دیدار دکتر علیاکبر ولایتی، فرستاده ویژه جمهوری اسلامی با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور فدراسیون روسیه توجهات بینالمللی بسیاری را به خود جلب کرده است. هر دو طرف این دیدار، بعد از این ملاقات از محتوای مذاکرات و نتایج به دستآمده ابراز رضایت کردند و این نشان میدهد گام نخست استراتژی «نگاه به شرق» برای موازنهسازی علیه دشمنیهای عیانمحور غربی- عبری- عربی علیه کشورمان محکم برداشته شده است، اما این دیدار بسیار مهم و راهبردی، علاوه بر آنکه خشم و ناراحتی و عصبیت بسیاری را در تلآویو، ریاض و واشنگتن به دنبال داشته، ظاهراً موجب ناراحتی و رنجش برخی وابستگان به یک اردوگاه فکری خاص در داخل کشور هم شده است.
علیاکبر ولایتی فرستاده ویژه ایران به روسیه در مصاحبه با روزنامه روسی کامرسانت گفت: «همکاریها بین ایران و روسیه دشمنان زیادی دارد، ولی با وجود این دشمنیها، دو کشور به توسعه این روابط ادامه خواهند داد.»
دکتر «سعدالله زارعی» استاد دانشگاه و رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی «اندیشهسازان نور» در مصاحبه با تسنیم درباره تبلیغات منفی حول رابطه راهبردی ایران- روسیه چنین گفت: «در ارتباط با مناسبات ایران با قدرتهای آسیایی در کشور با یک نوع تبلیغات منفی و مغرضانه روبهرو هستیم. این تبلیغات توسط مخالفان قدرتیابی ایران و کشورهای آسیایی صورت میگیرد. آنها با پنهان کردن نگرشهای غربگرایانه خود و با استفاده از بعضی الفاظ، اسناد و رخدادهای تاریخی چنین وانمود میکنند که نگران سیطره روسیه یا چین بر کشورند، اما هنگامی که دلایلشان مورد بررسی قرار میگیرد، متوجه میشویم، حساسیتی که درباره مناسبات ایران و روسیه یا تهران و پکن دارند، به هیچ وجه در خصوص روابط ایران و انگلیس ندارند، این در حالی است که دشمنی انگلیس علیه ایران یک دشمنی جاری است، یعنی همین الان ما شاهد کارشکنیهای انگلیسیها علیه منافع ملی ایران در بسیاری از موضوعات هستیم، همین مسئله شامل امریکاییها و فرانسویها هم میشود، این در حالی است که ما حداقل در ۱۰۰ سال گذشته شاهد هیچ نقطه تاریک و منفی در مناسبات ایران با روسیه، چین یا هند نبودهایم.»
شاید یکی از مصادیق این تبلیغات منفی بر ضد گستردهسازی جبهه ضدتحریم توسط جمهوری اسلامی، روزنامه اصلاحطلب «بهار» است. این روزنامه برای تیتر یک خود در روز شنبه (۲۳ تیر) این عنوان را انتخاب کرده است: «توپ در زمین روسیه» و روتیتر این مقاله هم مقصود نویسنده آن (و گردانندگان بهار) را عیانتر نشان میدهد؛ «آیا نهایتاً پوتین تهران را قربانی میکند» انتخاب چنین روتیتر و تیتری به عنوان تیتر یک، نهایت عصبانیت از فضای مثبت و سازنده ایجاد شده در ملاقات پوتین با نماینده ویژه رهبر انقلاب را نشان میدهد. این در حالی است که مثلاً «حمیدرضا آصفی» سخنگوی وزارت خارجه در دولت اصلاحات، به عنوان یک دیپلمات باسابقه اصلاحطلب حتی نوع نشستن ولایتی در برابر پوتین را هم دارای پیام میداند: «آقای پوتین دکتر ولایتی را روبهروی خود قرار دادند و این گفتوگو را به عنوان یک مذاکره جدی تلقی و از حالت تشریفاتی خارج کردند. نوع چیدمان نشستن نشاندهنده فضایی است که در روابط وجود دارد. روبهروی هم نشستن مخصوص ملاقات دو همتا در مذاکرات است و این نحوه قرارگیری گویای این مطلب است که آقای پوتین جایگاه دکتر ولایتی را در مرتبه خود قرار داده و برای این دیدار اهمیت قائل شده است، لذا این سفر در این مقطع پیامی روشن برای کشورهای منطقهای، فرامنطقهای، دوستان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران دارد.»
