مهرماه دو سال پیش بود که اولین تفاهمنامه در قالب قراردادهای IPC میان شرکت ملی نفت و شرکت نفت و گاز پرشیا امضا شد. مراسمی که برای آن جشن امضا ترتیب داده شد، با بهرهبرداریهای خاص وزارت نفت همراه شد، اما با وجود سپری شدن دو سال از امضای آن سند، هنوز قراردادی میان طرفین امضا نشدهاست.
به گزارش میز نفت، در آن جلسه که مخبر دزفولی، رئیس ستاد اجرایی حضرت امام (ره) نیز حضور داشت، مانورهای رسانهای عجیب و غریبی برپا شد با این نیت که نخستین «قرارداد» از مدل IPC به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) رسید در حالی که چیزی که میان طرفین امضا شد، یک HOA ساده بود و خبری از قرارداد نبود.
با این وجود، غوغاسالاران نفت، چنان بر طبل نخستین قرارداد با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و نه شرکت نفت و گاز پرشیا کوبیدند که در نوع خود شگفتانگیز بود.
بازی زیرکانه وزارت نفت برای فریب افکار عمومی در آن روزها جواب گرفت، اما با وجود اینکه نخستین HOA نفتی از جنس IPC با این شرکت امضا شد، تا کنون خبری از امضای قرارداد نیست. از یکسال پیش تا به امروز تاریخهای مختلفی برای امضای قرارداد اعلام شدهاست، اما تا به امروز خبری از امضای قرارداد نیست؛ وزارت نفت هم در اینباره سکوت کرده و قصد ندارد بگوید چه بلایی بر سر توسعه میدان یاران شمالی آمدهاست.
تعلل غیرقابل قبول شرکت ملی نفت در تعیینتکلیف این میدان مشترک در شرایطی آزاردهنده شدهاست که آذر سال ۹۰ قرارداد توسعه این میدان در فاز نخست امضا شد و میزان تولید فعلی این میدان مدیون قرارداد ۶۰۰ میلیون دلاری است که وزارت فعلی نفت، دو سال است برای امضای قرارداد فاز دوم آن منافع ملی را به گروگان گرفته است.
البته ناگفته پیداست که هدف شرکت ملی نفت از امضای HOA با شرکت پرشیا، فروکش کردن هیاهوی نسل جدید قراردادهای نفتی بود که وقتی با نام ستاد اجرایی فرمان امام (ره) عجین شد، به هدف خود رسید،، اما با هزینه معطلی دو ساله برای امضای قرارداد این میدان.
حتماً شرکت ملی نفت در توضیح وضعیت فعلی میدان یاران توپ را به زمین شرکت پرشیا خواهد انداخت، کمکاری را متوجه این شرکت خواهد کرد، اما باید توجه داشت که سنگ نخست در تأخیر دوساله بهوجود آمده، توسط این شرکت گذاشته شدهاست و باید نسبت به رها شدن یکی از میادین نفتی مشترک پاسخگو باشد.
البته این رها کردن، مختص میدان یاران نیست؛ چراکه فاز دوم میادین آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران هم در بایکوت به سر میبرند و مشخص نیست برنامه وزارت نفت برای توسعه این میادین چیست. میادینی که عراق در حال برداشت از آنها هستند و برنامههای ویژهای برای افزایش برداشت دارند.
هرچند که وزارت نفت معتقد است میزان تولید میادین غرب کارون و طرف عراق به یک اندازه است، اما این مهم نیز مدیون نگاهی است که توسعه این میادین را در دوران تحریم – سال ۸۹ تا ۹۲ – کلید زد و دولت یازدهم و دوازدهم ثمره آن را چیدند. عجیب است طی پنج سال اخیر یک قرارداد ساده هم در میادین غرب کارون امضا نشدهاست تا ظرفیت تولید نفت کشور تا سالهای آینده نهتنها افزایش نیابد، بلکه با کاهش نیز همراه باشد.