تابستان ۹۷ آغاز شده و مانند هر سال مسئله پر کردن اوقات فراغت دانشآموزان به اصلیترین دغدغه خانوادهها تبدیل شده است. در این میان پدران و مادران شاغل تمایل به ثبتنام فرزندانشان در چندین کلاس مختلف دارند تا علاوه بر گذران اوقات فراغت فرزندشان، خودشان نیز با آرامش به سرکار بروند. البته هستند خانوادههایی که به دلیل گرانیهای اخیر نمیتوانند از عهده هزینه کلاسهای آموزشی فرزندانشان برآیند.
چندی پیش با حضور سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزشوپرورش و علیرضا کاظمی، معاون پرورشی و فرهنگی فعالیتهای تابستانی واحدهای آموزشی و پرورشی سراسر کشور در کانون فرهنگی و تربیتی سلمان فارسی منطقه ۱۰ تهران آغاز شد. به گفته علیرضا کاظمی، هدف این کانونهای فرهنگی و تربیتی، غنیسازی اوقات فراغت دانشآموزان است که فرصتی برای بازآوری روحیه نشاط و شادابی دانشآموزان برای ورود به مرحله جدید خواهد بود، اما مسئولان آموزشوپرورش این نکته را در نظر نگرفتهاند که بسیاری از خانوادهها به دلیل سطح اقتصادی و درآمد پایین از ثبتنام فرزند خود در کلاسهای آموزشی ناتوان هستند و این مسئله برایشان تبدیل به یک بحران شده و عملاً کلاسهای این کانونهای فرهنگی مناسب برای این اقشار نخواهد بود.
دانشآموزان در فضای مجازی و خیابانها
ظاهراً میتوان گفت: مسئولان مربوطه برنامه خاصی برای گذراندن اوقات فراغت دانشآموزانی که از قشر ضعیف جامعه هستند طراحی نکردهاند و در چنین شرایطی عمده زمان این کودک یا نوجوان در فضای مجازی، پارکها یا خیابانها سپری میشود.
فرشاد، پدری ۳۸ ساله است که پسرش کلاس سوم دبستان میرود. او که ساکن جنوب تهران است در رابطه با تعطیلات تابستانه میگوید: گرانیها و افزایش اجارهبها باعث شده تا به زور و زحمت هزینههای زندگی را پرداخت کنم. به غیر از صادق پسر دیگری دارم که یک سالش و خرج و مخارجش نیز زیاد است. در این شرایط توان پرداخت پول کلاس آموزشی برای صادق را ندارم.
فرشاد ادامه میدهد: حقوق ما در سال یکبار افزایش پیدا میکند، اما قیمت کالاها و کلاسهای آموزشی و هزینه تحصیلی بچهها هر چند وقت یکبار افزایش قیمت دارد و همین موضوع باعث میشود که از عهده هزینهها برنیاییم. بنابراین روزهای تابستان صادق به بازی در کوچه با هم سن و سالانش و دیدن تلویزیون میگذرد و برنامه آموزشی برای او نداریم.
بیکیفیتی کلاسهای تابستانه مدارس
از سوی دیگر، اما برخی از خانوادهها که در سال گذشته فرزندانشان را در پایگاههای تابستانی مدارس ثبتنام کردهاند از کیفیت کلاسها ناراضی هستند و میگویند که هزینه کردن برای این کلاسها کار اشتباهی بوده است. راحله، مادری ۴۲ ساله است که دخترش در یکی از مدارس شرق تهران درس میخواند. او که فقط همین یک فرزند را دارد در رابطه با فعالیت تابستانی مدارس و کلاسهایش برای دانشآموزان به «جوان» میگوید: سال گذشته بود که در کلاسهای تابستانی مدارس دخترم را ثبتنام کردم، اما کلاسها و برنامههایشان اصلاً مفید و جذاب نبود. او ادامه میدهد: معمولاً پایگاههای تابستانی مدارس خیلی پربار نیست و به نظرم با این کیفیت موجود پایگاههای تابستانی اگر دخترم در خانه بماند و استراحت کند خیلی بهتر است تا اینکه بعد از ۹ ماه رفتن به مدرسه سه ماه تابستان را نیز در مدرسه بگذراند و محیط کلاس و درس خستهاش کند.
جای خالی کلاسهای ورزشی
این مادر در پاسخ به این سؤال که برای اوقات فراغت دخترش چه برنامهریزیای دارد، میگوید: اسم دخترم را برای کلاس قرآن نوشتهام که خودش به آن علاقه دارد. قصد دارم که او را در کلاسهای ورزشی نیز ثبتنام کنم. به نظرم در این سه ماه تابستان کلاسهای ورزشی بیشترین کمک را به دانشآموزان و سلامتیشان میکند. او با تأکید بر کیفیت پایین کلاسهای تابستانه مدارس میگوید: اگر مدارس کلاسهای ورزشی و هنری برای دانشآموزان میگذاشت، میتوانستیم با خیال راحت بچهها را به مدرسه ببریم، اما متأسفانه کلاسهای آموزشی جالبی برای تابستان دانشآموزان انتخاب نکردهاند و ناچاریم از کلاسهای آموزشی بیرون از مدرسه استفاده کنیم.
بیتوجهی به قشر ضعیف
دکتر مجید ابهری، جامعهشناس و آسیبشناس اجتماعی در رابطه با مشکلات ناشی از سوءمدیریت اوقات فراغت دانشآموزان در تعطیلات تابستانه به «جوان» میگوید: هر ساله با شروع تابستان نگرانی و دلهره در خانوادهها نوستالژی شده و نوجوانان و جوانان منتظر روزهای طولانی، بیبرنامه و خستهکننده هستند. این جامعهشناس ادامه میدهد: متأسفانه در ۴۰ سال گذشته برای پرکردن مناسب اوقات فراغت فرزندان برنامههای مناسبی وجود نداشته و نوجوانان و جوانان به شکلهای مختلف از جمله بازی در کوچه و خیابانها روی میآورند.
مجید ابهری میافزاید: ۵ درصد از نوجوانان و جوانان که از قشر مرفه جامعه هستند، تعطیلات تابستانی خود را در کلاسهای ورزشی مانند استخر یا مراکز رفاهی و تفریحی میگذرانند و این در حالی است که ۹۵ درصد از خانوادهها با توجه به قیمت گران اینگونه مراکز قادر به پرداخت هزینههای آن نیستند. این آسیبشناس اجتماعی با اشاره به این مسئله که در زمینه پر کردن اوقات فراغت دچار کمبود بودجه نیستیم، بلکه دچار فقدان مدیریت اوقات فراغت و کمبود کارشناسان خبره در این زمینه هستیم، اظهار میدارد: وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزشوپرورش و سازمانهای متولی دیگر با متمرکز کردن سیاستگذاریها و ایجاد مراکز رایگان در مناطق کمدرآمد و شهرستانهای کوچک باید به کمک خانوادهها بشتابند. همچنین با حرکات منطقی نوجوانان را در مقابل آسیبهای اجتماعی، واکسینه کنند. در غیراین صورت تا پایان تابستان با افزایش آمار آسیبهای اجتماعی و به خطر افتادن سلامت جسمی و روانی نوجوانان و جوانان روبهرو خواهیم شد.