یک کارشناس اقتصادی گفت: هزینه نداشتن بازارهای موازی تولید و هزینهبر بودن تولید باعث شده نقدینگی کشور به سمت بازار ارز، طلا، خودرو و مسکن سرازیر شود و مشکل عمده، بانکها هستند که در تولید داخلی سرمایهگذاری نمیکنند.
محمد جعفرینژاد، مدرس دانشگاه امام رضا (ص) در گفتوگو با جوان در خصوص اینکه چگونه میتوان نقدینگی را به سمت تولید هدایت کرد؟ اظهار داشت: مشکل اصلی در هدایت نقدینگی این است که ما برخلاف قوانین سیاستگذاری کشورمان عمل میکنیم. این کارشناس اقتصادی گفت: در علم سیاستگذاری اقتصادی و اجتماعی مطرح میشود که وقتی دولت و حکومت میخواهند جامعه به سمتی از حوزه اقتصادی و اجتماعی حرکت کند باید هزینههای آن بخش را پایین بیاورند و وقتی قصد دارد به سمتی حرکت نکند باید هزینههای آن بخش را بالا ببرند که ما اکنون دقیقاً برعکس این تعریف عمل میکنیم. وی بیان کرد: اکنون که کشور نیاز به تولید دارد تا مسئله افزایش تولید بتواند هم مشکل بیکاری و هم مشکل تورم را در داخل حل کند ما هزینههای تولید را بالا بردیم؛ مالیاتهای مختلف از جمله مالیات بر ارزش افزوده میگیریم و اگر کسی بخواهد کار تولیدی راهاندازی کند، باید حداقل از ۱۷ مجموعه مجوز بگیرد. جعفرینژاد افزود: وامهای تولیدی و تأمین سرمایه هم برای بخش تولید با هزینههای کاملاً بالایی مواجه است؛ یعنی بهرههای بانکی و تغییر قیمتها، فوقالعاده بر مبحث تولید فشار میآورد و این مهم هزینه بخش تولیدی کشور را بالا برده و از طرفی هزینه کارهای غیرتولیدی کاملاً پایین و سودده است.
مالیات بر سرمایه نداریم
وی بیان داشت: بهعنوان نمونه در کشور ما هیچ مالیاتی بر سرمایه وضع نشده و شما میتوانید یک نگاه کاملاً سرمایهای بر مقوله مسکن داشته باشید و میتوانید چندین هزار سکه بخرید و دست به دست کنید و سود ببرید، بدون اینکه هیچگونه مالیاتی بپردازید. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: هزینه نداشتن بازارهای موازی تولید و هزینه بر بودن تولید باعث شده نقدینگی و سرمایههای موجود داخل کشور به سمت بازارهای موازی تولید هدایت شود؛ به عبارتی بسیار طبیعی است که در چنین شرایطی سرمایههای کلان و سرمایه خرد دست افراد در تولید هزینه نشود. وی تأکید کرد: تا زمانی که این وضعیت اصلاح نشود و سعی نکنیم هم در قوانین و هم در اجرا، هزینههای بخش تولید را پایین بیاوریم و بر عکس هزینه بخشهای موازی تولید را بیشتر از تولید کنیم؛ همچنان با مشکلات عدیده و روبهافزون مواجه هستیم. جعفرینژاد در ادامه گفت وگو با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر پرهیز از واردات کالاهای غیرضروری و کالاهایی که مشابه داخلی دارند، گفت: علاوه بر هدایت سرمایههای راکد به سمت تولید که به آن اشاره کردیم، جلوگیری از ورود کالاهای غیرضروری، هزینههای جاری کشور را تشکیل میدهد که مسلماً میتواند نقدینگی را به سمت تولید هدایت کند و نقش مهمی هم خواهد داشت. وی ابراز کرد: وقتی کالاهایی که مشابه داخلی دارند در داخل تحریم شوند و شما کالای تولید داخلی را بخرید، به نحوی این هزینه را به سمت تولید هدایت میکنید و دقیقاً میتواند یکی از مؤلفههای هدایت نقدینگی به سمت تولید باشد. این کارشناس اقتصادی در خصوص اینکه چگونه میتوان تناسبی بین رشد اقتصادی و نقدینگی ایجاد کرد؟ گفت: وقتی که نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنیم متناسب با آن حجم نقدینگی، رشد اقتصادی خواهیم داشت و در واقع GDP (تولید ناخالص داخلی) کشور متناسب با همان نقدینگی افزایش پیدا خواهد کرد. وی افزود: وقتی نقدینگی در بازارهای موازی تولید حجم انباشتهای شود، طبیعی است که رشد نقدینگی همزمان با رشد تولید و رشد اقتصادی جلو نخواهد رفت و این افزایش نقدینگی که میتواند از طریق افزایش پایه پولی باشد به جای اینکه باعث افزایش تولید شود، متأسفانه در بازارهای موازی تولید هزینه میشود که نه نقشی در بحث رشد اقتصادی دارند و نه نقش مستقیمی در تولید. جعفرینژاد ادامه داد: موضوع ذکر شده عدم توازن را ایجاد میکند؛ یعنی وقتی نرخ رشد نقدینگی ما به شدت بیشتر از نرخ رشد اقتصادی ماست نشاندهنده این است که بازارهای ما مشکل دارند. کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر این نقدینگی توسط بازارهای تولید جذب میشد، نیاز به افزایش نقدینگی نبود، ابراز کرد: عمده مشکل ما بانکها هستند؛ چراکه بانکهای ما عموماً یا توانایی جذب سرمایهها را ندارند یا اگر سرمایهها را جذب میکنند به جای اینکه به عرصه تولید ورود کنند در عرصه موازی تولید فعالیت میکنند. وی گفت: متأسفانه بازارهای مالی و بازار بورس قوی هم نداریم که بتوانند سرمایه را جذب کنند و در نتیجه این سرمایههای سرگردان به بازارهای ارز، طلا، سکه، خودرو و مسکن سرازیر میشود.