اواسط سال گذشته بود که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گزارشی اعلام کرد؛ ۹ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۴۰ نفر از ایران به خارج سفر کرده‌اند که در مقابل آن کمتر از ۵ میلیون گردشگر خارجی به ایران آمده‌اند. همچنین اعلام شد که سفر ایرانی‌ها در پنج ماه نخست ۹۶ در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل‌تر آن حدود ۲۱ درصد رشد داشته و جمعیتی در حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در پنج ماه نخست از ایران خارج شده‌اند که این تعداد در مدت زمان مشابه سال قبل آن کمتر از ۳ میلیون نفر بوده است. با این اوصاف و با توجه به آمارها، اگر از سفر قشر متوسط و ضعیف جامعه در داخل ایران چشم پوشی کنیم، به معضل دیگری می‌رسیم و آن هم اختلاف فاحش میزان افزایش چشمگیر تور‌های خروجی نسبت به تور‌های داخلی است که پاسخ آن را باید در بالا بودن قیمت تمام‌شده سفر در ایران نسبت به استاندارد‌های جهانی جست‌وجو کرد.
ایران است و تک‌تک استان‌هایش که هرکدام ظرفیتی عظیم در صنعت گردشگری به شمار می‌آیند. از سرسبزی طبیعی استان‌های شمالی گرفته تا کویر استان‌های مرکزی و دریا و خلیج نیلگون همیشه فارس جنوب. نیاز نیست سرمایه‌گذاری خاصی در استان‌ها شود، فقط کافی است از موهبت‌های الهی به خوبی استفاده شود. با این اوصاف، اما حقیقت ماجرا این است که میزان سفر‌های داخلی شهروندان ایرانی آنقدر کم شده که دیگر نباید به بررسی علل و عوامل عدم ورود توریست به کشور بپردازیم بلکه حالا اولویت اول بررسی دلایل کاهش سفر‌های داخلی است.
سفر داخلی بی‌کیفیت و گران
افزایش قیمت‌ها و بالا رفتن هزینه‌های سفر موجب شده تا بخشی از جامعه به کلی مقوله مسافرت و اقامت چند روزه در شهری دیگر را از سبد خانواده خارج کنند و گروهی هم به همان سفر‌های کوتاه مدت ولی بی‌کیفیت قانع باشند. بر همین اساس می‌توان پیش‌بینی کرد واحد‌های خدماتی گردشگری برای اینکه مشتری‌های خود را از دست ندهند و گرفتار افزایش قیمت نامتعارف نشوند، کیفیت خدمات را پایین نگه می‌دارند که با این کار، استاندارد سفر‌های داخلی را نیز بیش از این زیر سؤال می‌برند. کافی است سری به اصفهان و مشهد و شیراز و تبریز بزنیم که بخش زیادی از اقتصاد شهر به وجود هتل‌ها و گردش مالی آن‌ها بستگی دارد. بنابراین از رونق افتادن هتل‌ها خبر ناگواری است که می‌تواند دل اقتصاد ملی را هم به درد آورد. در همین رابطه کارشناسان معتقدند افزایش نرخی که هتل‌ها در این چند سال داشته‌اند ناشی از تورم و هزینه‌های تحمیلی بوده است، چراکه حاشیه سود هتل‌ها به خاطر افزایش دستمزدها، مالیات‌ها و هزینه‌های جاری، به نسبتِ سال‌های گذشته کمتر شده و هر سال هم کمتر می‌شود. کشور‌های موفق در گردشگری براساس برنامه‌ای منسجم همواره با کاهش عوارض و مالیات سعی می‌کنند از صنعت گردشگری خود حمایت کنند، در حالی که هتل‌های ایران به خاطر انواع مالیات‌ها، عوارض‌ها و جریمه‌ها، هر سال بی‌رمق‌تر شده و در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند. البته بر اساس گزارش جامعه هتلداران ایران، مالیات‌های سنگینی که به واحد‌های اقامتی تحمیل می‌شود تا ۳۵ درصد نرخ اقامت را گران‌تر کرده است. در مجموع باید گفت: قیمت تمام شده سفر در کشور ما بسیار بالاتر از استاندارد‌های جهانی است و این موضوع مهم‌ترین دلیلی است که باعث می‌شود سفر خارجی بیشتر به نفع مسافران باشد. به عقیده تمام کسانی که چند مسافرت را تجربه کرده‌اند، هزینه اقامت مهم‌تر از هزینه رفت‌وآمد است و باعث می‌شود هزینه سفر داخلی بیشتر از سفر خارجی یا فقط کمی کمتر ارائه شود، در حالی‌که از نظر امکانات و سرویس پذیرایی بسیار پایین‌تر است. یعنی با همان هزینه‌ای که می‌توانید در یک هتل ٤ستاره در داخل کشور اقامت کنید، می‌توانید در کشور‌های اطراف در هتلی مانند آن اقامت داشته باشید و این نکته را هم باید مورد توجه قرار داد که امکانات آن هتل‌ها و خدمات و سرویس‌های پذیرایی‌شان بیشتر و بهتر است. بنابراین ضعف و کمبود نیروی انسانی و عدم آموزش در هتل‌های داخلی و همچنین ارائه نشدن تجهیزات هتلداری و پذیرایی مناسب باعث می‌شود تا برخی ترجیح بدهند به جای سفر‌های داخلی یک سفر خارجی را در برنامه خود قرار دهند.
