باید مدیرانی سیاستگذاری بازار سرمایه را برعهده بگیرند که وظیفه تأمین مالی کلان را از بانک به بورس منتقل کنند و به دنبال سودآوری بازارسرمایه از محل تقویت تولید شرکت‌ها باشند.
بازار سرمایه در اقتصاد دولتی و نفتی ایران تنها ۱۰ درصد در تأمین مالی اقتصاد ایران نقش دارد، اما در عین باید توجه داشت که شرکت‌های زیادی در بازار سرمایه حضور دارند که در تولید ناخالص داخلی ایران نقش قابل ملاحظه‌ای دارند، از این رو مدیریت صحیح این بازار و توسعه شفافیت و گزارش‌دهی خود سازمان بورس اوراق بهادارو شرکت بورس و فرابورس و سایر ارکان در توسعه این بازار بی‌شک نقش خواهد داشت و طوفان نقدینگی در کشور به سادگی از طریق بازار سرمایه کنترل خواهد شد.
سودآوری بورس ناشی از تغییر قیمت‌ها است یا سود فعالیت و عملیات شرکت‌ها
هنوز در تحلیل وضعیت بازار سرمایه ایران دچار ضعف شدید هستیم، به‌طور نمونه در اینکه درجه اثر‌گذاری کاهش نرخ سود بانکی در سال ۹۶، مطرح شدن مقوله تحریم‌ها، افزایش بهای ارز، نرخ‌های جهانی، تعرفه‌ها، قوانین و مقررات، وضعیت صنایع داخلی، شرکت‌ها و... بر بازار سرمایه به چه میزان بوده است، اختلافاتی وجود دارد؛ به‌طوری‌که ضعف‌ها و نقاط قوت بازار سرمایه سال‌هاست که به درستی تحلیل نمی‌شود.
از کار‌های تبلیغی و رپرتاژ در حوزه بازار سرمایه ایران باید کاست و به تحلیل محتوای واقعی جهت انعکاس حقیقت و برطرف کردن نقاط ضعف بازار سرمایه روی آورد؛ چرا که بار ۸۰ تا ۹۰ درصدی تأمین مالی اقتصاد ایران بر عهده بانک و بخش پول است که همین امر موجب بروز مفاسد کلان، متعدد و متنوع و آشفتگی قابل ملاحظه در بخش پول و بانک ایران شده است.
کوتاهی بازار سرمایه در تأمین مالی، بانک‌ها را دچار فساد و بدهی کرد
بازار سرمایه با گذشت ۵۰ سال از طول فعالیتش حداقل باید امروز تأمین مالی بنگاه‌های کلان در کشور را برعهده می‌گرفت تا نیمی از بار تأمین مالی اقتصاد از دوش بانک برداشته شود و بانک‌ها عموماً به تأمین مالی خرد می‌پرداختند، اما به دلیل عقب‌ماندگی بازار سرمایه، امروز بانک‌ها با بنگاه‌های بزرگ با گردش مالی قابل ملاحظه برای اخذ تسهیلات طرف هستند که به دلیل ترنول مالی این بنگاه‌ها به سادگی مفسده‌هایی در جریان این تأمین مالی‌ها اتفاق می‌افتد؛ به‌طوری‌که بدهی‌های معوق ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی در شبکه بانکی به خوبی گویای ارتباطات ناسالم برخی از بدهکاران با مدیران شبکه بانکی است.
کشوری که مزیت برای تولید و توسعه بازارسرمایه داردنباید دنبال ارز و سکه باشد
حال اگر سهم واقعی بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد ایران از ۱۰ به ۵۰ درصد تقویت شود، عملاً بخشی از معضلات اقتصاد ایران حل می‌شود و نقدینگی نیز آنقدر در خارج از بازار‌های متشکل، چون بانک و سرمایه پرسه نمی‌زند که بازار ارز، سکه و طلا و خودرو با نوسان‌های شدید قیمتی روبه‌رو شود، البته باید توجه داشت که مدیریت بازار سرمایه باید به‌گونه‌ای باشد که به توسعه واقعی شرکت‌های حاضر در بازار بینجامد، زیرا سود موجود در این بازار عمدتاً باید ناشی از تقویت سود عملیات و موضوعه شرکت و تقویت تولید واقعی باشد، نه اینکه سود‌های غیر‌عملیاتی و ناشی از گین‌گیری از تورم سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های تولیدی باشد.
در این میان باید پذیرفت که ضعف مدیریت بازار سرمایه در آشفتگی امروز بازار‌های ایران اعم از بخش پول و کالا نقش دارد، از این رو سیاستگذاران بازار سرمایه باید رویکرد مدیریتشان تقویت تولید صنایع و شرکت‌های موجود در بازار سرمایه اعم از بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی، کالا و... باشد و در این میان در مدیریت عملیات روانی تحمیل شده از سوی خارج از کشور نیز فعالیت جدی داشته باشد.
