به صفر رساندن فروش نفت نهتنها توهم بود، بلکه اکنون افزایش قیمت نفت ناشی از تحریمها علاوه بر فشارهای اقتصادی به خریداران نفت ایران و شرکای امریکا، بر اقتصاد ایالات متحده امریکا نیز اثر منفی گذاشته است.
رئیس هیئت مدیره شرکت ایندین اویل در مصاحبه با «اساند پی گلوبال پلاتس» گفت: چشمانداز اینکه پالایشگاههای هندی خرید نفت ایران را به صفر برسانند، غیرواقعگرایانه است.
اگرچه ایندین اویل که بزرگترین پالایشگر نفت هند است، واردات نفت ایران را کاهش دادهاست، اما سانجیو سینگ، رئیس هیئت مدیره ایندین اویل اظهار کرد احتمال اینکه واردات نفت ایران به صفر برسد، بسیار اندک است. وی در ادامه افزود: این شرکت با وجود این حقیقت که تحریمها از روز دوشنبه اجرایی میشود، برای خرید محمولههای نفت ایران در ماه میلادی جاری ثبتسفارش کردهاست. سینگ به پلاتس گفت: ما قویاً بر این باوریم که اگر نفت ایران از بازار جهانی حذف شود، بازار حداقل برای مدتی دچار بیثباتی خواهد شد. شخصاً تصور نمیکنم هند بتواند خرید نفت را از ایران متوقف کند. طبق گزارش پلاتس، صادرات نفت ایران به هند در سپتامبر به ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسید، اما در اکتبر به ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و انتظار میرود این میزان صادرات در نوامبر حفظ شود.
همتی: امریکا در تحریم کامل نفت ایران ناکام شد
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران عبدالناصر همتی در یادداشت صفحه اینستاگرام خود نوشت: «امروز دیگر بر همگان مسجل شدهاست که امریکا در تحریم کامل نفت ایران و به صفر رساندن آن به هر دلیل و بهانهای ناکام شده است».
وی نوشته است: با معافیت تدریجی کشورهای متعدد از تحریم خرید نفت ایران، فضای آتی تجاری و درآمدی کشور مشخصتر میشود.
وی ادامه داد: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در ماههای اخیر ذخایر ارزی خود را به حد مطلوب رساندهاست، متناسب با شرایط در حال تغییر، حتی در شرایط بسیار نامحتمل به حداقل رسیدن صادرات نفت، برنامه مناسب را دارد. بانک مرکزی با تنظیم دقیق منابع و مصارف ارزی کشور تلاش خود را همانطور که در هفتههای اخیر نشان داد بر ثبات بازار پول و ارز تمرکز کرده و تقویت تدریجی و روز افزون پول ملی و افزایش رقابت پذیری اقتصاد و جلوگیری از نوسانات را هدف قرار داده است. همتی افزود: بانک مرکزی همراه با برنامهریزی برای تعادل بازار ارز و کنترل تورم، برای توجه به وضعیت معیشتی و رفاهی مردم به ویژه دهکهای پایین درآمدی کنار دولت قرار دارد و از هیچ کوششی فروگذار نیست.
افزایش قیمت نفت و جنگ تجاری با کشورها کار دست امریکا داد
پیش از این روزنامه جوان از اثر تحریمها و جنگ تجاری بر بازار حمل و نقل، گرانیها در خردهفروشی و کاهش خرید و احتمال افزایش روند بیکاری در امریکا خبر دادهبود که رویترز در گزارشی ضمن تأیید این تحلیل نوشت: طی ماههای گذشته، شرکتهای فروشگاههای زنجیرهای در امریکا در تلاش برای رقابت با دیگر شرکتها نظیر آمازون، قیمتهای خود را پایین نگهداشته بودند. اما هم اکنون با بالا رفتن قیمت کالاهای اساسی در بازار جهانی و در نتیجه افزایش هزینه حمل و نقل کالاها برخی از فروشگاههای زنجیرهای در امریکا میگویند که دیگر چارهای جز بالابردن قیمت برخی کالاهای مصرفی به خصوص میوه و سبزیجات ندارند.
در این بین شرکتهای فروشگاههای زنجیرهای Procter & Gamble Co، Kellogg Co، Hershey Co اعلام کردهاند که چارهای به جز افزایش قیمتها ندارند. از طرف دیگر جنگ تجاریای که امریکا با دیگر کشورها به راه انداخته است، مزید بر علت شده و قیمت کالاها را بالا بردهاست؛ چراکه برخی کالاهای مورد نیاز مصرفکنندگان امریکایی وارداتی از کشورهایی نظیر چین است که هم اکنون امریکا با آنها مناقشه تجاری دارد. امریکا بر واردات مواد اولیه و کالاهای اساسی از چین و دیگر کشورها در قالب جنگ تعرفه، عوارض گمرکی ۲۵درصدی اعمال کردهاست که همین امر قیمت کالاها را تا ۲۵ درصد برای مصرفکنندگان بالا بردهاست.
