محمدرضا سوري
با وجود اينكه در سالهاي اخير مسئولان كشور در كنار پليس سعي كرده اند تا آمار تصادفات جاده اي را به حد اقل ممكن برسانند، اما برخي مشكلات از قبيل ،خرابي جاده ها ، استاندارد نبودن برخي از خودروها دركنار افزايش تعداد اين ارابه ها، سبب شده تا با وجود تمامي تدابير پليس آمارتصادفات بالابرود به طوري كه فارس با 1445 ،تهران 1231، خراسان رضوي 1127 وكرمان با 1099نفر ، بالاترين رتبه مرگ ومير در جاده هاي استانهايشان را به خود اختصاص دهند ،اين درحالي است كه اگرآمار مجروحان ومعلولان را به اين ارقام اضافه كنيم عدد وحشتناكي را خواهيم داشت .
با اين حال به گفته جانشين فرمانده نيروي انتظامي كشورعدد 16 هزار نفربراي 20 ميليون خودرو در سال زياد نيست ، با اين وجود بايد سعي شود اين آمار به حداقل ممكن برسد.
موضوعي كه موجب شد تا سردار اسكندر مومني ،رعایت و احتیاط مردم، بالابردن ایمنی خودروها، بهترشدن راهها و جادهها و سرعت بیشتر سیستم امداد و نجات، 4 راهکار کاهش تلفات تصادفات دانسته وبر توجه به آنها تاكيد كند.
******
آمارها نشان میدهد که بخش مهمی از تلفات رانندگی (۶۵.۵ درصد) مربوط به جادههای برونشهری است که از مهمترین دلایل آن میتوان به سرعت بیشتر خودروها، بُعد مسافت، خستگی و خوابآلودگی رانندگان اشاره کرد.
با وجود اينكه در کشورهای توسعه یافته با استفاده از فناوریهای جدید، آمار تصادفات و تلفات آن تا حد زیادی کاهش یافته است ،اما در ایران هنوز تلفات ناشی از تصادفات رانندگی از عوامل مهم مرگ و میر در کشور محسوب میشود، بنابراین مقوله ایمنی در جادههای کشور از اهمیت مضاعفی برخوردار است که باید در صدر اولویتهای برنامهریزان حمل و نقل واقع شود.
نگاهي به آمار تصادفات در كشور
طبق امارهاي رسمي ، در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۱۰۱ هزار و ۱۶۱ فقره تصادف برونشهری روی داده و در مجموع ۱۶ هزار و ۵۸۴ نفر جان خود را در تصادفات برونشهری، درونشهری و روستایی از دست دادهاند که حدود ۱۰ هزار و ۸۶۰ نفر از آنها مربوط به آمار کشتهشدگان برونشهری بوده است. براین اساس بخش مهمی از تلفات رانندگی (۶۵.۵ درصد) مربوط به جادههای برونشهری است که از مهمترین دلایل آن میتوان به سرعت بیشتر خودروها، بُعد مسافت و خستگی و خوابآلودگی رانندگان اشاره کرد.
تعداد مصدومین نیز در سال 94 معادل ۳۱۳ هزار و ۱۷ نفر بوده است. که آمار مصدومین حوادث رانندگی نیز در مقایسه با سطح جهانی در سطح بالایی است و با توجه به هزینههای درمان و نیز احتمال از کار افتادگی آنها لازم است که این موضوع مورد توجه بیشتری واقع شود.
بررسی آمار تصادفات طی سال ۱۳۹۴ در استان های کشور نشان میدهد که استان کهکیلویه و بویراحمد با ۱۶۸ کشته در پایینترین سطح تصادفات قرار داشته و استانهای فارس با ۱۳۷۴ کشته، خراسان رضوی با ۱۲۹۶ کشته و تهران با ۱۲۱۳ کشته در صدر قرار دارند.
