بسیاری از خانوادهها روزانه به پلیس و مراجع قضایی مراجعه میکنند و در مورد اینکه حساب بانکی آنها هک شده یا موجودی آنها از مقدار واقعی کمتر است یا گوشی همراه خود را فروختهاند، ولی اکنون عکس و تصاویر خصوصی آنها در فضای مجازی بارگذاری شده است طرح شکایت میکنند.
اینها همه خبرهای کوتاه و بلندی است که سر تیترهای خبری صفحه حوادث روزنامهها را پر کرده است که گاهی تحلیلهای کارشناسی به طور پراکنده آموزشهای لازم را به شهروندان میدهد. ایجاد امنیت از مؤلفههای حقوق شهروندی است، یعنی در عین اینکه شهروندان حق دارند اطلاعاتشان افزایش یابد و مکلف به رعایت قواعد جامعه بشری هستند تا با همکاری و مشارکت آنها اقدامهای پیشگیرانه از وقوع جرم در مبارزه غیرکیفری با جرائم عملی شود. گاهی پروندههایی با موضوع انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی در مراجع قضایی تشکیل میشود. در این حالت فرد مجرم اطلاعات خصوصی قربانی را از طریق بازیابی اطلاعات گوشی تلفن همراه خریداری شده به دست میآورد. پس بهتر است کاربران هنگام فروش تجهیزات دیجیتالی خود اعم از گوشی و تبلت، اول کارت حافظه آن را عوض کنند و سپس چند بار حافظه دستگاه را با اطلاعات بیاهمیت پر و سپس پاک کنند و در پایان تنظیمات دستگاه را به حالت کارخانه
(Reset Factory) باز گردانند. اگرچه این امر تضمین کننده صددرصد نیست، ولی بازیابی اطلاعات را مشکل میکند و در صورت ریکاوری شدن، اطلاعات شخصی افراد به راحتی بازگردانده نخواهد شد.
گاهی مجرمان سایبری از طریق شبکههای اجتماعی با کاربران آشنا میشوند و کاربران بدون اینکه در فضای حقیقی این افراد را بشناسند اطلاعات شخصی خود را مانند آدرس منزل، متأهل و مجرد بودن، تعداد جمعیت خانواده، برنامههای روزانه، اموال و دارایی، موقعیت شغلی و ... را در گفتمانها و پیامها در اختیار این افراد قرار میدهند. زمانیکه مجرم اطلاعات مورد نیاز خود را بدست آورد منتظر موقعیت مناسب میماند. از جمله هنگامی که این کاربران به مسافرت میروند و عکسهای سلفی خود را از مسافرتی که رفتهاند در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارند، مجرمان متوجه نبود اعضای خانواده در منزل میشوند و برنامه سرقت خود را عملی میسازند.
بهتر است شهروندان افراد ناآشنا و غریبه را از برنامه مسافرت خود، چه در فضای مجازی و حقیقی مطلع نسازند و هنگام مسافرت رفتن از آشنایان و دوستان خود بخواهند که روزانه به منزل آنها سر بزنند تا سارقان متوجه غیبت طولانی مدت اعضای خانواده نشوند. میتوانید با تأمین آسایش و آرامش برای خود، بعد از بازگشت از مسافرت تصاویر خود را با دوستان و آشنایان خود به اشترک بگذارید.
از دیگر پروندههایی که در مراجع قضایی به کرات تشکیل میشود سرقت موجودی حسابهای بانکی در فضای مجازی است که با نصب یک بدافزار صورت میگیرد.
بدافزارها از طریق شبکههای اجتماعی گسترش مییابد، ولی میتواند با استفاده از سرورهای ابری گوگل نیز منتشر شود.
این بدافزارها از طریق مهندسی اجتماعی و لینک کوتاه
BIT.LY به سامانه کاربران نفوذ پیدا میکند. لینکهای دانلود این بدافزارها روی سرورهای مختلف رایانه ابری گوگل قرار میگیرد. پس از کلیک کاربر روی لینک مخرب، بدافزار روی سامانه کاربر نصب میشود و هدف آن تنها سرقت اطلاعات حساب بانکی افراد است. توصیه میشود کاربران فضای مجازی ضمن تجهیز رایانه خود به آنتیویروس قوی و به روز و انجام تنظیمات امنیتی کامل، از کلیک روی لینکهای مشکوک خودداری کرده و دسترسیهای بیمورد و مشکوک سرویسهای گوگل را از سیستم یا گوشی هوشمند خود حذف کنند.
معاونت اجتماعی فاتب – اداره آموزش و مشارکت عمومی