چرا ترامپ مشتریان نفت ایران را از تحریمها معاف کرد؟
با این اوصاف میتوان حدس زد که چرا امریکا در آستانه انتخابات میان دورهای خود تمایل به کاهش قیمت نفت، اعطای معافیتهای نفتی به خریداران نفت ایران و متمایل به مذاکره تجاری با چین شدهاست. رویترز در تحلیلی ضمن تکرار رجزخوانیهای پمپئو از اینکه چرا امریکا هشت کشور را از تحریم نفتی ایران معاف کرد، نوشت: با یک انتخابات خانگی و اوضاع آشفته عربستان سخت میتوان اوضاع را در دست گرفت و خطر افزایش قیمت نفت را محدود کرد.
در این مطلب آمدهاست: این معافیتها راهی است برای مدیریت تناقض موجود بین دو هدف دونالد ترامپ، یعنی پایین نگهداشتن قیمت نفت و همزمان حذف روزانه ۲ میلیون بشکه نفت از بازار بیرونق فعلی. گرچه یک نظرسنجی از طرف رویترز نشان داده که کشورهای اوپک در ماه اکتبر تولید نفت را به بالاترین حد از سال ۲۰۱۶ رساندهاند، ولی قیمت نفتخام برنت از ترس نبود نفت ایران و ونزوئلا به ۸۶ دلار در هر بشکه رسید. این کمبود با تولید بیشتر عربستان و نفت شیل امریکا جبران نمیشود. نفت امریکا در تنگنای زیرساختی کوتاهمدتی قرار گرفته است.
پیشبینیهای کمتر تقاضا و ترس از رکود اقتصادی، فشار را کمی پایین آورده و قیمت نفتخام برنت را پیش از انتخابات میان دورهای امریکا در روز سهشنبه به ۷۲ دلار در هر بشکه رساندهاست. ولی معافیتها هنوز هم نشان میدهند که دولت ترامپ آنقدرها هم که به نظر میرسد در برابر اعمال فشارهای خارجی ایمن نیست.
ناکامی ترامپ در ابزارهای اقتصادی علیه جهان
نیویورک تایمز با اشاره به تحریمهای جدید امریکا علیه ایران نوشت: این تحریمها بخشی از علاقه ترامپ به استفاده از ابزارهای اقتصادی است تا به اهداف سیاست خارجی خود برسد، ولی تحریمها علیه روسیه، ونزوئلا و کره شمالی پیروزیهای چندانی برایش نداشته است.
به گزارش «تسنیم» به نقل از نیویورک تایمز، دولت ترامپ در روز جمعه اعلام کرد که هشت کشور را از تحریمهای بیرحمانه علیه تهران معاف میکند، با این کار وعده خود را برای مجازات اقتصادی ایران تضعیف و اختلاف عمیقش را با متحدان اروپایی تشدید کرد. مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا هشت کشوری را که معافیت شش ماه گرفتهاند، مشخص نکرد، ولی یک مقام ارشد اطمینان داد که هند، کرهجنوبی، ژاپن و چین جزو این کشورها هستند. اینها همه از بزرگترین واردکنندگان نفت ایران هستند. علاوه بر اینها ترکیه و عراق نیز به عنوان شرکای مهم تجاری ایران نیز معافیتهایی را گرفتهاند که به موجب آن بغداد و آنکارا میتوانند همچنان به فعالیتهای تجاری خود خارج از مکانیزم سوئیفت ادامه دهند. البته مایک پمپئو مدعی شده این معافیتها فقط به هشت کشور داده شدهاست فقط بهخاطر اینکه واردات نفت از ایران را بهطرز قابلتوجهی کاهش داده و در زمینههای دیگر هم همکاری داشتهاند. او گفت: دو تا از این کشورها قرار است طی چند هفته آینده واردات خود را از ایران متوقف کنند و همه آنها باید در انتهای این شش ماه دوباره برای تمدید معافیتها درخواست دهند.
اما هند و چین احتمالاً هرگز واردات نفت از ایران را متوقف نمیکنند. پیتر هرل، یک متخصص تحریمها در دولت اوباما گفت: این معافیتها کمک میکند درد برخورد با تحریمها کمتر شود. همچنین به کنترل قیمت نفت پیش از انتخابات میاندورهای در روز سهشنبه کمک میکند.