در چنین فضایی، نویسنده مقاله روزنامه بهار، منفیترین تیتر ممکن را برای مطلب خود برمیگزیند تا به زعم خود چنین القا کند که «اتفاق مهمی نیفتاده و روسیه نه تنها مناسب همکاری نیست که یک مظنون همیشگی است.» البته روزنامه بهار و نویسندگان آن میتوانند نظرات خاص خود را درباره سیاست خارجی جمهوری اسلامی به طور عام و این تحول مهم اخیر (مذاکره ولایتی و پوتین) داشته باشند، اما آنچه این رفتار ژورنالیستی را در این روزنامه و اصولاً طیف سیاسی خاصی که بهار نماینده آن است، تأسفبار و حتی قابل ترحم میسازد «تسلیمطلبی» نهفته در کنه این تفکر است. این تفکر که یکی از جلوههای بیرونی آن نامه پیشنهاد مذاکره با ترامپ بود که در اواخر خرداد گذشته منتشر شد، اصولاً قائل به هیچ نوع مقاومتی در برابر رفتار خصمانه و قلدرمآبانه دولت امریکا در خروج یکجانبه از برجام و بازگرداندن تحریمها نیست و قصد دارد به ملت و مسئولان چنین القا کند که هر نوع تلاش برای مقابله با زیادهخواهیهای واشنگتن بیفایده است و ما هر چه زودتر پرچم سفید تسلیم را بالا ببریم، به نفع ماست.
همین روزنامه بهار در سوم خرداد با تیتر «آیا توافق دیگری با امریکا در راه است؟» سراسیمه به استقبال مذاکره با ترامپ (بخوانید تسلیم) رفت و نوشت: «اکنون عملاً توپ در زمین ایران است و جهان منتظر است که ببیند ایران بار دیگر پای میز مذاکره مینشیند یا راه تحریم را پی میگیرد...» و باز همین روزنامه در دوم تیرماه در مقالهای با عنوان «موعد تصمیم نهایی» دوباره از لزوم «واقعبین بودن» (بخوانید دست شستن از همه مؤلفههای قدرت) سخن گفت: «اگر نگاه درستی به وضعیت فعلی داشته باشیم و به جای اینکه مداوم کشورهای اروپایی را به نوعی متهم جلوه دهیم، با آنها وارد مذاکره و همکاری شویم، میتوانیم از اجماع جهانی به نفع خودمان استفاده کنیم و تحریمهای امریکا را دور بزنیم... لذا باید توجه داشته باشیم که بازی دیپلماتیک بر پایه مبادله و امتیازگرفتن بنا شده است و ما نمیتوانیم انتظار داشته باشیم اروپاییها بدون هیچ امتیازی حاضر به حمایت از ایران شوند، بنابراین در صورتی جمهوری اسلامی برنده بازی خواهد بود که نگاه واقعبینانهتری به ماجرا داشته باشد.»
فرض کنیم در مطبوعات ایرانی هم رسم بود که سفرا و نمایندگان دیپلماتیک خارجی مقاله و یادداشت بنویسند تا مواضع خود را برای ملت میزبان تشریح کنند، آیا اگر سفیر فرانسه میخواست یادداشتی در روزنامه بهار بنویسد، چیزی غیر از این مینوشت که در بالا خواندیم؟ به راستی چه طرز تفکری بر برخی مطبوعات ما حاکم است که گاه و بیگاه، با نادیده گرفتن منافع ملی و مؤلفههای قدرت کشور، به تریبون تمام و کمال بیگانگان تبدیل میشوند؟
منبع: مشرق