جشنواره موسوم به ایثار در حال برگزاری است. اینکه جشنواره‌های هنری تا چه اندازه در ارتقای مفاهیمی که بر آن‌ها بار شده تأثیرگذارند، موضوع گفت‌وگوی «جوان» با سیدمرتضی حسینی، مدیر کل امور هنری بنیاد شهید و دبیر این جشنواره است.
آیا جشنواره ایثار در حوزه تولید هم مشارکت دارد؟
در مورد تولیدات جشنواره ما هیچ نقش تولیدی نداریم فقط ممکن است یک موضوعی را برای تولید و ساخت به فیلمساز پیشنهاد کنیم، اما خارج از بحث «جشنواره ملی ایثار»، در سطح ستاد و استان‌ها تولید فیلمنامه و نمایشنامه از جمله وظایف اصلی ماست. بعد از آن به صورت مشترک با صدا و سیما یا دستگاه‌ها و نهاد‌های مرتبط یا به صورت مستقل آثاری را تولید و برای پخش در اختیار سازمان صدا و سیما قرار می‌دهیم.
برآورد هزینه جشنواره چقدر است؟
هزینه مالی جشنواره‌ها را که اعلام نمی‌کنند، البته هزینه انواع جشنواره‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. الان در جشنواره تئاتر ایثار که در استان کرمانشاه با مشارکت استانداری برگزار شد، ۴۰۰ میلیون تومان هزینه پرداخت گردید که سهم بنیاد شهید ۲۰۰ میلیون تومان بوده است. دوره اول جشنواره هزینه زیادی برای ما نداشت، چون اولاً همه کار‌ها (به غیر از داوری آثار) را خودمان انجام دادیم و شبکه یک سیما هم به ما کمک کرد، اما جوایز این دوره از جشنواره نفر اول تا سوم بسته به موضوع اثر، عددی بین ۲ تا ۵ میلیون در نظر گرفته شده است.
آقای رزاق کریمی که جزو داوران جشنواره ملی ایثار هستند در مورد آثار جشنواره گفته‌اند که اکثر کار‌ها بدون تحقیق و پژوهش تولید شده‌اند. نظر شما در این رابطه چیست؟
به دلیل آنکه من خودم یک پژوهشگر هستم این را می‌گویم، به طور کلی موضوع پژوهش در کشور‌های جهان سوم به خصوص ایران، جدی گرفته نمی‌شود. اگر همین خیرالموجودینی که هستند را حمایت نکنیم، از بین خواهند رفت، اما این نکته را هم بگویم که ما ضمن حمایت از افراد پژوهش درباره فیلمنامه را جدی می‌گیریم.
توجیه شما درباره ضرورت و راه‌اندازی چنین جشنواره‌ای چیست؟
ما به طور کلی به موضوعاتی که به ایثارگران مربوط باشد ورود می‌کنیم.
بحث موضوعی بودن جشنواره و اختصاصی بودنش را عرض نکردم، ضرورتی که شما را مجاب به برگزاری چنین جشنواره‌ای کرد چه بود؟
ما دیدیم که در آثار تولید شده، به ایثارگر و شهید توهین می‌شود.
در حوزه فیلم و فیلمنامه؟
نه! در بحث سوژه (فیلمنامه و نمایشنامه)! آن چیزی که واقعیت است (از سوی برخی نه همه) را رعایت نمی‌کنند و بعضاً شاهد سیاه‌نمایی هم هستیم که مصادیقش را هم داریم.
