در جریان تعیین تکلیف سپرده‌گذاران کلان و میلیاردی، پنج مؤسسه غیرمجاز منحل شده که قرار بود در زمانی مشخص برای مراجعه، تحویل مستندات و مدارک بیایند و حساب‌های خود را تعیین‌تکلیف کنند تا سپرده‌های آن‌ها پرداخت شود، آخرین آمار‌ها از این حکایت دارد که از حدود ۲۶ هزار نفری که مشمول این طرح بودند، نزدیک به ۱۵ هزار نفر مراجعه نکردند. با توجه به اینکه سپرده‌گذاران همواره با تجمع و اعتراض، خواهان رسیدگی به وضعیت خود شده بودند، این عدم مراجعه جای تأمل دارد و وجود حساب‌های ساختگی را تا حد زیادی تأیید می‌کند.
به گزارش «ایسنا»، تعیین‌تکلیف سپرده‌گذاران پنج تعاونی منحل شده فرشتگان، ثامن‌الحجج، افضل توس و البرز ایرانیان و آرمان از ۲۱ خردادماه سال جاری وارد فاز تازه‌ای شد و سپرده‌های کلان در مسیر تعیین‌تکلیف قرار گرفت. از این‌رو با تصمیم کمیته متشکل از نمایندگان سران سه قوا برای رسیدگی به وضعیت مؤسسات غیرمجاز پرداخت وجوه تا یک میلیارد تومان و بالاتر به مرحله اجرا در آمد و قرار شد طی فرآیندی سه مرحله‌ای این سپرده‌گذاران بتوانند سپرده‌های خود را بعد از مدت‌ها تعیین‌تکلیف کنند.
طبق جدول زمانبندی که بانک مرکزی در خردادماه اعلام کرد، قرار بود از ۲۱ خردادماه تا ۱۱ مردادماه زمان برای مراجعه سپرده‌گذاران و ارائه مدارک باشد، همچنین به‌طور همزمان از ۲۷ خردادماه تا ۳۰ مردادماه بررسی مدارک توسط بانک مرکزی انجام شده و از دوم تیرماه تا سوم شهریورماه نیز به‌طور همزمان پرداختی‌ها به سپرده‌گذاران انجام شود، اما با پایان مهلت مراجعه سپرده‌گذاران برای ارائه مدارک بار دیگر بانک مرکزی اعلام کرد که این زمان تمدید شده و تا پایان مردادماه می‌تواند با مراجعه به بانک‌های عامل و تحویل مستندات سپرده‌های خود را دریافت کند.
این در حالی است که بر اساس اعلام بانک مرکزی از مجموع سپرده‌گذاران این پنج تعاونی تا قبل از این مرحله حدود ۹۸ درصد تعیین تکلیف شده و تا ۲ درصد دیگر که سپرده‌های کلان و میلیاردی را شامل می‌شد، باقی‌مانده بودند، اما در این بین آمار تأمل‌برانگیزی از عملکرد تعیین‌تکلیف این سپرده‌گذاران از خرداد تاکنون وجود دارد؛ به‌طوری که از مجموع ۲۵ هزار و ۹۸۰ نفر سپرده‌گذاری که در این پنج مؤسسه باقی‌مانده و باید تعیین‌تکلیف می‌شدند، تاکنون حدود ۱۰ هزار و ۳۱۶ نفر مراجعه کردند و مستندات را تحویل دادند. از این تعداد مستندات۸هزار و ۷۱۴ نفر توسط بانک مرکزی تأیید‌شده و مبلغی نزدیک به ۶۰۲ میلیارد تومان بابت آن‌ها پرداخت شده است.
همچنین از مجموع افرادی که می‌توانستند به بانک‌ها برای تعیین وضعیت خود مراجعه کنند، اینکه حدود ۱۵ هزار نفر در این فاصله حدود دو ماهه مراجعه نکرده‌اند، جای سؤال دارد. به هر حال با توجه به اعتراضات و تجمعاتی که از سوی سپرده‌گذاران این تعاونی‌ها و مؤسسات وجود داشت تا وضعیت سپرده‌های کلان به‌زودی مشخص شود، به نظر می‌رسید که در زمان سریع‌تری برای تعیین‌تکلیف خود مراجعه کنند که این اتفاق نیفتاده است
هرچند دلیل به طور مستقیم از سوی بانک مرکزی اعلام نشد، اما ظاهراً به این برمی‌گشت که در بین حساب‌های موجود بسیاری مربوط به حساب‌های ساختگی بود و منشأ واقعی نداشتند و از سوی کارکنان و افراد فعال در این تعاونی‌ها در زمان فعالیت شکل گرفته بود. از این‌رو برای اینکه مشخص شود کدام یک از حساب‌ها واقعی بوده و باید بابت آن پرداختی انجام شود، بانک مرکزی درخواست تحویل اسناد و مدارک حساب را مطرح کرد. در این حالت به نظر می‌رسد بخشی از عدم این مراجعه می‌تواند ناشی از آن باشد که اسناد و مدارک برای اثبات وجود چنین حساب‌هایی وجود ندارد و حساب‌های ساختگی را تأیید می‌کند. البته سوی دیگر ماجرا نیز مورد توجه است و آن اینکه بعید نیست برخی حتی با داشتن حساب‌های واقعی به دلیل اینکه مدارک یا فیش‌های واریزی خود را طی این سال‌ها نگه نداشته‌اند و در اختیار ندارند، نتوانستند برای دریافت سپرده‌های خود اقدام کنند. به هر حال انتظار گزارشی از سوی بانک مرکزی می‌تواند معمای عدم مراجعه این ۱۵ هزار نفر را تا حدی مشخص کند.