تعداد متوفیات بر حسب ماههای سال نشان میدهد که آمار متوفیات برونشهری در ماههای شهریور و مرداد حداکثر است به طوریکه در دو ماه مذکور به ترتیب۴ ۱۰.۴ و ۱۰.۲ درصد متوفیات را به خود اختصاص دادهاند.
کمترین متوفیات حوادث رانندگی برونشهری مربوط به ماههای دی (۶.۳ درصد) و بهمن (۷ درصد) است که میتواند ناشی از تردد کمتر خودروها به علت سرما و یخبندان طی این ماه ها باشد. هر چند تردد کمتر خودرو از تردد کمتر خودروها به علت سرما و یخبندان طی این ماهها باشد. هر چه تردد کمتر خودرو در فصل زمستان به معنای کاهش قابل ملاحظه تصادفات نیست.
به لحاظ مصدومین، استان تهران با سهم ۱۱.۸ درصدی در صدر قرار داشته و استان هرمزگان و ایلام هر کدام با با سهم ۰.۹ درصدی پائینترین سطح قرار دارند. همچنین آمارها نشان میدهد که تعداد تخلفات در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۵۰ هزار و ۹۳۴ مورد و اضافه بار بالغ بر ۱۳۷ هزار و ۶۸۸ تن بوده است.
بالاترین تخلف مربوط به استان تهران با سهم ۱۷.۳ درصدی و کمترین تخلف مربوط به استانهای ایلام، خراسان شمالی و چهارمحال بختیاری است که هر کدام سهمی معادل ۰.۲ درصد را دارا هستند.
همچنین به لحاظ آماری میزان تصادفات برونشهری در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ کاهش ۱.۱ درصدی داشته است. آمار متوفیات و مصدومین درونشهری و برونشهری نیز به ترتیب کاهش ۱.۷ درصدی و افزایش ۲.۸ درصدی را تجربه کرده است.
این ارقام حاکی از آن است که در مجموع کاهش تصادفات و تلفات رانندگی در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ بر اساس ماده (۱۶۳) قانون برنامه پنجم توسعه که کاهش ده درصدی تفات رانندگی را پیشبینی کرده، مطلوب نیست.
بررسی آمار و اطلاعات تصادفات بعد از سال ۱۳۸۹ نشان میدهد که سالهای ۱۳۹۰ ۱۳۹۳ در پنج سال اخیر بهترین سالها به لحاظ کاهش تصادفات و تلفات رانندگی بوده است. در واقع در سال ۱۳۸۹ نرخهای مربوط مثبت بوده که حاکی از افزایش تصادفات و تلفات نسبت به سال قبل است. نرخ رشد تصادفات در سال ۱۳۹۰ بهترین وضعیت را طی پنج سال اخیر نشان میدهد، بطوریکه آمار تصادفات در سال یاد شده به نحوه قابل ملاحظهای کاهش یافته است.
در جموع آمارهای یادشده نشان می دهد که در این سال شاهد کاهش ۲۳.۲ درصدی تصادفات، کاهش ۱۳.۷ درصدی تلفات و بالاخره کاهش پنج درصدی مصدومان رانندگی بودهایم. بعد از سال ۱۳۹۰ آمارها گویای آن است که روند تصادفات و تلفات کاهشی بوده هر چند میزان کاهش نرخ رشد آن کمتر از سال ۱۳۹۰ بوده است. این در حالی است که آمار مصدومان بعد از سال ۱۳۹۰ نوسان داشته به طوریکه در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۴ به ترتیب از رشدی معادل ۷.۲ و ۲.۸ درصدی برخوردار بوده است.
از آنجا كه استاندارها نيز نقش مهمي در كاهش تصادفات دارند لذا بي توجهي به اين موضوع سبب شده تا اين مهم نقش مهمي در سوانح رانندگي داشته باشد.