بازار سرمایه مدیران تولید محور می‌خواهد
همانطور که گفته شد بخشی از تأمین مالی اقتصاد ایران بر عهده بازار سرمایه است که این بازار باید به نوعی مدیریت شود که به توسعه اقتصادی بنگاه‌ها و تقویت تولید کالا و تولید ناخالص داخلی بینجامد نه اینکه رشد و سودآوری این بازار صرفاً وابسته به نوسان قیمت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی غیر از موضوع تولید و فعالیت شرکت‌ها باشد، البته سایر فاکتور‌های مرتبط با فضای کسب و کار شرکت، صنعت و اقتصاد نیز از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
سود ۶۲هزار میلیارد تومانی بورسیها
شاپور محمدی در برنامه نگاه یک با بیان اینکه بازار سرمایه تنوع خوبی دارد، گفت: سود شرکت‌های بورسی در سال گذشته ۴۶ هزار میلیارد تومان بود که اکنون به ۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور افزود: افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی و شفاف بودن آن‌ها موجب جذب نقدینگی کشور به سمت بازار سرمایه بوده است. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور گفت: در شرکت بزرگ بورس ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش سود داشته‌اند و سود خوبی به سهامداران پرداخت کرده‌اند. محمدی افزود: اکنون حجم معاملات در بورس تهران ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان و در فرابورس ۴۰۰ میلیارد تومان در روز است و بیشتر اشخاص حقیقی وارد بازار سرمایه شده‌اند، در حالی که در سال گذشته حجم معاملات روزانه ۳۰۰ میلیارد تومان در بورس و ۲۰۰میلیارد تومان در فرابورس بود. وی گفت: در سال ۹۴ حجم معاملات در بورس ۱۵۰ هزار میلیارد تومان در سال ۹۵، ۱۹۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۶، ۲۴۷ هزار میلیارد تومان بود، اما در چهار ماه نخست امسال این رقم به ۱۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده و معادل نیمی از معاملات سال گذشته است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور افزود: این رشد معاملات به دلیل حجم معاملات است، زیرا با افزایش این حجم روند قیمتی حمایت و حرکت واقعی و قابل تداوم در بازار سرمایه ایجاد می‌شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور گفت: سهامدارانی که حقوق آن‌ها ضایع شده است، می‌توانند از طرف مقابل در سامانه سمتا شکایت کنند و سازمان بورس این شکایت را رسیدگی می‌کند. ۵۰۰ تا ۶۰۰ پرونده پرداخت نشدن سود به سهامداران از طرف شرکت‌ها تشکیل شده که در بسیاری از آن‌ها نبود نقدینگی دلیل این اتفاق است. محمدی گفت: سازمان بورس تلاش می‌کند بر اساس روش‌هایی سهام عدالت را قابل معامله و نقد شدن کند. حدود ۶۰ شرکت در موضوع سهام عدالت قرار دارند که سود تک‌تک آن‌ها محاسبه و تجمیع شده و به سهامداران داده می‌شود. محمدی گفت: سهام سپر تورم است و ارزش دارایی‌ها را در مقابل تورم حفظ می‌کند. برای جذب سرمایه‌ها به بازار سرمایه نیاز به سواد مالی و فرهنگ‌سازی است. وی گفت: از ابتدای سال تاکنون شرکت‌های دولتی، وزارتخانه‌ها و بانک‌ها ۵ تا ۶ هزار میلیارد تومان سهام در بازار فروخته‌اند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور با بیان اینکه ۵۷۸ شرکت بورسی داریم، افزود: پتروشیمی پارس با ۱۸ هزار میلیارد تومان ارزش برای کمک به جذب نقدینگی وارد بازار سرمایه شده است.
وی افزود: در دنیا ۷۰ تا ۸۰ درصد معاملات بورس در کشور‌های پیشرفته الگوریتمی است و افراد خرید و فروش سهام را تحلیل نمی‌کنند، بلکه این تحلیل براساس برنامه‌های رایانه‌ای انجام می‌شود. معاملات الگوریتمی موجب عمق یافتن بازار، منحرف نشدن آن در زمان شایعات و کمک به افزایش حجم و جذابیت معاملات سهام می‌شود. محمدی ارزش صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری را ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اعلام و اضافه کرد: در گذشته حدود ۸۰ درصد سرمایه این صندوق‌ها سپرده‌گذاری بانکی می‌شد یا به خرید اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌یافت. وی گفت: بر اساس تصمیم سازمان بورس این صندوق‌ها می‌توانند حداکثر ۵۰ درصد سرمایه خود را سپرده‌گذاری کنند و ۵ تا ۱۵ درصد صرف خرید اوراق با درآمد ثابت کنند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور افزود: اکنون بیشتر این صندوق‌ها فقط ۵ درصد سهام را خریده‌اند، در‌حالی‌که سهام شرکت‌ها در صندوق‌ها بهتر مدیریت می‌شود. محمدی گفت: با بیمه مرکزی برای ایجاد ابزار‌های مالی مشترک و اوراق تأمین مالی مشترک به توافق رسیده‌ایم.
