احمدرضا متینفر در اولین همایش رسانه و تبلیغ دینی در سالن اجتماعات ادارهکل تبلیغات اسلامی تبریز اظهار کرد: ما در تهران نخستین کلینیک ترک اعتیاد از فضای مجازی را افتتاح کردیم که در هفت استان از جمله آذربایجانشرقی نیز شعباتی افتتاح خواهد شد و در این کلینیک مانند معتادان موادمخدر، افراد معتاد به فضای مجازی بستری میشوند.
اوج استفاده از تلگرام در ساعات شب است
وی با بیان اینکه "دوورف"، موسس تلگرام معتقد است که ما یک هوش مصنوعی داریم که بر تراکنش داده سوار شده و رفتارسنجی کرده،متناسب با رفتار آدمها تبلیغ میدهد، گفت: طبق اعلام گزارههای موسس تلگرام، بیش از ۶۰ درصد ایرانی از ساعت ۲۰ تا ۲۴ شب در خانهها با تلگرام کانکت هستند.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) ادامه داد: ۷۲ درصد افراد در تلگرام مخاطب منفعل بوده و مطلب میخوانند و ۳۲ درصد فورواد کرده و فقط ۱۶ درصد در حال تولید هستند.
وی با تاکید شکستن موبایل راهبرد نیست، گفت: مدام در بوق کردهایم که فضای مجازی تهدید است ولی آیا با این وجود کاری شده است؟
مسوول مرکز سواد رسانهای موسسه سراج با اشاره به ملزومات رسانهها گفت: خروج از حالت انفعال در فضای مجازی و حضور فعال در آن راهبرد اصلی است.
وی خاطرنشان کرد: طبق فرمایش رهبری در جلسه خصوصی با ایشان، وظیفه جناح مومن و انقلابی، ایجاد تحول هوشمندانه در فضای مجازی است.
متینفر افزود: منظور از تحول هوشمندانه رهبر معظم انقلاب، بیرون راندن و تاراندن دشمن از فضای مجازی بوده و طبق این موضوع بودن در فضای مجازی یک اصل است.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) ادامه داد: اهمیت این همایش بسیار زیاد است زیرا دشمن میفهمد که ما دست آنها را خوانده و میدانیم دشمن کدام هدف را نشانه گرفته است.
وی راهکارها و مواجه با فضای مجازی را مورد اشاره قرار داد و گفت: اگر از رسانه و تبلیغ، حرف میزنیم به واقع قبول کردیم که این فضا هم فرصت و هم تهدید بوده و باید افراد منفعل را به فعال تبدیل کنیم.
تفکر نقادانه باید در فضای مجازی نهادینه شود
رئیس مرکز سواد رسانهای موسسه سراج، خطاب به مبلغان دینی و اصحاب قلم جناح انقلابی بیان کرد: مگر امکان دارد در رسانه کار کرد و مختصات، تفکر نقاد، هدف و نشانهگیری بلد نبود، از اینرو برای تبلیغ دین در فضای مجازی ابتدا باید مجهز بود و سپس واقف به موضوع شد.
فضای مجازی قدرت تحمیل رفتار دارد
وی با تاکید به اینکه فضای مجازی تحمیل رفتار دارد، اذعان داشت: برای نمونه در فضای مجازی رفتار یک پلیس زن را به قدری بازنشر میدهند تا رئیس پلیس عذرخواهی میکند یا در مدرسهای در غرب تهران حادثهای اتفاق میافتد که رهبری و وزیر کشور مستقیما وارد موضوع میشوند.
متینفر افزود: خصوصیات فضای مجازی ژانرهای متفاوت دارد بهطوریکه قابلیت گسترش نامحدود، شبکهای شدن و تولید قدرت دارد و میتوان به درک مشترک رسید.
وی جریانسازی را دیگر کارکرد فضای مجازی برشمرد و توضیح داد: برای نمونه فوت یک خواننده در ایران یک جریان ایجاد کرد که از طریق فضای مجازی بود.
اطلاعات در فضای مجازی عین تاتو بوده و اثرش باقی میماند
وی خاطرنشان کرد: وظیفه اصحاب رسانه کنترل و رسیدگی است زیرا هر اطلاعاتی در فضای مجازی داده میشود عین تاتو کردن است و هر کاری کنید پاک نخواهد شد.