در سال ۱۳۹۴ در مجموع ۴۴۷۴ کیلومتر از راههای کشور از روشنایی برخوردار بودهاند (آزاد راه ۵۴۲ کیلومتر، بزرگراه ۲۵۳۰ کیلومتر سایر راهها ۱۴۰۳ کیلومتر). از این میان استان ایلام با ۱۴ کیلومتر راه دارای روشنایی، پائینترین سطح و استانها تهران و مازندران بار قم ۲۹۹ و ۳۶۸ کیلومتر بالاترین سطح دارای روشنایی را دارا بودهاند.
همچنين دراين سال ، در مجموع ۶۴۸ نقطه پر حادثه رفع شده که کمترین سهم آن متعلق به استان البرز بار قم ۰.۲ درصد و بالاترین سهم آن متعلق به استان چهارمحال و بختیاری با رقم ۱۳.۱ درصد است.
در سال ۱۳۹۴ معادل ۱۶ هزار و ۳۷۷ کیلومتر راه ایمنسازی کمهزینه دماغه خروجی راه و نواحی پر برخورد با شیء ثابت انجام شده است. ۸۵۶ کیلومتر نیز حفاظ و ترمیم(گاردریل، جداکننده نیوجرسی، ....)، نصب شده است.
به لحظ آماری دراين سال میزان خطکشی در کل راههای استانهای کشور معادل ۹۰ هزار و ۶۹۲ کیلومتر بوده که استانهای البرز و گلستان به ترتیب با ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ کیلومتر، حداقل عملکرد را داشته و استانهای فارس و خراسان رضوی به ترتیب با ۷۵۲۳ کیلومتر و ۵۲۹۳ کیلومتر بالاترین عملکرد را دارا بودهاند.
به لحاظ نصب و حفاظ و ترمیم (گاردریل و جداکننده نیوجرسی) نیز در سال مورد اشاره استان کهکلویه و بویراحمد وایلام با سه و چهار کیلوکتر کمترین عملکرد و فارس و یزد به ترتیب با ۷۵ و ۷۳ کیلومتر بالاترین عملکرد را داشتهاند. البته اقدامات ایمنی منحصر به موارد بالا نبوده و بسیاری از اقدامات دیگر نیز در کنار آنها انجام شده است.
5 علت عمده تصادفات جادهای در سال گذشته
به گفته كارشناس،عدم توجه به جلو، خستگی و خوابآلودگی، تخطی از سرعت مطمئنه، سرعت غیرمجاز و انحراف به چپ از مهترين علل تصادفات جاده اي در كشور طي سال گذشته بوده است.
جانشین رئیسپلیس راه راهور ناجا با تاييد اين موضوع مي گويد:« ز 16 هزار و 600 نفر کشته حوادث رانندگی، این آمار به 15 هزار و 973 نفر رسیده است؛ هرچند این آمار نشان دهنده کاهش حوادث نیست اما این را نشان میدهد که مسیر درستی را طی کردهایم که نیاز به شتاب بیشتری دارد.»
سرهنگ ابراهیم وهابزاده مي افزايد:« از 51 هزار حادثه تصادف رانندگی در سال 95 بیشتر آنها به دلیل عدم توجه به جلو، خستگی و خوابآلودگی، تخطی از سرعت مطمئنه، سرعت غیرمجاز و انحراف به چپ بوده است که این موارد هر ساله تکرار شده و علت عمده تصادفات رخ داده در جادهها است».
وی با اشاره به استفاده از سامانه هوشمند کنترل ترافیک و ثبت تخلفات سرعت، براي كاهش تصادفات جاده اي ادمه مي دهد:«: حدود 400 دستگاه سامانه هوشمند برای کنترل سرعت در جادهها نصب شده است که نسل جدید این دوربینها یک سال و نیم است که با همکاری وزارت راه در حال نصب است؛ حدود 600 دستگاه دوربین نسل جدید در جادهها نیز جدیداً نصب شده که میتواند سرعت را به صورت لحظهای و متوسط بسنجد.»
