در حالی همدان به عنوان یکی از استانهای توریستپذیر کشور شناخته میشود و از هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی ارزشمند در راستای توسعه بخش گردشگری برخوردار است که بهرغم ثبت ملی هزار اثر، هنوز هیچ یک از این آثار به ثبت جهانی نرسیدهاند. این نیز در حالی است که کارشناسان با آغاز رویداد همدان ۲۰۱۸ امید به ثبت جهانی حداقل چند اثر ممتاز تاریخی استان را داشتند. یکی از این آثار تپه تاریخی هگمتانه است که نه تنها طی رویداد همدان ۲۰۱۸ نتوانسته راهی به یونسکو بیابد، بلکه با معضل دست درازی سازمانهای دیگر هم روبهروست.
فرصت کم است، کمتر از دو ماه دیگر سال ۲۰۱۸ میلادی هم به پایان میرسد و رویداد همدان ۲۰۱۸ تمام میشود. رویدادی که امید بود طی آن چند اثر ممتاز همدان به ثبت جهانی برسند و فرصت برای جذب توریست و معرفی استان به سراسر دنیا را در تمام ایام فراهم کند. با این حال از هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی استان که هر کدام میتوانند بهانهای برای جذب گردشگر باشند، حتی یک اثر هم تاکنون نتوانسته است به لیست آثار یونسکو راه یابد. لازم به ذکر است که از بین این آثار هزار اثر به ثبت ملی رسیدهاند و نام حدود ۸۰۰ اثر هم در هیچ جایی به ثبت نرسیده است. در بین این آثار ثبتی نام هگمتانه هم میدرخشد. شهری که به عنوان نخستین پایتخت ایران شناخته میشود و قدمتی ۳ هزار ساله دارد. این شهر که یکی از آثار ارزشمند و مهم ایران کهن به شمار میآید، شهری تاریخی که در مرکز شهر همدان است و در تاریخ ۲۴ شهریور سال ۱۳۱۰ و با شماره ۲۸ به ثبت ملی رسیده است. به رغم اینکه این شهر جزو ۳۰ اثر نخست ثبتی کشور محسوب میشود، اما تاکنون نام آن جهانی نشده است. شهری که در دل آن تپه تاریخی هگمتانه قرار دارد و حتی هنوز کاووشهای باستانشناسی تمام و کمال هم در محدوده آن انجام نشده است.
رویداد همدان ۲۰۱۸ در انتهای خط
حالا با این شرایط کارشناسان از ابتدای رویداد همدان ۲۰۱۸ امید به این داشتند که هگمتانه در فهرست آثار یونسکو قرار گیرد و این موضوع بهانهای شود تا توجهها به سمت این شهر بیشتر جلب شود و گردشگری استان رونق یابد. با این حال روزشمار پایان سال ۲۰۱۸ آغاز شده است و هنوز خبری از ثبت جهانی هگمتانه نیست. در این خصوص نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی از نبود جدیتی برای ثبت جهانی آثار تاریخی همدان انتقاد میکند و میگوید: «بعد از چند سال پیگیری، این درک که همدان میتواند با جذب توریست و فعال کردن صنعت گردشگری اقتصادش را از رکود بیتدبیریها خارج کند جا باز کرده، اما متأسفانه در همین بین مهمترین مسئله یعنی استفاده از امکانات بینالمللی برای معرفی جاذبههای تاریخی همدان مغفول مانده و برای آن جدیتی دیده نمیشود.» امیر خجسته میافزاید: «باید در خصوص ثبت جهانی هگمتانه با شفاف کردن مشکلات و موانع هر چه سریعتر موضوع را به نتیجه برسانیم یا اینکه متولیان به صراحت اعلام کنند که برای این کار تصمیمی ندارند.» بهرغم اینکه تاکنون اقدامی در راستای ثبت جهانی هگمتانه به جز ارسال پرونده به یونسکو انجام نشده است، اما رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میگوید: «ثبت جهانی تپه هگمتانه ۲ تا ۳ سال زمان میبرد و نیازمند همکاری همه مسئولان استان و شهرستان است.» مسعود سلطانیفر ادامه میدهد: «درباره رعایت ضوابط یونسکو اگر همکاریهای لازم انجام شود این پرونده در سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ در لیست فهرست جهانی قرار میگیرد و این امر منوط به همکاری همه مسئولان است.»
توقف ثبت هگمتانه در ایستگاه وعدهها
بهرغم اینکه بارها بر ضرورت همکاری همه مسئولان برای جهانی شدن هگمتانه تأکید شده است و این مهم بر کسی پوشیده نیست، اما در کمال تعجب سال گذشته جادهای به عرض ۱۰ متر در مسیر هگمتانه از سوی شهرداری ایجاد شد. جادهای که تضمین کننده حیات اشتغالی تعداد کمی از مردم است. این نیز درحالی است که میبایست شهرداری مغازههای محدوده تپه هگمتانه را خریداری کند و سایت هگمتانه را تعریض کند، اما به جای این اقدام تنها جادهسازی صورت گرفت. جادهسازی که خود مانعی برای ثبت جهانی هگمتانه محسوب میشود. چراکه علاوه بر تجاوز به حریم هگمتانه بخش زیرین منطقه آسفالت شده نیز هنوز به طور کامل از سوی باستانشناسان کاووش نشده است. حالا با این شرایط باید دید مسئولان از این پس چه تصمیمی میگیرند و آنطور که ادعا میشود میخواهند هگمتانه را ثبت جهانی کنند و گردشگران را به سمت خود جذب کند یا نه؟!
لازم به ذکر است که مونسان، رئیس سازمان میراثفرهنگی در مصاحبههای پیشین خود گفته بود که ورود هر گردشگر بهطور میانگین ۱۰۰۰دلار ارزآوری دارد و میتواند شش شغل ایجاد کند. همین موضوع هم سندی بر اهمیت داشتن جهانی شدن هگمتانه است.