نشانههای بازار ارز آن هم در روزی که بحث اعمال تحریمهای یک طرفه از سوی امریکا مطرح بود، حاکی از آن است که بعد از افتضاح پیش آمده در بانک مرکزی و دستگیری یکی از معاونینش، همتی رئیس کل بانک مرکزی دستکم در نخستین برنامه عملیاتیاش در روز اول موفق عملکرده است و آنطور که نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی در گفت: وگو با «جوان» گفتهاند این طرح نهتنها منطبق با نظر مجلس بوده بلکه تا حدود زیادی فضای بازار ارز را در بخش عرضه و تقاضا آرام کرده است.
همزمان با آغاز سیر نزولی قیمتها در بازار طلا و ارز، حباب سکه باز هم کمتر شد و به مرز ۳میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسید. به این ترتیب سکه از زمان اوج قیمتش و با آمدن همتی و تغییر در بدنه بانک مرکزی بیش از یک میلیون تومان افت را تجربه کرده است.
با اعلام جزئیات بسته جدید ارزی از سوی دولت و رئیسکل بانک مرکزی، ریزش قیمتها در بازار طلا و ارز نسبت به روزهای قبل شدت بیشتری گرفت. فعالان بازار و کارشناسان اقتصادی پیشبینی کردهبودند با اعلام سیاستهای جدید ارزی و بازگشایی صرافیها و البته آزادشدن ارز، حباب بازار طلا و ارز بترکد و تحلیلگران تکنیکال افت این قیمت را تا سقف ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هم پیشبینی کردهاند. طبق پیشبینیها از صبح دیروز، شتاب ریزش قیمتها در بازار تشدید شده و قیمت سکه از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به ۳ میلیونو۳۷۰ هزار تومان هم کاهش یافت.
طبق گزارشات خبرگزاریها در بازار ارز نیز، فروشندهها زیاد شدهاند و دلالهای خیابان فردوسی بار دیگر روانه پاساژ افشار شدند و به خرید و فروش ارز میپردازند.
اعلام اخبار مثبت در بازار طلا و ارز موجب شد تا دیروز دلار در بازار آزاد ۹ هزار و ۵۷۰ تومان فروخته شود. بهرغم آنکه این بسته ارزی هنوز وارد مرحله اجرا نشدهاست، سکه طرح جدید ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافت و در سطح ۳میلیونو۳۷۰ هزار تومان معامله شد و طرح قدیم با افت ۷۵ هزار تومانی ۳ میلیون و ۲۶۰ هزار تومان به فروش رسید.
رکوردشکنی تاریخی بورس پس از اعلام بسته ارزی جدید
همچنین اعلام جزئیات بسته ارزی جدید باعث استقبال گسترده از سهام شرکتهای صادراتی شد، به طوری که شاخص بورس (دوشنبه) با رشد ۵ هزار و ۱۹۸ پلهای نسبت به روز قبل، در جایگاه ۱۳۳ هزار و ۶۴۶ واحدی قرار گرفت. ورود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نقدینگی در یک روز به بورس بیسابقه بوده با توجه به اینکه بخش عمده فروش این شرکتها صادرات بوده یا فروش داخلی آنها نیز بر مبنای دلار انجام میشود، آزادسازی آنها در فروش ارز دریافتی به نرخ بازار ثانویه، با استقبال زیادی مواجه شد.
بر این اساس، شاهد ایجاد صفهای خرید سنگین در نمادهای مربوط به گروههای پتروشیمی، فولادی و فلزی بودیم که به تبع آن، شاخص نیز رشد بیسابقهای را تجربه کرد.
حضرتی: بسته جدید ارزی منطبق بر طرح پیشنهادی کمیسیون اقتصادی است
الیاس حضرتی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با مثبت ارزیابیکردن بسته جدید ارزی بانک مرکزی در گفت و گو با «جوان» میگوید:بسته جدید تکاملیافته مجموعه بستههایی است که از ابتدای امسال اجرا شده، با این تفاوت که ضعفهای سابق برطرف شده و نقاط قوتش افزایش یافته است. با این بسته تولیدکنندهها به تولید امیدوارتر شده و نیازهای ارزیشان برآورده خواهد شد. وی میافزاید: تجربه چهار ماه گذشته موجب شده تا بانک مرکزی در تخصیص ارز به کالاهای اساسی دقت بیشتری داشته باشد و براساس نیاز جامعه کالا وارد شود. حضرتی همچنین بسته جدید را فرصت تاریخی برای پتروشیمیها میداند و میگوید: واحدهای پتروشیمی خوراکشان را با نرخ سابق ۱۳ سنت تحویل میگیرند، اما ارز حاصل از صادراتشان را بین ۸ تا۸ هزارو۵۰۰ تومان در بازار ثانویه به فروش میرسانند.
همچنین احمد محمدی انارکی دیگر عضو کمیسیون اقتصادی نیز بسته ارزی جدید را موجب ساماندهی بازار ارز میداند و معتقد است که با سامان یافتن بازار ثانویه از امروز، هم قیمت ارز کاهش مییابد و هم اینکه واردات و تأمین مواد اولیه مورد نیاز تولید از بینظمی فعلی خارج شده و تولید رونق میگیرد. وی از بیان جزئیات بیشتر و تأثیر این بسته بر کاهش قیمت کالاهای وارداتی و داخلی خودداری کرده و اظهارنظر بیشتر را منوط به مطالعه دقیق بسته ارزی دانست.