اين درحالي است كه قابلیت جدید دوربینهای نسل جدید آن است که میتواند مسافت پیموده شده را با زمان سنجیده و سرعت را اندازهگیری کند و چنانچه وسیله نقلیه زودتر از زمان سنجیده شده در سیستم مسافت را طی کند سرعت غیرمجاز را برای آن وسیله لحاظ کرده و اعمال قانون داشته باشد.
همچنين از دیگر قابلیتهای این دستگاههای جدید را رصد حرکت اتوبوس و کامیون در خط سرعت آزادراه، حرکت خودروها مابین خطوط و اندازهگیری فاصله طولی ست .
جانشین رئیسپلیس راه راهور ناجا درخصوص اقدامات انجام شده برای برخورد با تخلفات سرعت مي گويد: «استفاده از سامانه هوشمند و ثابت یکی از روشهای اجرایی در این خصوص بوده است؛ همچنین بحث هوشمند کردن تردد ناوگان حمل و نقل عمومی (سپهتن) از جمله عواملی بوده که توانسته به صورت آنلاین و برخط رفتار رانندگان اتوبوس را از ابتدا تا انتهای مسیر پایش کرده و با تخلفات احتمالی برخورد کند.»
تصادفات بايد كاهش يابد
با وجو تمامي تهميداتي كه براي كاهش تصادفات انديشيده شده واين مهم سبب كاهش تلفات مرگبار در كشور شده است ، اما اين به معناي تمام شدن همه اقدامات دراين زمينه نيست ولازم است تا دراين رابطه اقدام موثر تري انجام بگيرد.
جانشنین فرمانده نیروی انتظامی با بیان اینکه سالانه ۱۶ هزار نفر در تصادفات جادهای کشته میشوند مي گويد:« درسالهای 84 و 85 حدود 28 هزار نفر در تصادفات جادهای کشته میشدند و درحالیکه تعداد خودروها 7 میلیون بود ،ولی امروز که تعداد خودروها از 20 میلیون گذشته، تعداد کشتهها به 16 هزار نفر رسیده است.»
سردار اسكندر مومني مي افزايد:« تعداد خودروها افزایش و کشتهها کاهش یافته است که این روند کاهش جای خوشحالی دارد اما یک نفر هم زیاد است و 16 هزار نفر عدد بسیار بالایی است که باید همه تلاش کنیم این عدد به حداقل ممکن برسد.»
به گفته وي ، 4 راهبرد اساسی كه در كاهش تصادفات جادهای نقش دارند وبايد رعايت شوند عبارتند از ، رعایت و احتیاط مردم، بالابردن ایمنی خودروها، بهترشدن راهها و جادهها و سرعت بیشتر سیستم امداد و نجات، كه بايد به شدت مورد توجه قرار بگيرند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، سردار اسکندر مومنی صبح امروز در جمع خبرنگاران، بابیان اینکه آمار سوانح و حوادث در کشور روند کاهشی قابلتوجهی داشته است، اظهار داشت: در سالهای 84 و 85 حدود 28 هزار نفر در تصادفات جادهای کشته میشدند و درحالیکه تعداد خودروها 7 میلیون بود ولی امروز که تعداد خودروها از 20 میلیون گذشته، تعداد کشتهها به 16 هزار نفر رسیده است.
وی افزود: تعداد خودروها افزایش و کشتهها کاهش یافته است که این روند کاهش جای خوشحالی دارد اما یک نفر هم زیاد است و 16 هزار نفر عدد بسیار بالایی است که باید همه تلاش کنیم این عدد به حداقل ممکن برسد.
جانشنین فرمانده نیروی انتظامی به 4 راهبرد اساسی کاهش تصادفات جادهای اشاره و عنوان کرد: رعایت و احتیاط مردم، بالابردن ایمنی خودروها، بهترشدن راهها و جادهها و سرعت بیشتر سیستم امداد و نجات، 4 راهکار کاهش تلفات تصادفات است.