پیوند زناشویی، از والاترین اسرار آفرینش، خلقت بشر و موجبات بقا و ماندگاری و در نهایت مسبب اصلی سلامت و صلاح جامعه است. در یک جامعه اسلامی، زن و شوهر متعلق به یکدیگر و در اصل مرهمی برای زخمهای هم هستند و در قبال این تعلق و وابستگی مسئولند. آنها متأهل و متعهدند و در قبال فراهمسازی محیطی آرام و کانونی گرم برای خانواده و در برابر حق و حقوق فرزندان خود مسئولیت دارند. در استحکام بنای خانواده زن و شوهر با گذشت، همکاری، مهربانی، اخلاق خوب و عشق ورزی به یکدیگر بیشترین نقش را دارند و بنای خانواده را ماندگار و سازگار میکنند. حجت الاسلام حسین جامهبزرگی، پژوهشگر حوزه سبک زندگی معتقد است دختران و پسران ما، زنان و مردان ما هنوز آنگونه که باید و شاید اهمیت مشاوره را درک نکردهاند، در حالی که مشاوره کلید حل بسیاری از مشکلات است. ماحصل همکلامی ما با ایشان را در این زمینه میخوانید.
مشاوره در ازدواج، از صدر اسلام تاکنون
موضوع مشورت همیشه مورد تأکید اسلام بوده است و خداوند در قرآن کریم میفرماید: «وشاورهم فی الامر» در صدر اسلام بسیاری از مسلمانان برای مسائل مهمی همچون معامله و ازدواج نزد حضرت رسول (ص) میآمدند. ائمه (ع) نیز بهترین مشاوران مردم بودند.
مردی برای مشاوره در امر ازدواج دخترش به محضر امام حسن مجتبی (ع) آمد. حضرت به او فرمود: دخترت را به یک مرد با تقوا و پرهیزگار بده که اگر به او علاقه و محبت پیدا کند او را مورد اکرام قرار میدهد و اگر بر او خشم گیرد به او ظلم و اذیتی روا نمیدارد.
علم روانشناسی علم مطالعه رفتار انسان است. ما در حال حاضر از علوم مختلف پزشکی، کشاورزی، مهندسی و... برای انجام راحتتر و بهتر کارمان یا رهایی از درد استفاده میکنیم. مثلاً برای دندان درد بلافاصله به دندانپزشک یا برای دفع آفات نباتی به گیاه پزشک مراجعه میکنیم، اما برای شناخت خود و رفتارهایمان یا دردهای عاطفی و رفتاریمان به زوج درمانگر و خانواده درمانگر کمتر مراجعه میکنیم.
روانشناسان و مشاوران با تستهای استاندارد شده و مشاوره به راحتی میتوانند خصوصیات اخلاقی، شخصیتی و بیماریهای خلقی فرد و همچنین میزان تطابق دو نفر را با هم بسنجند و در تصمیمگیری برای انتخاب مناسب به شما کمک کنند. اگر قبل از ازدواج برای مشاوره مراجعه کنید متوجه خواهید شد که ازدواج هندوانه سربسته نیست. مشاوران میتوانند پایان هزار راه نرفته را برای شما ترسیم کنند.
بهتر است ما با مشاوره قبل از ازدواج، راه رفته هزاران دختر و پسر خوشبخت و تجربه هزاران زوج ناکام را با هم از طریق مشاوره با متخصص علوم رفتاری کسب و از سرنوشت رابطهمان به راحتی اطلاع پیدا کنیم. نظر یک روانشناس یا مشاور به راحتی میزان توافق و تطابق دو نفر را قابل شناسایی و پیشبینی میکند. با این کار از ازدواج نامناسب و طلاق پیشگیری و دوام و ماندگاری زندگیمان را تضمین میکنیم.
