ایران قبل از انقلاب صاحب ٦٠ تا ٧٠ درصد جمعیت روستایی بود که امروز این نسبت به دلیل توسعه نادرست شهرها برعکس شده و بیشتر از ٧٠درصد مردم ایران شهرنشین شدهاند.
مهاجرت به شهرها و حاشیه کلانشهرها عاملی شده تا روزبهروز تعداد روستانشینان کمتر شود و اقتصاد روستا هم وضع بغرنجی پیدا کند. حالا حاشیهنشینی که پیامدهای اقتصادی و اجتماعی زیادی دارد، از نتایج همین مهاجرتهای بیرویه است.
معاون امور دهیاریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با بیان اینکه بسیاری از علمای اقتصادی در زمینه توسعه روستایی راه را اشتباه رفتند و نقش روستاها در تولید ناخالص ملی را درک نکردند، گفت: «با بررسی فرایندها سالانه ۷۰۰ هزار نفر جمعیت روستایی کاهش پیدا میکند که دلیل آن بنیانهای اقتصادی است. ما نتوانستیم بنیانهای اقتصادی را دوام بخشیم و پس از آن به ایجاد شغل بپردازیم.»
رضا جندقیان افزود: معیشت قالب روستاییان کشاورزی است که ۱۰ درصد از تولید ناخالص ملی را تشکل میدهد ولی دیده نمیشوند. هرچند بسیاری از محصولات روستایی در شهرهای کلان تولید میشود و وزارت کشاورزی اعلام کرده ۶۷ درصد از تولیدات روستایی به شهرها وارد میشود.»
به گفته این مقام، «از سال ۸۲ تا پایان سال ۹۶ به دهیاریها و روستاها ۱۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان پول وارد کردیم، ولی آن توسعهای که انتظار میرفت بهوجود نیامد. ما با پستبانکها تفاهمنامهای برای ارائه وام و امور دیگر امضا کردیم تا شرایط روستاییان برای دریافت تسهیلات سخت نشود.»
این در حالی است که طبق یک طرح ملی قرار بود حدود ۵ میلیون واحد روستایی یکجا بیمه حوادث شوند، اما در حد حرف باقی ماند.
بسیاری از روستاهای کشور پتانسیل توسعه گردشگری را دارند که چندان مورد توجه واقع نشده است. هم اکنون ۲۸ دستگاه متولی مربوط به روستاییان وجود دارد. با این وجود شرایط روستاییان مناسب نیست. ما برای توسعه روستایی باید رویکردها را تغییر دهیم.
در حال حاضر ۱۱۹ هزار نفر عضو شورای روستایی وجود دارد که از این تعداد ۳ هزار و ۵۴۷ نفر را بانوان تشکیل میدهند که باید به درستی از ظرفیت ۵۰ درصدی بانوان بهره برد. در ۵۰ سال گذشته شهرهای ما به روستاها وابسته بودند و در روستاها زندگی افراد بیشتری در جریان بود، ولی در حال حاضر بهرهوری در روستاها اندک است.
وقتی احساسی عمل کنیم به نتیجهای نمیرسیم. باید برای آبادی روستاها برنامه و طرحهای خوبی داشته باشیم. اگر نتوانیم اقتصاد روستا را اصلاح و شرایط اشتغال را ایجاد کنیم، روستاها بیشتر از شرایط فعلی خالی از سکنه شده و نارضایتی روستاییان بیشتر میشود.