همچنین سرانه بیابان در کشور ما ۴۳۰۰ متر مربع است، این در حالی است که سرانه بیابان در جهان ۲۰۰۰ متر مربع است. همچنین و بر پایه آمارهای کنوانسیون مقابله با بیابانزایی، حدود یک ششم جمعیت جهان، سه چهارم اراضی خشک جهان، یک سوم خشکیهای روی کره زمین در معرض بیابانی شدن قرار دارند که در همین رابطه ۱۱۰ کشور دنیا در معرض بیابانزایی هستند.
«بعد از تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و کمبود آب، بیابانزایی سومین چالش کره زمین محسوب میشود. در ایران نیز بیش از ۲۰ درصد مساحت کشور تحت تأثیر بیابانزایی قرار دارد که همین مسئله سرانه بیابان در ایران را به بیش از دو برابر سرانه جهانی رسانده است.»
اینها صحبتهای رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور است که معتقد است کارهای خوبی هم در رابطه با بیابانزدایی صورت گرفته و میگوید: «اقدامات خوبی در سطح ۸ میلیون هکتار از اراضی کشور انجام شده، اما هنوز تا رسیدن به نقطه تعادل، کارهای زیادی داریم و باید حدود ۵/۷ میلیون هکتار عملیات بیابانزدایی دیگر انجام شود. بر اساس آمار از سال ۲۰۰۰ در جهان حدود ۱۷۳ میلیون مهاجرت داشتیم ولی در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۲۴۴ میلیون نفر رسید که افزایش ۴۱ درصدی مهاجرت در جهان را نشان میدهد.»
این یک حقیقت است که مهاجرتها نشانه تخریب سرزمین، بیثباتی سیاسی، ناامنی غذایی، فقر و جنگ است. همچنین پدیده جنگافروزی از جمله موضوعات مهمی است که باعث تخریب سرزمینها و از بین رفتن منابع میشود. امسال در روز جهانی مقابله با بیابانزایی با شعار «سرزمین ما، خانه ما و آینده ما»، باید تلاش کنیم نسبت به شناخت توانایی سرزمینمان و ایجاد فرصتها برای پایداری زندگی مردم اقدام کنیم و با توجه به شرایط اقلیمی و استعداد هر منطقه اجازه ندهیم مردم به خاطر خشکسالی و فقر دست به مهاجرت بزنند زیرا مهاجرت بیرویه موجب حاشیهنشینی دراطراف شهرها میشود.»
حاشیهها سندی بر سوءمدیریتها
با توجه به اقدامات صورت گرفته در کشور در زمینه بیابانزدایی در سطح ۸ میلیون هکتار، از جمله احداث بادشکن، بذرپاشی، نهالکاری، مالچپاشی، مراقبت و آبیاری صورت گرفت همچنین در قالب پروژههای ترسیب کربن که با جوامع بینالمللی نیز همکاریهایی انجام گرفته ولی اینها برای کشوری مثل ایران کافی نیست.
اوضاع و احوال طوری شده که دیگر بحث خشکسالی و تبدیل مزارع و زمینهای کشاورزی به بیابان از یک موضوع عادی خارج شده و میتوان از آن به عنوان یک معضل اجتماعی و موضوع امنیتی یاد کرد؛ چراکه هماکنون در بسیاری از مناطق و روستاهای مختلف کشور مردم به خاطر خشکسالی و فقر دست به مهاجرت میزنند. زمانی که آنها خود را در بیابانی بیآب و علف میبینند، عطای زندگی در سرزمین آبا و اجدادیشان را به لقایش میسپارند و بار سفر میبندند و گواه این ادعا هم افزایش روزافزون حاشیهنشینی در اطراف شهرهای کوچک و بزرگ است.
به هر حال در این وانفسا مسئولان دست روی دست گذاشتهاند تا روز جهانی مقابله با بیابانزایی از راه برسد و یادشان بیفتد که باید حرفهایی در این رابطه بزنند و با ارائه آمار و ارقام، هشدارهایی بدهند که مشخص شود آنها هم میدانند در حال حاضر بیابان چه بلایی به سر ایران میآورد و تا چند سال آینده چه تصویری باید از جنگلها و مراتعمان داشته باشیم، اما فراموش نکنیم اگر سرانه بیابان در جهان ۲ هزار متر مربع است، این عدد در ایران به بیش از دو برابر یعنی ۴۳۰۰ مترمربع رسیده است.