نه تنها در کشور ما بلکه در بسیاری از کشورها چند سالی است که امر مشاوره قبل از ازدواج در بین زوجین باب شده است که در پی آن مدام به جوانان توصیه میشود که پیش از مشاوره به هیچ کس جواب بله ندهند. در عصر تکنولوژی و اطلاعات، پیچیدگی روابط و مسائل و مشکلات، نیاز به مشورت گرفتن از متخصص را پر رنگتر کرده است. تغییر نقش زنان و مردان جامعه کنونی، اهمیت موضوع پایداری زندگی را کمتر و کمرنگتر کرده و برای سنجش میزان تفاهم و سازگاری بین دو نفر نیاز به مداخلات علمی - رفتاری است.
مشاوره و راهنمایی گرفتن در خصوص ازدواج، بهتر است تنها به مادر، پدر، همسایه و بزرگان فامیل ختم نشود، چراکه این افرادی که میبینید، بر مبنای تجربیات گذشته خود، نگاه شخصیشان به زندگی و دیدهها و شنیدههایشان شما را راهنمایی میکنند که این روش میتواند آسیبزا نیز باشد.
مشاور ازدواج، فردی متخصص است که علاوه بر تجربیاتی بسیار بیشتر از اطرافیان شما در مواجهه با مشکلات ازدواج، علم این کار را هم دارد و میداند چطور باید درباره آینده ازدواج شما قضاوت کند. مشاور به شما کمک میکند تا در مدت کوتاهی نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کنید. مشاور ازدواج به شما کمک میکند تا متوجه شوید شناختی که کسب کردهاید درست است یا نیازمند اصلاح؟
مشاور ازدواج میتواند این امکان را برای شما فراهم کند که روی چه مهارتی تمرین کنید تا بتوانید زوج خوبی برای همسرتان باشید. او همچنین این توانایی را دارد که بدون دخیل کردن احساسات خود، آن چیزی را که از بیرون میبیند، برای شما بیان کند و آنچه میتواند درباره رابطه شما پیشبینی کند به شما بگوید و شما تصمیمگیری بهتری خواهید داشت.
توصیههای مشاوران ازدواج برای دوام زندگی
هرگاه همسرتان را میبینید لبخند بزنید. با این کار ایجاد صمیمیت و نزدیکی میکنید. اعتماد، سرمایه زندگی است. سعی کنید کاری کنید که این سرمایه شما نزد همسرتان افزایش یابد. بهتر است احترام متقابل را تا حد امکان و توانایی رعایت کنید و برای همسر خود و تعلقات ایشان نظیر اقوام، علائق و... احترام و ارزش قائل باشید. برای همدیگر وقت بگذارید. (با هم غذا بخورید، با هم بیرون بروید، به هم زنگ بزنید و...). در اصل حتیالامکان با یکدیگر در تماس باشید. از همسرتان بخواهید لیستی از توقعات و انتظاراتش تهیه کند و شما به نحو شایسته و در حد توان به آنها عمل کنید. رازدار باشید. گلایهها، مشکلات خود و بدیهای یکدیگر را به افراد و اقوام دلسوز خود نگویید. دلسوزی سبب یکجانبه نگری میشود و احساس دخالت ایجاد میکند. این احساس همچون سمی رابطهها را از بین میبرد، چون همسر شما میخواهد که قویترین رابطه را با شما داشته باشد، اما شما با این کار او را از مرکز توجه خود خارج میکنید. هنگام ناراحتی یا سوءتفاهم، به جای سرزنش و مقایسه او با دیگری، به راهحل فکر کنید و در صورت لزوم از متخصص، روانشناس و مشاور خانواده کمک بگیرید. سعی کنید در امور خانه با هم همکاری داشته باشید و نگذارید رنجشها و آزردگیهای کوچک ریشه بگیرد. قهر، واکنش دفاعی دوران کودکی است. از این واکنش به عنوان اعتراض استفاده نکنید. با شیوههای مختلف (خوش زبانی، خوش رفتاری، خوش پوشی و...) همسر خود را جذب کنید. از روشهای منفی همچون تحقیر، توهین و... برای ایجاد تغییر مثبت استفاده نکنید. این شعر یادمان باشد که گندم از گندم بروید جو ز. جو.