بالاخره دلار چند؟!

سرویس اقتصادی جوان انلاین - جواد عسکر: این‌روز‌ها که دوباره بازار ارز آشفته شده است بسیاری از خود سئوال می‌کنند که واقعا قیمت دلار باید چقدر باشد.
 نگاهی به صحبت‌های کارشناسان طرفدارا بازار آزاد ارز از سال گذشته تا کنون نشان می‌دهد که اکثر آن‌ها معتقد بودند که با آزادسازی قیمت دلار حداکثر به ۶۵۰۰ تومان می‌رسد و این عدد را هم حاصل تفریق تورم داخلی ایران و تورم جهانی می‌دانستند، اما امروز قیمت آن نزدیک به 14هزارتومان در بازار سوم رسیده است.
 ایران هم‌اکنون نزدیک به ۹۲ میلیارد دلار نزدیک ۴ برابر پاکستان صادرات دارد. به همین دلیل نمی‌توان گفت: ایران دچار بحران درآمد ارزی شده است.
 صادق‌الحسینی یکی از اقتصاددانان برجسته کشور است که از سال گذشته پیوسته از سرکوب قیمت ارز انتقاد می‌کرد، قیمت واقعی ارز را قبل از اعمال تحریم ۶۵۰۰ تومان می‌دانست و معتقد بود اگر دولت با شیب مناسب قیمت را تعدیل کند به نفع صادرکنندگان است و درآمد‌های ارزی دولت افزایش می‌کند. وی پس از تحریم‌ها با احتساب هزینه‌های تحریم بر اقتصاد ایران قیمت واقعی دلار را ۸۷۰۰ تومان می‌داند.
نکته اینجاست با آنکه حتی طرفداران آزادسازی قیمت ارز هیچگاه صحبت از قیمت‌های ۱۳ و ۱۴ هزارتومانی نمی‌کردند، ولی امروز قیمت دلار به مرز‌های باورنکردنی رسیده است که با اقتصاد ایران همخوانی ندارد، که به نظر می‌رسد حاصل نوعی بی‌اعتمادی به سیاستگذاران اقتصادی باعث شده است که قیمت دلار دچار حباب شود و تولیدکنندگان  و مصرف‌کنندگان را دچار مشکل کند.
اقتصاددانان خارج نشین هم دلار ۱۴ هزارتومانی را غیرواقعی می‌دانند
 علی دادپی عضو دانشگاه ایالتی کلایتون و اقتصاددان در مصاحبه‌ای با شبکه بی‌بی‌سی در مورد آشفتگی بازار ارز ایران می‌گوید: این قیمت‌ها با حجم‌های معامله‌ای پایین انجام می‌شود و قیمت‌های واقعی و دقیق نیستند و به نظر این قیمت‌ها حاصل کار دلالان و واسطه‌ها است. حجم معاملات اصلی و عمده در بازار ثانویه مشخص می‌شود و در آنجا واردکنندگان حاضر نیستند بیش از ۸۵۰۰ تومان برای دلار بپردازند. وی معاملات در بازار سوم را مربوط به سهامداران خرد و افرادی می‌داند که به قصد حفظ سرمایه خریداری می‌کنند و این نوع قیمت را بیشتر به برگ سهام می‌داند نه قیمت واقعی ارز.
وی معتقد است این روز‌ها در بازار ارز و سکه ایران یک حباب شکل گرفته است که سود حاصل آن بیشتر به جیب واسطه و دلالان می‌روند و در نهایت مصرف کنندگان خانگی زیان خواهند دید. روند صعودی و افزایش قیمت‌ها همیشگی نیست و بالاخره این حباب‌ها می‌ترکد.
 وضعیت اقتصادی ایران مثل ونزوئلا نیست
 اگرچه در شبکه‌های مجازی برخی افراد و شبکه‌های خارجی افت ارزش پول ایران را با پول ونزوئلا مقایسه می‌کنند و مردم را ترغیب به خرید بیشتر دلار با قیمت‌های بالاتری می‌کنند، اما این قیاس به نظر درست نمی‌شود. از یک سو تنوع درآمد ارزی ایران با درآمد ارزی ونزوئلا قابل قیاس نیست و از سوی دیگر رشد نقدینگی ایران در برابر رشد نقدینگی این کشور امریکای جنوبی بسیار پایین‌تر است.
 در همین رابطه دکتر پویا ناظران در یادداشتی می‌نویسد: ایران در وضعیت ونزوئلایی نیست، به سمت ونزوئلایی شدن هم پیش نمی‌ره. برای این که بفهمیم چرا اقتصاد ایران ونزوئلایی نیست، باید بفهمیم چی شد که کار ونزوئلا به اینجا کشید؟ جواب در "نرخ رشد نقدینگی " است.
 تا اواخر سال ۲۰۱۴ رشد ماهانه نقدینگی ونزوئلا حدود ۳٪ حفظ شده بود. این خودش رشد بالایی بود. اما بعد دولت، با شدت بیشتر به خلق نقدینگی پرداخت. رشد نقدینگی به ۵٪ رسید. از نیمه ۲۰۱۶، رشد ماهانه نقدینگی دو رقمی شد وفروردین پارسال به ۲۰٪ و بهار امسال، به ۶۰٪ رسید! به همین دلیل ونزوئلا مبتلا به تورم‌های چند هزار درصدی شد. ظرف پنج سال اخیر، نقدینگی ونزوئلا بیش از ۲۲۰۰ برابر شده، در حالیکه نقدینگی ایران ۳/۳ برابر شده است. در پایان اگرچه ممکن است وضعیت اقتصاد ایران در برخی از جا‌ها دچار مشکل شده باشد، اما اغراق به جای ارائه راهکار در این مورد آن هم توسط برخی از اقتصاددانان و نخبگان مشکلی را حل نمی‌کند فقط ناامیدی بیشتر به جامعه تزریق می‌شود.