کد خبر: 921848
تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۳۹۷ - ۲۲:۰۵
مبینا صدیقی*
واژه ورزش شامل فعالیت‌های بدنی منظم و مستمر بوده که مورد حمایت ضمنی اصل ۳۰ قانون اساسی است. ورزش هم محیطی است که در آن امکان بروز جرایم و حوادثی خواهد بود که به تبع آن مسئولیت کیفری و یا مدنی را به همراه خواهد داشت. قابل انکار نیست که فعالیت ورزشی از حوادث جدایی‌ناپذیر است، اما مهم آن است که اصول «حقوق ورزشی» را شناخته و حدود و قلمرو مسئولیت‌ها را تشخیص دهیم. حقوق ورزشی نقطه تلاقی علم حقوق و ورزش بوده و در اصل به اصول و مقرراتی اطلاق می‌شود که دربردارنده ضوابط، حقوق و تکالیف ورزشکاران، سازمان‌های ورزشی، مدیران و تمامی افراد و مکان‌های ورزشی است. زمانی که در حیطه ورزش، رفتاری خلاف قانون مقرر صورت گیرد و به صورت عمد، شبه‌عمد و یا خطای محض به حقوق دیگران تعدی کند، «حقوق ورزشی» به میان می‌آید. حقوق ورزشی از جمله اصول حیاتی هر جامعه است که در قوانین داخلی ما از جمله قانون مسئولیت مدنی و قانون اساسی بدان اشاره شده است. در ماده یک قانون مسئولیت مدنی به سه فاکتور ۱- وجود ضرر ۲- خلاف قانون بودن ۳- رابطه علیت عمل ارتکابی و ضرر، اشاره شده که در صورت تحقق هر سه مورد فرد عامل از لحاظ مدنی مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود.
ورزش به علت شرایط خاص و هیجانی منحصر به فرد خود ممکن است با جرائم خردی مثل توهین، افترا، نشر اکاذیب و یا با جرائم شدیدتری، چون ضرب و جرح، نقص عضو و... همراه باشد. در حالی که اکثراًَ بر این گمانند که جز تخلف انضباطی و مجازات صنفی، ضمانت اجرایی نیست، به همین دلیل دانستن مرز قانونی و میزان مسئولیت افراد در این حیطه از ضروریات است تا بتوان حوادث ناشی از عملیات ورزشی را مهار و کنترل کرد.
مطابق تبصره ث. ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی حوادث ناشی از حقوق ورزشی که علت آن حادثه نقض قواعد ورزشی نباشد و قواعد آن هم خلاف قانون نباشد، جرم شناخته نمی‌شود. در این ماده منظور از ورزش، چیزی است که عرف محسوب می‌شود و شامل اقدامات متعارفی است که در چارچوب یک ورزش مجاز صورت می‌پذیرد. مثلاًَ خطا‌های عمدی در فوتبال که منجر به ایجاد نقص در بازیکن حریف شود به هر منظور، دارای مسئولیت کیفری است. منظور از خلاف قانون نبودن قواعد حقوق ورزشی هم از لحاظ قوانین مدون داخلی و هم از لحاظ شرعی است. اضافه شدن «شرعی بودن» از این بابت است که اسلام نیز ورزش را وسیله ضروری برای سالم زیستن می‌داند و از طرفی هر اقدامی را که منجر به هلاکت رساندن خود و ضرر زدن به خود یا دیگری باشد منع می‌کند.
لازم به ذکر است فعل عامل در جرائم ورزشی شامل فعل مثبت مادی (مثل تنه زدن) و یا ترک فعل می‌شود (مثل عدم اقدام غریق نجات از فردی که در حال غرق شدن است) چراکه قانونگذار مربی را مسئول مراقبت از ورزشکار می‌داند. ورزش‌ها از لحاظ بعد زمانی و مکانی طبقه‌بندی مختلفی را به خود اختصاص می‌دهند. برخی ورزش‌ها دارای زمان مشخص (آغاز- پایان) هستند، مثل فوتبال که عملیات منجر به حادثه، در همان بازه زمانی جرم است.
مطابق قانون مجازات اسلامی اگر کسی عمداً به دیگری ضرب یا جرحی وارد آورد که به موجب آن نقصان، شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا به وجود آید و نیز منتهی به مرض دائمی، فقدان، نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل شود، در صورت فراهم نبودن امکان قصاص و البته با در نظر گرفتن این مهم که اقدام صورت گرفته موجب اخلال در نظم و امنیت جامعه شده باشد، دو تا پنج سال حبس در انتظار مرتکب خواهد بود. علاوه بر این با درخواست مصدوم، مرتکب به پرداخت دیه هم محکوم می‌شود. اما اگر صدمه وارده به واسطه بی‌احتیاطی و خطای شدید ورزشکار باشد و سبب مرگ طرف مقابل شود و برای دادگاه ثابت شود که قتل غیرعمد ناشی از خطای شدید ورزشکار و عدم توجه او به نظامات ورزش مزبور بوده، مرتکب به یک تا سه سال حبس محکوم می‌شود و در صورت مطالبه دیه از سوی اولیای دم وی به پرداخت دیه نیز محکوم خواهد شد.
*کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار