جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس در سفری یک روزه به تهران آمد و انتقادهای طرف ایرانی در عمل نکردن به تعهدات برجامی اروپا و کشورش را شنید. دبیر شورای عالی امنیت ملی در این دیدار با بیان اینکه ایران براساس منافع ملی و مسئولیتهای خود تصمیمات لازم را در مقابله با رفتار ناشایست امریکا و امکان بازگشت به شرایط پیش از توافق اتخاذ کرده است، هشدار داد: هرگونه همراهی با دولت ترامپ مشارکت در جنایت امریکا است.
حدود هفت ماه از خروج یکجانبه امریکا از برجام (۱۸ اردیبهشت ۹۷) و حدود دو ماه از توافق اعضای ۱+۴ با جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد کانال مالی میگذرد، اما این توافق همچنان در حد یک بیانیه کاغذی باقی مانده و حتی هیچیک از کشورهای اروپایی حاضر نشدهاند، میزبان ثبت این توافق کاغذی در کشورشان باشند و دو طرف میکوشند با «گفتار درمانی» این موضوع را پیش ببرند.
همین دیروز بود که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سؤال والاستریتژورنال درباره زمان ایجاد این سامانه گفت: «هر چه زودتر، بهتر است.»، اما وقتی از موگرینی درباره زمان دقیق اجرای این سازو کار طی روزها و هفتههای آینده سؤال شد، موگرینی از پاسخ دادن خودداری و تنها به گفتن این نکته اکتفا کرد که: «فعالیت ما و انگلیس، فرانسه و آلمان درباره ساز و کار مالی ویژه ادامه دارد و ما از آنها حمایت میکنیم.»
این سوی ماجرا، اما به اذعان سازمان بینالمللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی به همه تعهدات برجامی خود عمل کرده است؛ بی آنکه طرفهای غربی آنگونه که باید به تعهدات برجامی خود عمل کنند. مقامات دولتی و دستگاه دیپلماسی هم طی این مدت ترجیح دادهاند، باید و نبایدهای تعهدات اروپاییها را به آنها یادآوری کنند. بدون اینکه هیچ اقدام عملی متقابل انجام دهند. قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه هم دیروز در نشست هفتگی خود با خبرنگاران درباره بیفایده بودن ماندن ایران در برجام گفت: «اگر به نقطهای رسیدیم که نامطلوب بود و ماندن ما در برجام یا هر تعهد دیگری برای کشور متضمن ضرر و زیان بود، حتماً تصمیماتی اتخاذ خواهیم کرد که کشور دچار ضرر و زیان نباشد.» در چنین شرایطی «جرمی هانت» وزیر خارجه انگلیس بامداد دیروز به تهران سفر کرد تا درباره مسائل منطقهای و فی مابین با مقامات کشورمان مذاکره و رایزنی کند.
محور مذاکرات هانت و ظریف
هانت در تهران ابتدا به دیدار همتای خود در وزارت خارجه رفت و آنگونه که پیشبینی میشد، وزیران امور خارجه ایران و انگلیس در خصوص روابط و مناسبات دوجانبه ازجمله مسائل مرتبط با سازوکار مالی اروپا موسوم به SPV برای پیشبرد روابط اقتصادی و تجاری در چارچوب برجام، مهمترین مسائل منطقه و لزوم تسریع در پایان دادن به جنگ در یمن گفت: وگو کردند.
از جزییات این دیدار خبری منتشر نشد، اما آنگونه که مرکز دیپلماسی رسانهای وزارت امور خارجه، گزارش کرده، وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و انگلیس در این دیدار که در محل وزارت امور خارجه برگزار شد، جنبههای مختلف روابط و مناسبات دوجانبه از جمله مسائل مرتبط با سازوکار مالی اروپا (SPV) برای پیشبرد روابط اقتصادی و تجاری در چارچوب برجام را مورد تبادل نظر و گفت: وگو قرار دادند. طرفین همچنین در خصوص مهمترین مسائل منطقهای از جمله لزوم تسریع در پایان دادن به جنگ در یمن و نیز سایر روندهای جاری در منطقه گفت: وگو کردند.
