سه روز قبل مکزیکیها با انتخاب نامزد حزب چپگرا به عنوان رئیسجمهور، زمینهساز تغییراتی شگرف در سیاستهای این کشور شدند. آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، شهردار سابق مکزیکوسیتی با کسب ۵۳ درصد آرا که بیشترین رأی یک نامزد از سال ۱۹۸۲ به این سو محسوب میشود، موفق شد اولین حکومت چپگرای مکزیک را به قدرت برساند.
اوبرادور پیش از این، در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده بود، اما تصمیم شهروندان مکزیکی برای در پیش گرفتن سیاستهای ملیگرایانه در مواجهه با مشکلات داخلی و خارجی، باعث پیروزی وی در سومین حضور انتخاباتی اش شد.
تعهد اوبرادور به از بین بردن فساد و خشونت و مهمتر از آن نگاه حمایتی وی از مکزیکیها در برابر ترامپ، جایگاهش را در مبارزات انتخاباتی تقویت کرد. طبق آمار سال گذشته ۲۹ هزار نفر در اثر خشونت در مکزیک کشته شدند که این بیشترین رقم از سال ۱۹۹۷ به این سو است. همچنین مکزیک از بعد اقتصادی یکی از فاسدترین کشورها محسوب میشود و در میان ۱۸۰ کشور جهان رتبه ۱۳۵ را دارد.
براین اساس اوبرادور با شناسایی دقیق نیازهای اقتصادی مردم در صورت پیروزی، اعلام کرد در دوران ریاست جمهوری وی ضمن احترام به مالکیت خصوصی، مالیاتها افزایش نمییابد و حقوق بازنشستگی افراد سالخورده دوبرابر میشود. وی همچنین با بیان فسادهای دولت انریکه پینا نیتو و افشای سوءاستفادههای مقامات از امکانات دولتی در راستای منافع شخصی، سعی کرد بر نظر رأیدهندگان اثر بگذارد.
اما به نظر میرسد آنچه بیش از سیاستهای اقتصادی اوبرادور بر رأی نهایی شهروندان مکزیکی اثر گذاشت، مقایسه برنامههای وی با رویکرد منفعلانه پینا نیتو در برابر ترامپ بود. اکثر رأیدهندگان از اینکه پینا نیتو ترامپ را در سال ۲۰۱۶، به رغم موضعگیریهای منفیاش علیه مکزیک به این کشور دعوت کرد، خشمگین هستند. آنها همچنین پینا نیتو را بابت نشستن در کنار ترامپ در اجلاس جی ۲۰ در آلمان در سال ۲۰۱۷ سرزنش میکنند؛ بنابراین مکزیکیها تصمیم گرفتند فردی را انتخاب کنند که نسبت به سیاستهای ترامپ و تهدیدات وی، موضعی ملیگرایانه و حمایتی داشته باشد.
انتقاد از رئیسجمهور امریکا یک راه ساده برای متحد کردن مکزیکیها و کسب رأی بود که اوبرادور با سیاستهای چپگرایانه خود در این زمینه موفق عمل کرد، چرا که نظرسنجی ماه ژوئن نیز نشان داد بیش از ۸۰ درصد مردم نسبت به ترامپ موضع منفی دارند، زیرا ترامپ علاوه بر بیان لزوم ساخت دیوار مرزی با هزینه مکزیک و متهم کردن دولت این کشور به فرستادن مهاجران به امریکا، از ضرورت بازنگری در قرارداد نفتا سخن گفته است. قراردادی که از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۷ باعث افزایش ۴۰۰ درصدی تجارت امریکا و مکزیک شده و نقش مهمی در اقتصاد مکزیکیها دارد.
در این شرایط اوبرادور با تأکید بر تداوم روابط امریکا و مکزیک بر اساس احترام متقابل، اعلام کرد مشکل مهاجرت مکزیکیها به امریکا با ساخت دیوار و سیاستهای خشن ترامپ حل نمیشود بلکه راهحلهای اقتصادی راهگشا خواهد بود. او همچنین با پیشنهاد طرح اقتصادی بزرگی اظهار کرده است در صورت تحقق این طرح، شاهد تقویت همکاریها، ایجاد اشتغال، افزایش دستمزد و کاهش مهاجرتهای غیرقانونی خواهیم بود. اوبرادور ضمن آگاهی در مورد اهمیت نفتا در اقتصاد مردم مکزیک بیان کرد مانند ترامپ مخالف تجارت آزاد است و و با رایزنی دوباره بر سر توافق نفتا موافقت میکند، زیرا باید سیاستهایی را دنبال کرد که به خودکفایی مکزیک منتهی شود.
در این میان برخی از مخالفان اوبرادور بر این باورند دستورکارهای پوپولیستی او در نهایت به ضرر اقتصاد مکزیک خواهد بود. به زعم آنها شکست در مذاکرات نفتا پیامد جدی بر اقتصاد این کشور به ویژه در حوزه کشاورزی میگذارد، زیرا مکزیک بزرگترین صادرکننده محصولات کشاورزی به امریکا است. براساس اطلاعات دفتر اداره بازرگانی ایالات متحده در سال ۲۰۱۶، مکزیک ۵/۱۰ میلیارد دلار میوه و سبزیجات تازه به امریکا صادر کرد؛ لذا در صورتی که رایزنیها در خصوص بازنگری در نفتا به نتیجه مطلوبی نرسد، به دلیل افزایش تعرفههای صادرات به امریکا و همچنین کاهش منابع ارزی دولت در کنار وعده عدم افزایش مالیاتها، امکان توسعه زیرساختها و ایجاد اشتغال وجود نخواهد داشت.
اما حامیان اوبرادور با اشاره به وابستگی امریکا به محصولات کشاورزی مکزیک بر این باورند که سیاستهای ملیگرایانه وی مانع تشدید فشار امریکا بر این کشور خواهد شد. آنها همچنین امیدوارند رویکرد دولت چپگرای مکزیک از طرف کشورهای امریکای مرکزی و جنوبی که از سیاستهای امریکا متضرر هستند، مورد حمایت قرار گیرد.