«فروش خاک جمعآوری شده از ریزگردهای سیستان و بلوچستان» آگهی تأمل برانگیز جوان سیستانی است که این روزها دست به دست در شبکههای اجتماعی میچرخد. کنایهای به مسئولان تا صدای مردم جنوب شرقی کشور را هم بشنوند و درصدد رفع معضل حاصل از بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و بلوچستان برآیند که این روزها ۲۰۰ روز را هم رد کرده است.. معضلی که طی هفته گذشته منجربه توزیع ۹ هزار و ۵۰۰ عدد ماسک از سوی جمعیت هلال احمر استان شد و در نهایت بعد از انجام کلی اقدامات پیشگیرانه باز هم ۵۴۱ نفر راهی اورژانس استان شدند.
طوفانهای سهمگین و ۱۲۰ روزه سیستان و بلوچستان به قصهای تکراری برای مسئولان تبدیل شده است. آنقدر این داستان را هر سال شنیدهاند که گویی دیگر گوششان پر شده است و درد هرساله مردم جنوب شرقی کشور را نمیشنوند. مشکلی که دیگر کارش از مرهم گذشته و نیازمند درمان فوری است. چرا که طوفان ۱۲۰ روزه مشهور سیستان و بلوچستان این روزها بزرگ شده و ۲۰۰ روزه شده است. این هم به آن معناست که سیستان و بلوچستانیها از ۳۶۵ روز سال تنها ۱۶۵ روز بدون باد و طوفانهایی با سرعتی بالای ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دارند.
در کنار این مشکلات، خشکسالی شدید و نرسیدن حقآبه ایران از سوی افغانستان نیز مزید بر علت شده است تا عرصه برای زندگی و فعالیت مردم این استان تنگ شود. از همین رو چندی پیش یکی از جوانان سیستانی آگهی تأمل برانگیزی در یکی از سایتهای آگهی با عنوان «فروش خاک جمعآوری شده از ریزگردهای سیستان و بلوچستان» منتشر کرد. آگهی که کمتر کسی آن را ندیده است و هر روز دست به دست میشود. تلنگری که این جوان سیستانی با عنوان آگهی به مسئولان زده است و میخواهد آنها را از وضعیت سخت و دشوار این روزهای مردم استانش باخبر کند.
لازم به ذکر است که همین هفته گذشته بر اثر طوفانهای سهمگین و با سرعتی بالای ۱۱۱ کیلومتر بر ساعت نزدیک به ۵۴۱ نفر با علایمی همچون تنگی نفس شدید راهی بیمارستان شدند. این نیز درحالی است که پیش از شدت یافتن این بلای طبیعی ۹ هزار و ۵۰۰ عدد ماسک از سوی جمعیت هلال احمر بین مردم توزیع شده بود. اما شدت غلظت ریزگردها و آلودگی هوا به حدی بالا بود که ماسکهای توزیعی هم پاسخگو نبودند. نیره پورملائی، مدیرکل محیطزیست سیستان و بلوچستان بیشترین غلظت ذرات معلق ثبت شده در منطقه سیستان را در ساعت ۷ صبح ۲۲ مراد با ۱۲۱۱۵ میکروگرم بر متر مکعب عنوان میکند که حدود ۸۰ برابر حد استانداردهای زیستمحیطی است.
طوفانهای ۱۲۰ روزه مسکن نمیخواهد
بهرغم اینکه مسئولان از کاهش شدت آلودگی و ریزگردها در هفته جاری خبر میدهند، اما همچنان این معضل تداوم دارد. مسئلهای که بر اساس گفته کارشناسان برنامهریزی برای مقابله با آن از سال ۹۲ آغاز شده و تاکنون نیز نتیجه قابل توجهی از آن حاصل نشده است. چراکه یا اعتبارات کفاف رفع این مشکل را نمیدادند یا متولیان استانی نتوانستند از منابع موجود به بهترین نحو با مدیریت مناسب استفاده کنند. از طرفی دیپلماسی پیگیری حقآبه ایران از سوی افغانستان هم جدی گرفته نشده است. مدیرکل محیطزیست سیستان و بلوچستان میگوید: «کانونهای گرد و غبار منطقه سیستان در سه گروه شامل اراضی واقع در کشور افغانستان، بستر خشک دریاچه هامون و اراضی واقع در دشت سیستان شامل «نیاتک»، «جزینک»، «تاسوکی» و «شیله» دسته بندی میشوند.»
پورملایی ادامه میدهد: «کاهش بیش از ۹۰ درصدی بارش در منطقه سیستان، عدم ورود حق آبه از مسیرهای منتهی به تالاب بینالمللی هامون، خشکی بستر تالاب، وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و همچنین کاهش پوشش گیاهی در تشدید پدیده گرد و غبار در منطقه سیستان نقش آفرینی میکنند.» بنابر این با توجه به اینکه عوامل وقوع این پدیده نادر کاملاً مشخص است، مسئولان هم میتوانند با برنامهریزی برای دفع آنها این معضل را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. با این حال به جای رفع مشکل هربار در زمان وقوع حادثه تنها به توزیع ماسک و تعطیلی ادارات اکتفا میکنند.