شروع به کار صرافیها بازار سیاه را ازبین میبرد
معاون سابق برنامهریزی بانک سینا و کارشناس بانکی، شروع به کار صرافیها را نقطه مثبت بسته جدید ارزی میداند و معتقد است بستن صرافیها در ماههای گذشته به بازار سیاه ارز و سکه دامن زد و مردم را به سمت این دو کالا تحریک کرد.
دکتر سید محمد بدر طالع در گفتوگو با «جوان» میگوید: اکنون با شروع به کار صرافیها مردم و حتی توریستها مجبور نیستند مخفیانه در کوچهوپسکوچهها دلار خرید و فروش کنند و از این پس دست دلالان از بازار ارز کوتاه خواهد شد. البته به شرطی که صرافیها رها نشوند و نظارتهای لازم بر عملکرد صرافان انجام شود تا مانند گذشته احیاناً ارز و سکه احتکار نشود.
وی اقدام دیگر بانک مرکزی را فروش ارز پتروشیمیها با قیمت واقعی و توافقی میداند و میافزاید: بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی در چهار ماهه امسال داشتیم و با عرضه این ارز به قیمت توافقی در بازار هم صادرکنندگان منتفع میشوند و هم اینکه ذخایر ارزی کشور تأمین خواهد شد.
بدر طالع به آسیبهای توهم مردم از تحریمهای اقتصادی اشاره میکند و میگوید: این توهمات بیش از تحریمهای اقتصادی جنبه روانی داشته و مردم را به سمت بازار ارز و سکه سوق داد و بیش از همه کار غلط بانک مرکزی در ماههای گذشته در کاهش نرخ سود بانکی بوده که امیدواریم با تدبیر رئیس کل جدید افزایش سود غیرقانونی بانکها قانونمند شود و بار دیگر نقدینگی به جای بازار ارز و سکه به سمت بازار پولی کشور هدایت شود.
این کارشناس بانکی به سودجویی کشورهای همسایه برای جذب سرمایه ایرانیان اشاره میکند و میافزاید: در گذشته خرید یک واحد مسکونی توسط ایرانیان با ارزش حداقل یک میلیون دلار در ترکیه به گرفتن اقامت دائم بعد از پنج سال منجر میشد؛ اکنون این رقم کاهش یافته و به ۷۰هزار دلار تقلیل یافته است یا در کشور گرجستان با خرید یک واحد مسکونی به ارزش ۴۰ هزار دلار میشود اقامت دائم گرفت. بنابراین برای اینکه جلوی خروج این سرمایهها گرفته شود، باید ارز به نرخ واقعی خرید و فروش شود و شهروند ایرانی که میخواهد سرمایهاش را به خارج از کشور منتقل کند، از ارز دولتی و سوبسیدی نباید استفاده کند. وی تصریح میکند: با ارائه بسته جدید میتوان امیدوار بود که پایین نگهداشتن قیمت ارز به پایان رسیده و قیمت را بازار تعیین خواهد کرد.
بدر طالع همچنین به تخصیص ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی اشاره میکند و میافزاید: باید واردات توسط دولت انجام شود و هرگونه رانت و تقلبی که از سوی بخش خصوصی انجام میگیرد، در واردات مایحتاج مردم به صفر برسد.
۳ مزیت بسته ارزی دولت
شاهین چراغی، کارشناس بازار سرمایه و ارز نیز در گفت و گو با «ایرنا» تأکید کرد «از حرف تا عمل فاصله بسیار است.» وی گفت: نکات خوبی در بسته ارزی جدید دولت وجود دارد که هوشمندانه و درست است، اما باید بتوان آن را در اجرا نیز به طور صحیح پیاده کرد. وی «تضمین بانک مرکزی برای سپردههای ارزی»، «آزادسازی واردات اسکناس ارزی» و «اعطای مجوز واردات طلای خام و معافیت از حقوق گمرکی و ارزش افزوده» را سه مزیت اصلی بسته جدید ارزی دولت برشمرد که میتواند به تعادل در بازار کمک کند. این فعال بازار ارز درباره تداوم روند کاهش قیمتها گفت: تا زمانی که بازار به تعادل برسد، نوسانها وجود خواهد داشت.
گزیده سخنان رئیس کل بانک مرکزی درباره بسته ارزی جدید
- نرخ ارز ترجیحی از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به حدود ۴ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.
- وزارت صمت و جهاد مکلف شدند لیست کالاهای ضروری، دارو و تجهیزات پزشکی را ارائه کنند که با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان تأمین شوند.
- بازار اصلی ارزی که شکل میگیرد، عمق زیادی دارد و غیر از کالاهای اساسی مابقی کالاها در این بازار وارد خواهند شد.
- شکلگیری این بازار جدید بر اساس عرضه و تقاضا خواهد بود، دولت در نرخ گذاری دخالت نخواهد کرد.
- کالاهایی که در وزارت صمت ثبتسفارش میشوند و غیر از کالاهای اساسی هستند، در بازار جدید ارز دریافت میکنند.
- نرخ ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به دست تولیدکنندگان نمیرسید و در نرخهای دستوری فساد وجود دارد.
- خرید و فروش ارز در صرافیها مجاز شد و دیگر بحث قاچاق در این بخش مطرح نیست.
- ما در شرایط شبیه به جنگ اقتصادی قرار داریم، ولی در روزی که تحریمها را اعمال میکنند، ما بازار را باز خواهیم کرد.
- به نظر میرسد ریزش قیمت سکه ادامه خواهد داشت و همچنان در این بازار حباب وجود دارد.
- صرافیهای توانمند و اشخاص حقیقی نیز میتوانند ارز وارد کشور کنند و این کار نیازمند هماهنگی با دولت است.