کمبود داروی بیهوشی و داروی حاجب در رادیولوژی آنچنان جدی شده که وزیر بهداشت این بار به جای اتخاذ تدبیر انکار به وجود خیانت و فساد در حوزه توزیع دارو و تجهیزات پزشکی اعتراف میکند و میگوید: برخی اقلام از جمله داروی حاجب و بیهوشی مانند شربت سرماخوردگی نیست که از طریق سیستم پخش توزیع شود، بلکه این داروها باید استانی توزیع شوند. معتقد هستم هیچ خیانتی بالاتر از این کار نیست که اینگونه داروها را دریافت کنند و در بازار آزاد به فروش برسانند، باید با این افراد برخورد جدی صورت گیرد.
چالشهای دارویی با تحریم دارو و تجهیزات پزشکی میرود تا شکل جدیتری به خود بگیرد، حالا اگر سری به فهرست کمبودها بزنید درمییابید برخی اقلام جدی دارویی همچون داروی بیهوشی هم در این کمبودها جا خوش کردهاند. اما پشت پرده ماجرای این کمبودها حکایت تحریمهای خارجی نیست بلکه آنطور که وزیر بهداشت میگوید، خیانت برخی افراد در داخل ساختار بهداشت و درمان کشور واقعیت کمبود این اقلام در بیمارستانهای دولتی است، آن هم در شرایطی که بیمارستانهای خصوصی در حوزه تأمین داروی بیهوشی مورد نیاز خود با چندان مشکلی مواجه نیستند و این نشان میدهد، کار از جای دیگری میلنگد! به خصوص اینکه کمبود داروی بیهوشی بهانهای شد تا برخی بیمارستانهای دولتی بیماران را به بیمارستانهای خصوصی ارجاع دهند یا در نوبت بگذارند.
بیهوشی با اجی مجی!
شهریور امسال بود که زمزمه کمبود داروی بیهوشی و کنسلشدن برخی از اعمال جراحی در پی این کمبود، رسانهای شد و در فهرست سؤالات خبرنگاران از آقای سخنگو قرار گرفت، اما واکنش با تکذیب مواجه شد! ایرج حریرچی در این باره اینگونه توضیح داد: برخی اعلام کردند که در این مدت اعمال جراحی بسیاری کنسل شده، اما این طور نبوده البته شاید عملی به تعویق افتد. طبق آمارها در تیر سال ۹۷، ۴۵۴ هزار و ۱۶عمل جراحی در بیمارستانهای کشور انجام شد که از این میزان ۲۵۰هزار و ۸۹۹ مورد در بیمارستانهای دولتی، ۹۸هزار و ۷۷۷ مورد در بیمارستانهای خصوصی، ۵۲هزار و ۶۶۲ مورد در بیمارستانهای تأمین اجتماعی، ۱۴هزار و ۹۵۴ مورد در بیمارستانهای سپاهان و ۵هزار و ۳۱۹ مورد در بیمارستانهای ارتش بوده است. بنابراین بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفتند با جادو و جنبل و اجی مجی، بیهوش نشدهاند، بلکه آنها را با دارو بیهوش کردهاند!
اما بعدتر، ماجرا آنقدر جدی شد که برخی مسئولان وزارت بهداشت هم درباره آن مصاحبه کردند. محمدرضا عبادیان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان در مصاحبهای گفت: با توجه به کمبود برخی داروها، تأخیر در عمل بیماران غیراورژانسی طبیعی است، اما بیماران اورژانسی بدون هیچگونه تأخیری بستری و عمل میشوند. به گفته وی، دو قلم داروی بیهوشی آن هم تنها در یک بیمارستان کمبود وجود داشت، اما این خلأ موجب لغوشدن عملهای جراحی اورژانسی نشد.
عبادیان تأکید کرد: بازار دارو تحت تأثیر نوسانات شدید و سودجوییهای ناشی از آن نظیر احتکار برای گرانفروشی قرار نگرفت، چراکه تهیه دارو مستلزم تجویز پزشک است. بنابراین نمیتوان با مراجعه به محلی دارو به اندازه زیاد تهیه، ذخیره و احتکار کرد.
در نهایت دکتر کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در این باره گفت: آنطور نیست که در زمینه داروهای بیهوشی کاملاً کمبود داشته باشیم، در برخی از موارد و در مورد دو یا سه داروی بیهوشی، آن هم در برخی از بیمارستانها، کمبود نسبی گزارش شده است. وی به بیمارستانها توصیه کرد: اگر در بیمارستانی داروهای بیهوشی کمبود وجود داشت یا داروی مورد نظر وجود نداشت، عملهای غیرضروری را متوقف و به وقت دیگری موکول کنند.
ارجاع به بیمارستان خصوصی
ماجرا به جایی رسید که برخی از بیمارستانهای دولتی به بهانه کمبود دارو، بیماران را به بیمارستانها خصوصی ارجاع میدادند و این مسئله ماجرای کمبود داروی بیهوشی را پیچیدهتر کرد، چراکه اگر کمبودی وجود دارد باید در بخش خصوصی هم احساس شود. اما با وجود این، ارجاع بیماران به بخش خصوصی به بهانه کمبود داروی بیهوشی موجب سرگردانی جدی مردم به ویژه اقشار کمدرآمدی میشوند که بضاعت مالیشان اجازه مراجعه آنها به بخش خصوصی را نمیدهد و ناگزیر خواهند بود با دردهایشان بسوزند و بسازند.
دارو را با ارز دولتی میگیرند و آزاد میفروشند!
شخص وزیر بهداشت هم این کمبودها را میپذیرد. دکتر سیدحسن قاضیزاده هاشمی، در جمع رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی مراکز استانهای کشور گفت: نباید داروهایی همچون داروی بیهوشی برای اتاقهای عمل و داروی حاجب برای رادیولوژیها در بخش دولتی ناکافی باشد. وزیر بهداشت افزود: در حالی که ما داروی حاجب را سه برابر توزیع میکنیم، به ما اعلام میشود که در مراکز تصویربرداری این دارو کمیاب شده است، این بدان علت است که افراد دارو را با ارز دولتی تهیه و با چند برابر قیمت به فروش میرسانند. اینکه دارو به صورت آزاد در مراکز دولتی به فروش برسد، موجب شرمساری است که باید از انجام اینگونه اقدامات پیشگیری شده و با افراد متخلف برخورد شدید صورت گیرد. وی از رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی استانهای کشور خواست تا بر توزیع داروها نظارت کافی داشته باشند.
به گفته هاشمی، حدوداً ۳۰ تا ۵۰ قلم دارو کمیاب است که باید بر توزیع آنها نظارت شود و میتوان شبکه توزیع ویژهای برای این اقلام در نظر گرفت و حتی شبکه واردات موازی این داروها را ایجاد کرد. وزیر بهداشت با بیان اینکه دشمن برای ایجاد مشکلات در بخش داور و سلامت سناریوهای مختلفی برنامهریزی کرده بود که برخی نادانهای داخلی نیز از آن پیروی میکردند، گفت: خوشبختانه در نظام سلامت توانستیم بدون التهاب داور و تجهیزات و خدمات سلامت را در اختیار مردم قرار دهیم.