کافیست واژه «اقامتگاه بومگردی» را در موتورهای جستوجوگر قرار دهیم تا حدود ۳ میلیون مطلب در مورد آن یافت شود. حالا اگر «اقامتگاه بومگردی آذربایجان» را جستوجو کنیم بیش از ۸۰۰ هزار مطلب در دسترس قرار میگیرد. این موضوع نشان میدهد که طی سالهای اخیر موضوع بومگردی به شدت مورد توجه قرار گرفته و در اکثر استانها با سرمایهگذاری روی آن علاوه بر ایجاد اشتغال، اقتصاد منطقه و خانوادهها نیز دستخوش تغییرات خوبی شده است. در همین رابطه شهر مراغه در استان آذربایجان شرقی میتواند با بهرهمندی از بیش از ۵۳۰ اثر تاریخی و گردشگری که در استان به ثبت ملی رسیده و همچنین ظرفیت بسیار خوبی که برای سرمایهگذاری در بحث بومگردی دارد با جذب گردشگر، اقتصاد پایداری را در منطقه ایجاد کند.
اکثر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی به دلیل شرایط اقلیمی حاکم بر آن از ویژگیهای خاصی برخوردارند که میتوانند به نوبه خود با داشتههای طبیعی و تاریخی منحصر بهفردشان حرفهای زیادی در زمینه جذب گردشگر داشته باشند. در این میان مراغه هم به خاطر قرارگرفتن در کنار کوه سهند که در بیشتر ماههای سال پوشیده از برف است و به عنوان عروس کوههای ایران مشهور شده، از آب و هوای بکری برخوردار میباشد.
صدور مجوز ۱۲ اقامتگاه
چند سالیست که آذریها هم به مسئله اقامتگاههای بومگردی توجه ویژهای دارند و حالا خوب میدانند که بومگردی راهکار مناسبی برای توسعه گردشگری و اقتصاد پایدار در شهرهای تاریخیشان است. به همین خاطر در شهرستان مراغه که آثار زیادی از تاریخ را دل خود جای داده، اقدامات قابل ملاحظهای در زمینه راهاندازی مراکز اقامتی بومگردی شهری و روستایی در حال انجام است. به گفته مسئولان شهری مراغه، مجوز ۱۲ اقامتگاه بومگردی به منظور توسعه گردشگری و رونق اقتصادی در بخشهای روستایی این شهرستان صادر شده است؛ مجوزهایی که میتوانند اشتغال پایداری را برای جوانان به ارمغان بیاورند. چندی پیش نخستین مرکز اقامتگاه روستایی و تاریخی در این شهرستان متشکل از ۱۱ اتاق برای اسکان گردشگران خارجی و داخلی راهاندازی شد. در همین رابطه بخشدار بخش مرکزی مراغه با بیان اینکه با هدف تشویق روستاییان به راهاندازی مراکز بومگردی در این شهرستان ۲۵ میلیون تومان تسهیلات از سوی بنیاد مسکن و ۱۵ میلیون تومان از سوی میراث فرهنگی برای اقامتگاههای بومگردی در نظر گرفته شده و در کمترین زمان به متقاضیان پرداخت میشود، میگوید: «در اقامتگاه بومگردی تا کنون برای یکی از متقاضیان بیش از ۶۰ میلیون تومان هزینه شده و برای تکمیل آن به بیش از ۳۴۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است که پیگیریهای لازم برای تخصیص اعتبار باقیمانده ادامه دارد.» حکیمه انتظاری ادامه میدهد: «اقامتگاههای بومگردی با هدف تقویت زیرساختهای اقامتی و پذیرایی، ایجاد اشتغال در روستاها، احیای فرهنگ، آداب و رسوم بومی، رونق اقتصادی جوامع محلی و آشنایی گردشگران با جاذبههای تاریخی و طبیعی کمتر شناخته شده در مناطق روستایی راهاندازی میشود.»