با وجود دو جشنواره مقاومت و عمار که موضوعات و عوالم مختلف هنری بیشتری نسبت به جشنواره ملی ایثار پوشش می‌دهند، علت برپایی این جشنواره چه بوده است؟ شایسته‌تر نبود که توان مادی و معنوی بنیاد را به منظور هم‌افزایی و همیاری، در بالا بردن کیفیت دو جشنواره مذکور کانالیزه و هدایت می‌کردید؟
این بحثی که شما مطرح کردید، موضوع خوبی است و ما هم آمادگی این را داریم که این جشنواره تجمیع شده و سیاست‌های بنیاد هم آنجا پذیرفته بشود، زیرا قطعاً با قوت و کیفیت بیشتری می‌توان جشنواره را در قالبی واحد برگزار کرد. بنیاد هم سهم خودش را می‌پردازد ولی تاکنون چنین نبوده است [؟!]منظورتان این است که شما به دنبال این بحث رفته‌اید و طرف مقابل قبول نکرده است؟
نه! بحث رفتن نیست، اینکه می‌گویم تا کنون چنین چیزی نبوده منظورم این است که آن سوژه‌هایی که در آن جشنواره‌ها کار شده بعضاً آن سوژه‌هایی نبوده... [که ما می‌خواهیم]ببینید، آثار شهید پیش ماست، ما در خدمت خانواده شهدا هستیم، مثلاً یک ایثارگری یا پدر شهیدی که در فلان استان کارآفرینی کرده یا در ایامی که روزگار و جامعه دست دهنده ندارد، خانواده یک ایثارگر چنین کاری را انجام می‌دهد. ما در حال برجسته کردن این‌ها هستیم. کجا یک چنین موضوعاتی در جشنواره عمار یا دیگر جشنواره‌ها آمده است؟
این بی‌انصافی است چراکه در جشنواره عمار و مقاومت ما به ازای این موارد بسیار زیاد است. جشنواره عمار چند سال است که برگزار می‌شود و به دلیل رویکرد درستش مورد توجه و اعتنای مقام معظم رهبری نیز بوده است. نکته این است وقتی جشنواره مقاومت و عمار هست انجام یک چنین هزینه‌هایی از بیت‌المال آن هم به شکل موازی‌کاری، هدررفت هزینه نیست؟ آیا نمی‌شود بنیاد به عنوان حامی اثر، صاحب اثر یا حتی در قالب معرفی سوژه‌های مورد نظرش به فیلمسازان مورد تأیید مسئولان آن دو جشنواره، توان مادی و معنوی خود را به جای راه‌اندازی یک جشنواره موازی، عملاً اقدام به تبیین و ترویج «فرهنگ ایثارگری» نماید؟
ما می‌توانیم هم از [جشنواره]عمار و مقاومت حمایت بکنیم و هم برنامه خودمان را داشته باشیم. اگر با هم بنشینیم و سیاست‌های کاری بنیاد را بگوییم و آن‌ها هم سیاست‌های عمار را بگویند، اگر به هم خوردند با هم انجام بدهیم، ما مخالفتی نداریم.
اساساً حرف بنده ناظر بر مخالفت شما یا دیگران نیست؛ بحث درباره به جلو بردن اهداف نظام و انقلاب با یکپارچگی و ید واحده بودن در حوزه فرهنگ و هنر است.
ما حرفی نداریم که از عمار و مقاومت حمایت بکنیم. تازه بسیاری از شرکت‌کنندگان در جشنواره ما جزو همین عماریون هستند.
خب بدیهی است که سازنده یک اثر می‌تواند حاصل زحمتش را به هر جشنواره موضوعی و غیرموضوعی که بخواهد ارسال کند، اما با توجه به موضوعات جشنواره ملی ایثار که متمرکز بر مباحث اقتصاد مقاومتی، ایثار و فداکاری اجتماعی، فرهنگی، سبک زندگی اسلامی-ایرانی و... است، به رغم این همه مسئولیت و خدمتی که بنیاد شهید و امور ایثارگران در رسیدگی به خانواده شهدا و ایثارگران انجام می‌دهد، به دلیل تنگنا‌های مالی و اقتصادی، باز هم شاهد کمبود‌ها و نارضایتی‌هایی از سوی این عزیزان هستیم، جشنواره ایثار واقعاً در زمینه هنری و سینمایی کاری جدی و درخور انجام می‌دهد؟
این مسئله‌ای نیست که بشود در این مجال درباره آن به نتیجه رسید و لازم است که درباره آن کار کارشناسی صورت بگیرد. حالا ان شاءالله در یک فرصتی ما و دوستان جشنواره مقاومت و عمار باید بنشینیم و درباره نقاط مشترکی که داریم صحبت کنیم و به نتیجه برسیم. من گمان می‌کنم که به هم خیلی شبیه هستیم، منتها باید اجازه بدهید که این برنامه‌های ما برگزار بشود، دیده بشود، بعد با توجه به توانایی‌هایمان حتماً با دوستان به توافقی هم دست پیدا می‌کنیم.
