی در ارتباطات دریایی یمن ندارد و در این بین بنادر الحدیده موقعیت مناسبتری با دریا دارند. از این رو سیطره ائتلاف سعودی بر الحدیده، میتواند محاصره زمینی انصارا... را تکمیل کند و ارتباطهای بسیار محدود دریایی را نیز از بین ببرد.
ائتلاف سعودی از عثمانیها تقلید میکند
میتوان گفت اتاق عملیات ائتلاف متجاوز در طراحی عملیات خود برای تصرف این استان، از یک نمونه تاریخی تقلید کرده است. سیطره بر الحدیده با هدف تحقق تجزیه انصارا...، مسیری است که سلاطین عثمانی (سلطان عبدالمجید اول) برای سیطره بر شمال یمن و حرکت برای تسخیر صنعا بهکار گرفتند. نیروی دریایی عثمانی در قرن شانزدهم میلادی به رهبری «خیرالدین بارباروسا» از همین مسیر تمام شبهجزیره عربستان را دور و پس از آن به پیشروی بهسوی مکه و مدینه دست زد.
اما چطور شد که ائتلاف سعودی در چرخشی شاید ناگهانی، تصمیم گرفت روی الحدیده متمرکز شود؛ چراکه در طول سه سال گذشته اصلیترین محور عملیاتی نیروهای زمینی ائتلاف سعودی، پیشروی در خط ساحل استانهای تعز و الحدیده بوده است.
عملیات زمینی ائتلاف به ترتیب بر شهرهای بابالمندب، ذباب، المخاء، الخوخه و حیس متمرکز بوده است، اما بهدلیل مقاومت سخت انصارا... و با وجود موج سنگین حملات سعودیها و اماراتیها روند پیشروی زمینی بسیار آرام بوده و اخیرا با حرکت به سمت جنوب الحدیده فاز جدیدی از عملیات کلید زده شده است.
هماکنون نیز عملیات الحدیده با محوریت امارات متحده عربی در ساحل غربی و با سازماندهی و نقشآفرینی سه دسته (شبهنظامیان تابع طارق صالح، نیروهای جنوبی و محلی) بهطور زمینی و پشتیبانی هوایی و اطلاعاتی و دریایی ائتلاف سعودی استمرار دارد و بهرغم تکذیبهای پیاپی حضور نظامیان فرانسوی، آمریکایی و انگلیسی برای مدیریت، عرصه نبرد قطعی بهنظر میرسد؛ حتی اخبار منتشر شده حاکی از اسارت دو نظامی فرانسوی بهدست نیروهای انصارا... است.
پاسخ دریایی انصارا... به ائتلاف سعودی
در روزهای ابتدایی نبرد اخبار فراوانی از تصرف فرودگاه الحدیده از محور جنوبی منتشر شد که بعدتر اثبات شد این ادعاها اساسی ندارد و دروغهایی برای تضعیف روحیه مردم یمن است. همچنین ویدئوهای متعددی از حضور نیروهای انصارا... در فرودگاه این شهر پخش شد تا کذب بودن این شایعات اثبات شود.
هماکنون تمام تلاش ائتلاف سعودی برای شکستن خطوط دفاعی انصارا... در محور جنوبی فرودگاه است. ائتلاف سعودی هم تلاش دارد با حمله مستقیم از طریق دریا، بندر الحدیده را تصرف کند. از سوی دیگر توان بالای انصارا... در حمله به اهداف دریایی مانند تصرف سریع دو قایق ائتلاف در همین روزهای اخیر، فرماندهان غربی را در اجرای این پروژه دو دل کرده است. اماراتیها هم که تجربه هدف قرار گرفتن کشتی ترابری خود را از نوع سوئیفت دارند، قدرت قمار بر سر نیروی دریایی کوچک و محدود خود ندارند. از همین رو تمام تلاش اماراتیها بر نفوذ از طریق جنوب الحدیده متمرکز شده است.
البته حتی اگر نیروهای ائتلاف نزدیک بندر هم شوند، نباید کار سواحل غربی الحدیده را تمام شده دانست چراکه اماراتیها بهرغم تلاشهای زیاد برای تسریع پیشروی خود، حتی نتوانستهاند خط تدارکاتی خود را که از استان تعز آغاز میشود، عمق ببخشند. خطی که در حال حاضر ائتلاف سعودی در نوار ساحل غربی باز کرده بهواسطه عرض کم و ضعف توان دفاعی بسیار آسیبپذیر است و خطر حملات ایذایی انصارا... بهشدت آنها را تهدید میکند. در طول روزهای گذشته همین حملات که اغلب از طریق ارتفاعات مشرف به ساحل انجام شده، ضربات سنگینی به نیروهای اماراتی و سعودی وارد کرده است، مانند کشته شدن 200 تن از مزدوران ائتلاف در سه روز گذشته. از این رو میتوان گفت که ائتلاف در شرایطی که حتی به دروازههای الحدیده نرسیده، زمینگیر شده است.
سرنوشت استالینگراد در یمن
پیشبینی سرنوشت نبرد الحدیده کار آسانی نیست؛ توازن نیروها بهشدت بهنفع نیروهای ائتلاف سعودی است. تاریخ نشان داده است مقاومت چنین شهرهایی برای نیروهای مهاجم بسیار گران تمام میشود. شاید الحدیده بار دیگر خاطره مقاومت شهر استالینگراد را در مقابل نازیسم هیتلری زنده کند. مقاومتی که پایان طلسم شکستناپذیری ارتش رایش را رقم زد. آیا چنین سرنوشتی در انتظار الحدیده است؟ پاسخ این سوال تنها در گذر زمان مشخص خواهد شد.