ایران و صدها روستای گردشگرپذیر
امروزه بومگردی آنقدر مهم شده که در اکثر کشورها به خصوص آنهایی که از هیچ امتیازی برای جذب گردشگر بهرهمند نیستند، به اولویت اولشان تبدیل شده است. کارشناسان هم معتقدند احداث اقامتگاههای بومگردی یکی از بهترین روشها برای توسعه گردشگری و ایجاد یک اقتصاد پایدار است. هر چند در ایران هم به این مهم پرداخته میشود، اما با توجه به اینکه هر نقطه از کشور دارای ظرفیتهای بالقوهای برای جذب گردشگر است، سرعت بخشیدن به بحث احداث اقامتگاههای بومگردی و حمایت سازمانها و مسئولان از سرمایهگذاران میتواند در کمترین زمان بیشترین بازده را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال شهرستان مراغه با دارا بودن ۵۳۰ اثرتاریخی و فرهنگی در استان، قابلیتها و پتانسیلهای زیادی دارد که در این راستا ضروری است اقداماتی در این زمینه از سوی مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری انجام شود. اختصاص بودجه مناسب به بومگردی میتواند جهش بلندی در صنعت گردشگری و در نتیجه معرفی فرهنگ اصیل ایرانی آذربایجانی و تبادل فرهنگها داشته باشد. هم اکنون اکثر شهرنشینان به دلیل زندگی ماشینی در شهرها به دنبال فرصتی میگردند تا استراحتشان را در دل طبیعت و خانههای روستایی انجام دهند. به همین خاطر اکثر روستاهای ایران چه در شمال و هوای معتدل و فضای سرسبزش و چه در غرب و کوهها و هوای خنک و زمستانهای پربرفش و چه مرکز و جنوب کشور و کویرها و شبهای دلانگیزشان، فرصت خوبی برای جذب این مسافران و گردشگران هستند. مناطقی که میتوانند به عنوان قطبهای بومگردی معرفی شده و در راستای رونق اشتغال روستاها از قابلیت و جاذبههای گردشگری آن بهره ببرند.
مراغه را بیشتر بشناسید
اگر استان آذربایجان شرقی را یکی از پرجاذبهترین نقاط ایران برای گردشگران بدانیم، حتماً مراغه مهد آن است. جایی که به دلیل باغهای سبز، گنبدهای تاریخی و رصدخانه معروفش همیشه مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. خوب است در مورد مراغه بدانیم که این شهر در کنار رودخانه صوفیچای در دامنه جنوبی کوه سهند و در ۱۳۵ کیلومتری جنوب مرکز استان واقع شده است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی طرح ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در این منطقه به تصویب دولت رسید. مراغه که به باغ شهر ایران و پایتخت نجوم ایران شهرت دارد، جزو ۱۰ شهر تاریخی ایران میباشد. رصدخانه مراغه روی تپهای در شمال غربی شهر و در نزدیکی دو روستا به نامهای طالب خان و حاجی کرد قرار دارد. امروزه تنها پیهای بخشهای مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده است. رصدخانه مراغه رصدخانهای بود که در دوره هلاکوخان به سال ۶۵۷ هجری زیر نظر خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف و ریاضیدان و منجم بزرگ دوره ایلخانی و با همراهی عدهای از فضلا و دانشمندان بنا شد. این رصدخانه زمانی از مشهورترین رصدخانههای اسلامی بوده که آوازه آن تمام جهان آن روز را فرا گرفته بود. همچنین گنبد کبود از بناهای دوره سلجوقیان در شهر مراغه است و سومین مزار از قبرهای پنجگانه مراغه که قبر مادر هلاکو نیز نامیده میشود تزئینات به کار رفته در این بنا در مقایسه با سایر بناهای دوره سلجوقیان و ایلخانان مغول کم نظیر است. درباره زمان احداث گنبد کبود نظرات دیگری نیز وجود دارد؛ عدهای آن را مربوط به زمان مغول میدانند و عدهای تاریخ بنای برج را مربوط به قبل از هلاکوخان ذکر کردهاند.