جلسه هفته گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب اساسنامه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان همراه بود. اگرچه متن این اساسنامه مصوب منتشر نشده و معلوم نیست چه تفاوتی نسبت به اساسنامه قبلی کرده است و اساسنامه جدید چگونه میتواند حاشیه امن فعالیت مدارس سمپاد را در سایه مدارس غیردولتی تأمین کند.
اساسنامه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در هشتصد و نوزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی و بعد از ۶۶۹ جلسه از جلسه یکصد و پنجاهم این شورا که اولین اساسنامه این سازمان در آن تصویب شده بود، مورد بازنگری قرار گرفت و تصویب شد.
در اولین اساسنامه مصوب این سازمان در بعد از انقلاب که در تاریخ ۲۲/۳/۱۳۶۷ به تصویب هیئتوزیران رسید، سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان سازمانی وابسته به وزارت آموزشوپرورش است که شناسایی و پرورش استعدادهای درخشان کشور در سطوح مختلف تحصیلی را برعهده دارد.
این سازمان در ۳۰ سال گذشته، فراهمکردن و گسترش تمامی امکانات لازم جهت شناخت و پرورش این استعدادها در سطوح مختلف تحصیلی و در سطح کشور، پژوهش و تحقیق علمی در زمینههای مربوط به دانشآموزان سرآمد، فراهمآوردن امکانات کمک آموزشی و مادی کافی برای دانشآموزان کمبضاعت و وابسته به خانوادههای مستضعف به نحوی که افراد مذکور از این جهت حداقل در ردیف متوسط دانشآموزان مراکز سازمان قرار گیرند، تألیف و تدوین و انتشار کتب و نشریات آموزشی و کمک آموزشی در زمینه مربوط به منظور ارتقای سطح علمی معلمان، کارکنان و دانشآموزان سازمان و تربیت و استخدام کارشناسان موردنیاز و برقرار ساختن ارتباط دائم با معلمان و متخصصان امر آموزشوپرورش را در دستور کار داشته است.
اگرچه ساختار نخست وزیری در تعیین ارکان سمپاد نقش داشته، اما دلیل اصلی بازنگری اخیر ماجرایی بود که به دنبال حذف و محدودکردن فعالیت مدارس سمپاد در نیمه نخست سال جاری اتفاق افتاد.
اگرچه نوید ادهم، دبیر شورای عالی آموزشوپرورش در سال گذشته زمینهسازی رسانهای این امر را با عنوان ساماندهی آغاز کرده بود، اما در مجموع تغییر در فرآیند فعالیت مدارس سمپاد با تدوین آییننامه ساماندهی مدارس استعدادهای درخشان آغاز شد. در این آییننامه بر ضرورت فراهمآوردن زمینه رشد و پرورش متوازن و همهجانبه دانشآموزان با استعداد برتر و تأمین عدالت در برخورداری از فرصتهای تعلیم و تربیت، متناسب با استعدادها تأکید شد، اما در نهایت این آییننامه به حذف مدارس سمپاد به بهانه شیوه نادرست سنجش و پذیرش دانشآموز تیزهوش منجر شد که آموزشوپرورش زیر فشار افکار عمومی با یک گام عقبنشینی به تعدیل فعالیت این مدارس تن داد.
براساس ماده یک این آییننامه، مدارس استعدادهای درخشان آن دسته از مدارس دولتی دورههای اول و دوم متوسطه است که با پذیرش نظاممند دانشآموزان دارای استعدادهای برتر در زمینههای گوناگون استعدادی و با ارائه برنامههای ویژه آموزشی، پرورشی و پژوهشی و تدارک فرصتهای غنی و متنوع تربیتی، زمینه بروز و پرورش متعادل استعدادها و علایق آنان و پیمودن بخشی از مسیر نخبگی در دوره تربیت رسمی و عمومی را فراهم میکند.
همچنین براساس این آییننامه، دانشآموز دارای استعداد برتر دانشآموزی است که با توجه به ویژگیهای ذاتی خود و در مقایسه با گروه همسالان، میتواند مفاهیم ویژه یک یا چند زمینه را در سطح بالایی درک کرده و یاد بگیرد و در انجام کار ماهرانه و بروز قابلیتهای شخصی در آن زمینه، برجستگی خاصی نشان دهد.
در ساماندهی این مدارس بر اهدافی، چون شناسایی، جذب و پرورش دانشآموزان دارای استعدادهای برتر، مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، ایجاد فرصتهای غنی و متنوع تربیتی متناسب با استعدادها، علایق و تفاوتهای فردی دانشآموزان، توجه ویژه به تربیت دینی و برنامهریزی لازم برای آشنایی بیشتر این دانشآموزان با فرهنگ و ارزشهای اسلامی و هویت ملی در توازن با سطح برنامههای آموزشی این مدارس و بسترسازی برای هدایت دانشآموزان و پاسخگویی به نیازها و اولویتهای کشور تأکید شده است.
وجود حد نصاب حداقل سه هزار دانشآموز پایه ششم ابتدایی در مجموع هر دو جنس، در شهرستان یا منطقه آموزشی، دارا بودن منابع انسانی واجد صلاحیت حرفهای در هر یک از گروههای درسی به تفکیک جنسیت، به تعداد مورد نیاز برای تأسیس و اداره مدرسه و دارا بودن فضا و تجهیزات آموزشی استاندارد (ویژه مدارس استعدادهای درخشان) براساس ضوابط سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس از جمله شرایط راهاندازی این مدارس براساس آییننامه مصوب شوراست.