اقدام ایران نبود، داعش اکنون همسایه اروپا بود
جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس پس از گفتوگو با ظریف، عصر دیروز با دریابان علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و پیرامون مهمترین موضوعات دوجانبه، منطقهای و بینالمللی مورد علاقه دو کشوربا وی گفتوگو کرد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در این دیدار سخنان خود را با چند انتقاد از دولت انگلیس آغاز کرد. شمخانی با انتقاد از عدم همکاری مناسب اتحادیه اروپا در شرایط خروج امریکا از توافق بین المللی برجام و نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل گفت: مذاکرات هستهای و توافق برجام به میزبانی و تلاش اتحادیه اروپا صورت گرفت و نقض آن نیز به معنای زیر پاگذاردن حیثیت، اعتبار و جایگاه سیاسی اتحادیه اروپا از سوی امریکاست. جمهوری اسلامی ایران باتوجه به انفعال طرفهای دیگر در برابر گفتار و رفتار ناشایست امریکا بر اساس منافع ملی و مسئولیتهای خود تصمیمات لازم را در مقابله با این اقدام و امکان بازگشت به شرایط پیش از توافق اتخاذ کرده و سطح فعلی روابط اقتصادی میان دو کشور و تسهیل روابط بانکی در این زمینه رضایت بخش نیست.
وی با انتقاد از مواضع بی پایه برخی کشورها علیه سیاستهای منطقهای ایران و تأکید بر جدیت کشورمان در مبارزه مستمر با تروریسم اذعان داشت: در صورتی که سیاستها و اقدامات عملی جمهوری اسلامی و تقدیم دهها شهید در مقابله با تروریسم انجام نشده بود، امروز داعش حکومت عراق و سوریه را در دست داشت و همسایه اروپا محسوب میشد. شمخانی با غیرقابل قبول دانستن عدم برخورد قاطع دولت انگلیس با شبکههای رسانهای حامی گروه تروریستی که زنان و کودکان بی گناه را در اهواز به شهادت رساندند خاطرنشان ساخت: این انتظار از دولت انگلیس وجود دارد که موضع خود در قبال لزوم مقابله با تروریسم و نقض حقوق بشر را به صورت شفاف اعلام و سیاستهای اعمالی خود را نیز مطابق با آن دنبال کند. وی همچنین با انتقاد از رویه دولت انگلیس در فروش سلاح و تجهیزات امنیتی به کشورهای ناقض حقوق بشر مانند عربستان سعودی و بحرین خاطرنشان کرد؛ چشم پوشیدن از جنایتهای فجیع کشورهای متجاوز سعودی و امارات در یمن و محاصره اقتصادی مردم مظلوم این کشور با هدف حفظ منافع اقتصادی، بیانگر اعمال استاندارد دوگانه و قابل معامله بودن جان انسانها در نظر مقامات کشورهای اروپایی و امریکاست.
اروپا از هویت خود مقابل امریکا دفاع کند
شمخانی با اشاره به شکست پی در پی و تحقیرآمیز سیاستهای امریکا و اذنابش در منطقه تصریح کرد: هرگونه همراهی با سیاستهای دولت ترامپ از سوی برخی کشورهای اروپایی ضمن آنکه بر روابط دراز مدت با کشورمان تأثیر منفی خواهد داشت موجب شکلگیری نگاه منفی نسبت به آن کشورها نزد افکار عمومی ملت ایران و ملتهای منطقه بهعنوان شریک جرم در جنایات امریکا، رژیم صهیونیستی و ارتجاع منطقه خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: اگر امریکا در مقابل ایران خواستههایش را به اروپا تحمیل کند فردا در مناسبات شما با سایر کشورها هم ورود خواهد کرد و اتحادیه اروپا باید نه به خاطر برجام بلکه به خاطر دفاع از هویت و استقلال خودش جلوی زیادهخواهیهای امریکا را بگیرد.
جرمی هانت، وزیر امورخارجه انگلیس نیز در این دیدار با اشاره به مشکلات و موانعی که دولت امریکا در مسیر مبادلات مالی و روابط بانکی پس از برجام ایجاد کرده است، بر ضرورت پیگیری و حل و فصل مسائل پیش رو تأکید کرد. وی اظهار داشت: اروپا مایل به حفظ دستاوردهای برجام است و در این مسیر ایدههایی مانند تأسیس سامانه تبادل مالی مستقل از امریکا و اقتصاد بدون دلار را با جدیت دنبال کرده و در تلاش مشترک برای عملیاتی کردن آن است.