رئیس کلینیک ذهن برتر اظهار کرد: خبرنگاران ژاپنی در دهههای 60 از نرمافزار تحلیل صورت استفاده میکردند و وقتی صورت امام راحل حین گفتن آمریکا هیچ غلطی نمیکند را تحلیل کرده بودند، گزارش اینکه رهبر ایران با تمام وجود این حرف را زده و کار ژورنالیستی انجام نداده است را ارائه کردند.
رسانه ملی مقصر اصلی در تغییر نظام تفسیری فرزندان است
وی با اشاره به اینکه رسانه ملی با پخش سریالی محدودیت یک خانم چادری را نشان میدهد و باعث میشود تا نظام تفسیری فرزندانمان عوض شود و از حجاب زده شوند، افزود: مادر چادری در کنار دختر مانتویی بدحجاب ناشی از لقمه حرام پدر نیست بلکه رسانهها نظام تفسیری آنها را برهم زده است.
متینفر به ایجاد طرح ملی سنجش نگرش و ارزشهای ایرانیان اشاره کرد و گفت: طبق این سنجش در پنج حوزه از جمله روند تغییرات نگرش و ارزش در جامعه ایران، آسیبهای اجتماعی، رفتار دینی، اعتماد جامعه، گرایش به غرب، مادیگرایی و تجملگرایی، وضعیت مناسب نیست.
مسوول فضای مجازی موسسه سراج توضیح داد: باید یک پالایشی در کشور انجام گیرد تا بدانیم اگر ۸۰ میلیون نفر در کشور داریم، چه میزان از عقل و مغز آنها در ایران است.
وی ابراز کرد: در عصر ارتباطات و اطلاعات با وجود وسائل نوین به مراتب تحت بمباران رسانهای قرار داریم که به نظر میرسد بهترین راه بقا در این شبکه اطلاعاتی است که توانسته در سراسر محیط فرهنگی ما ریشه بدواند.
متینفر با تاکید به اهمیت سواد رسانهای در جامعه گفت: رسانه و فضای مجازی زنده بوده و روح دارد، حتی عصر آینده را عصر الحاق به فضای مجازی پیشبینی کردهاند.
وی ادامه داد: تکثر کانالهای ارتباطی و تردد سنگین ابزارهای رسانهای پیامها که در حال انتقال و اشباع رسانهای و بمباران اطلاعات است، از دیگر نکات قابل توجه در این فضا است.
فضای مجازی فیلتر نمیشود بلکه باید شاخصها روشن شود
وی گفت: فضای مجازی را نمیتوان فیلتر کرد بلکه باید شاخص، سازنده تلگرام و پیامرسانهای بومی ایرانی را معرفی کرد تا مردم خود دست به انتخاب بزنند، از اینرو ارتقای سواد رسانهای از نان شب واجبتر است.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) تصریح کرد: باید یک جزوهای برای دانشجو تهیه کنید تا آنها با رسانه آشنا شوند زیرا انگ اکنونگرایی به جوانان امروزی زده شده که آنها تاریخ نمیدانند و در آینده نیز همراه نخواهند بود.
وی با تاکید به اینکه هر کتابی میخوانیم باید مبانی نویسنده و اندیشه او را نیز در نظر گرفت، گفت: باید سیر مطالعه سواد رسانهای را آغاز کرده و حتما یک روحانی با سواد پای کار باشد.
متینفر با بیان اینکه تاکید رهبری در حوزه فضای مجازی تربیت انسان است، افزود: در کشورهای پیشرفته از سنین بالای پنج سال به دانشآموزان و کودکان سواد رسانهای آموزش میدهند.
این مسوول فضای مجازی ابراز کرد: ما وظیفه آتش به اختیاری داریم و حتما نباید منتظر کمک یک سازمان باشیم تا وارد عمل شوند بلکه باید یک آتش به اختیار منظم ایجاد کرد و البته باید در حوزه سواد رسانهای بدانیم که نشانگاه اصلی، مدرسه بوده و همه کار از مدرسه آغاز میکنند.
سواد رسانه معادل خواندن و نوشتن نیست
وی افزود: متاسفانه سواد رسانهای برداشتهای مختلفی از قبیل فقط خواندن و نوشتن دارد و آن را معادل با فقط نحوه استفاده میدانند.
