یک ماه پس از وقوع زمینلرزه ۳/۷ ریشتری در استان کرمانشاه اعلام شد بر اثر این حادثه ۱۱۲ هزار واحد آسیب دیدهاند و از این تعداد حدود ۱۸ هزار واحد دچار تخریب کامل شده و بقیه واحدها غالباً در بخش سیستم سازه سالم ماندهاند، اما اجزایی مثل دیوارهای جانبی یا تیغهها فرو ریخته یا ترک خوردهاند که نیاز به تعمیر دارند. با مشخص شدن این موضوع طبق برنامهریزیهای انجام گرفته نهادهای مختلف از دولتی گرفته تا بخشهای دیگر مأموریت یافتند تا در اسرع وقت نسبت به ساختوساز یا تعمیرات این واحدها وارد عمل شوند. حالا با گذشت یک سال از این حادثه خبرهای خوبی از این اقدامات به گوش میرسد که به عنوان مثال میتوان به اظهارات رئیس ستاد بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه اشاره کرد که روز گذشته اعلام کرد: «عملیات تعمیر ۹۰ درصد از واحدهای تعمیری مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه به اتمام رسیده است.»
ساعت ۲۱ و ۴۸ دقیقه یکشنبه بیستویکم آبان ماه سال گذشته بود که وقوع زمینلرزهای به قدرت ۳/۷ ریشتر موجب شد تا ۴۳۲ تن جان خود را از دست بدهند و ۸۷۱۷ نفر زخمی شوند. این در حالی بود که بر اثر شدت این زمینلرزه، حدود ۱۱۲ هزار واحد آسیب دیدند یا به طور کامل فرو ریختند. پس از بررسیهای اولیه در خصوص علل و میزان تخریبها، رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اعلام کرد: «بررسی اکیپها از مناطق آسیبدیده منطقه نشان میدهد که حتی در زون خط گسل زلزله در مناطق کوئیک، سرپل ذهاب، روستای پیران یا ازگله ساختمانهایی که مقررات مهندسی، توصیههای آییننامه ۲۸۰۰ و مقررات ملی ساختمان را رعایت کرده بودند، سالم ماندند.»
علی بیتاللهی افزود: «نوع آسیبدیدگی ساختمانها حاکی از آن است که مصالح در منطقه به خصوص از نظر کیفیت بتن بسیار پایین است. همچنین تغییر نقشه ساختمان بعد از گرفتن پروانه توسط مالکان در تشدید تخریبها مؤثر بوده است.»این در حالی بود که یکسری از خسارات مربوط به دیوارهای حائل، تیغههای درون خانهها و همچنین دیوارهای جانبی بود که به تیر، ستون یا سقف و کف طبقات متصل نمیشوند و بر اثر لرزش فرو میریزند. از طرفی بررسیها در مناطق روستایی کرمانشاه نشان داد به علت استفاده از مصلح ساختمانی بیکیفیت و بیتوجهی به ایجاد اسکلتبندی فلزی مقاومت آنها در برابر کوچکترین لرزش زمین کاهش شدید پیدا کرده بود.
سرعت در ساختوساز خانههای تخریبی
چند روز پس از زمینلرزه و پیدا شدن اجساد و مجروحان، دولت اعلام کرد پس از عملیات خاکبرداری کار ساخت وساز در مناطق زلزلهزده با کمک سازمانهای دولتی و مردمنهاد آغاز خواهد شد. بررسیهای اولیه نشان میداد بر اثر این حادثه ۱۱۲ هزار واحد مسکونی در کرمانشاه دچار آسیب شدهاند که از این تعداد ۶۷ هزار واحد تعمیری و ۴۳ هزار واحد احداثی هستند. از آنجا که مسئولیت این ساخت وسازها و نظارت بر آنها بر عهده بنیاد مسکن گذاشته شده بود لذا مسئول این سازمان اعلام کرد: «تاکنون ۸۲ هزار واحد از این تعداد عقد قرارداد شده است که ۵۳ هزار واحد در بخش تعمیری و ۲۹ هزار واحد در بحث احداثی است و روند عقد قرارداد سایر واحدها نیز ادامه دارد.»
علیرضا تابش افزود: «از مجموع ۵۳ هزار واحد تعمیری عقد قرارداد شده کار تعمیر ۴۵ هزار واحد به اتمام رسیده و کار تعمیر ۸ هزار واحد باقی مانده نیز به زودی پایان مییابد.»این در حالی بود که به گفته دست اندرکاران ساختوساز در مناطق زلزلهزده، از مجموع ۲۹ هزار واحد احداثی عقد قرارداد شده در شهرها و روستاها در آواربرداری ۳۰ هزار واحد انجام شده، ۲۸ هزار واحد پیکنی شده، در ۲۱ هزار واحد بتنریزی صورت گرفته، در ۱۵ هزار واحد نصب اسکلت انجام شده و در ۱۰ هزار واحد نیز اجرای سقف شده و در ۵۰۰ واحد نیز اقدامات پایانی انجام شده که تا پایان تیرماه کار احداث ۵ هزار واحد در شهرها و روستاها به پایان میرسد.
همچنین اعلام شد در شهرهای مناطق زلزلهزده به هر واحد تخریبی ۴۰ میلیون تومان تسهیلات احداثی، ۶ میلیون تومان کمک بلاعوض احداثی، ۱۰ میلیون تومان تسهیلات معیشتی و ۲ میلیون تومان کمک بلاعوض معیشتی پرداخت میشود که مجموع این ارقام ۵۸ میلیون تومان است. این در حالی است که علاوه بر این موارد معادل ۱۳ میلیون تومان خدمات و مصالح از جمله سیمان رایگان، هزینه آواربرداری، نظارت، نقشه و... برای هر واحد احداثی در نظر گرفته شده که مجموعاً با تسهیلات و کمکهای بلاعوض، هر واحد احداثی حدود ۷۱ میلیون تومان دریافت کردند.
همچنین در روستاها نیز مجموع این موارد مبلغی در حدود ۵۵ میلیون تومان است که شامل ۳۰ میلیون تومان تسهیلات احداثی، ۵ میلیون تومان کمک بلاعوض احداثی، ۱۰ میلیون تومان تسهیلات معیشتی، ۲ میلیون تومان کمک بلاعوض معیشتی و موارد سیمان رایگان و نقشه میشود.
تعمیرات ۹۰ درصدی واحدهای آسیبدیده
از آنجا که قرار بود علاوه بر ساخت واحدهای تخریبی کار تعمیرات واحدهای آسیبدیده نیز در اسرع وقت انجام بگیرد لذا این مهم نیز در دستور کار قرار گرفت؛ موضوعی که سبب شد تا روز گذشته رئیس ستاد بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه اعلام کند: «عملیات تعمیر ۹۰ درصد از واحدهای تعمیری مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه به اتمام رسیده است.»رضا خواجهای افزود: «از ۶۰ هزار واحد تعمیری شهری و روستایی مناطق زلزلهزده عملیات تعمیر ۵۸ هزار واحد آغاز شده و کار ۵۲ هزار واحد نیز به اتمام رسیده است.» این درحالی است که علاوه بر آن تاکنون ۱۲ هزار و ۶۰۰ واحد روستایی با تلاش مردم افتتاح شده است.