متینفر تصریح کرد: کسب دانش و بینش لازم در برخورد با محتوای پیامهایی که با آنها مواجه میشویم، تحلیل و تفسیرهمچنین ارزیابی پیامها، توانایی قرائت و رمزگشایی متون رسانهای، دعوت به اندیشیدن عمیق و دقیق پیرامون پیامهای دریافتی، ملزومات یک فرد در سواد رسانهای است.
وی با بیان اینکه در اصول سواد رسانهای، رسانهها دنیایی جدید را به نمایش میگذارند که دربردارنده پیامهای ارزشی است، گفت: رسانهها بار سیاسی و اجتماعی دارند و ابعاد سواد رسانهای تنها یک مقوله نبوده و پیوسته است.
عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین(ع) ابراز کرد: چرا باید در تبلیغات تلویزیونی در یک دقیقه ۱۸ تکنیک اغنایی برای شناخت کالا عرضه شود ولی در حوزه دینی چنین تکنیکی وجود نداشته باشد.
وی توضیح داد: توانایی استفاده از فناوریهای روز، نتیجهگیری در مورد روابط علّی و معلولی میان گزارشهای رسانهها و واکنش عمومی، توانایی تشخیص تاثیر تحریف، کلیشهسازی، تبلیغات و خشونت در رسانه از اهداف ارتقای سواد رسانهای است.
متینفر افزود: عدم محدودیت در فراگیری رسانهای سواد رسانهای، دیگر نکته قابل توجه است زیرا این سواد محدود به زمان نبوده و پیوسته است.
حیات سیاسی و فرهنگی ما وابسته به سواد رسانهای است
متینفر تاکید کرد: حیات فرهنگی و سیاسی ما وابسته به سواد رسانهای است.
وی با اشاره به اینکه باید تفکر نقادانه رسانه و محتوا تبیین شود تا بتوان هر چیزی را که به خوردمان دادند را قبول نکنیم، افزود: البته باید الگوی یادگیری و مطالعه تفکر انتقادی هم موجود باشد تا به تبع آن تولید خلاقانه ایجاد شود.
مسوول موسسه سراج بیان کرد: فهم و نقد سبک زندگی مصرفی در رسانهها اشاعه مییابد.
لزوم اصلاح رژیم رسانهای خود
وی در تشریح مراحل سهگانه آموزش سواد رسانهای گفت: باید ابتدا رژیم رسانهای خود را تصحیح کنیم یعنی انتخاب کردن و کاستن زمان مصرف تلویزیون، ویدیو و بازیهای الکترونیک در اولویت باشد.
متینفر با بیان اینکه در توسعه سواد رسانهای، فقدان ادبیات موضوعی در این حوزه مشاهده میشود، تصریح کرد: عدم وجود متولی در زمینه توسعه و گسترش بحث آموزش سواد رسانهای، کم توجهی سیاستگذاران و برنامهریزان در اختصاص امکانات به آموزش سواد رسانهای، فقر دانش اطلاعاتی و ارتباطی جامعه، پایین بودن سواد رسانهای در میان کارگزاران رسانهای، عدم آمادهسازی و ایجاد فضای محیطی برای به کارگیری سواد رسانهای، از دیگر موانع توسعه سواد رسانهای در کشور است.
وی یادآور شد: در یک پیمایش کشوری، نمره سواد رسانهای مردم زیر ۱۰ است که باید اهل قلم یک ارزیابی از خود داشته باشند که نمره سواد رسانهای آنها چقدر است.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) متذکر شد: تولید ادبیات موضوعی، حمایت از حقوق مخاطبان و تولید محتوا در این زمینه، وارد کردن بحث سواد رسانهای در نظام آموزش رسمی کشور، به کارگیری مشاوران خبره و متخصص در امور سواد رسانهای، حمایت نهادهای آموزشی و پژوهشی کشور، همکاری و مساعدت رسانه ملی، آموزش گسترده جامعه و فراهم کردن بستری برای نهضت سواد رسانهای از جمله درخواستهای مردم و البته نیازهای جامعه در این شرایط است.
وی گفت:کشورهای پیشرفته به فکر ایجاد یک برنامه منسجم و ارتقای سواد رسانهای در جامعه هستند ولی در ایران امکاناتی از قبیل یک روز مکالمه رایگان، مصرف رایگان اینترنت در شب و غیره اتخاذ میشود.