جوان آنلاین: هر چه دولت امانوئل مکرون عقب‌نشینی می‌کند «جلیقه زردها» پیشروی می‌کنند. نه مشخص است گام‌های روبه‌عقب دولت تا کجا ادامه دارد و نه اینکه جلیقه زردها تا کجا پیش خواهند آمد. اگر مبنا دامنه وسیع مطالبات معترضان خیابانی باشد، می‌توان گفت که جلیقه زردها از سیاست‌های لیبرالی و ریاضت اقتصادی به تنگ آمده‌اند و جز با تغییر مسیر آرام نخواهند شد و به خانه‌هایشان بازنخواهند گشت. جلیقه زردها پس از سه هفته اعتراضات که با دخالت پلیس به خشونت کشیده شده، همراهانی نیز پیدا کرده‌اند. چندین و چند سندیکا به این اعتراضات پیوسته‌اند تا اعتراض‌شان را به سیاست‌های دولت مکرون اعلام کنند. این نقطه شروع همان بحرانی است که یک سال و نیم پیش و در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه، مارین لوپن رقیب سرسخت راست جدید (راست‌افراطی) مکرون آن را پیش‌بینی کرده بود. او مکرون را «شریک جوان» و «نماینده جهانی‌سازی افسارگسیخته» خوانده و گفته بود که مکرون به دنبال اجرای سیاستی است که «لیبرالیسم را بر باد خواهد داد و اصول و مقررات را کلا نابود خواهد کرد و آسیب‌های اجتماعی در پی خواهد داشت.» مکرون اما گمان می‌کرد این تهدید تنها یک ادعای انتخاباتی است. او بر همین اساس هم بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات در بیرون موزه لوور در اظهارنظری طعنه‌آمیز به رقیب راستگرای خود گفت «در پنج سال آینده تمام آنچه را در توان دارم، انجام خواهم داد که هیچ‌کس هرگز دیگر دلیل آن را پیدا نکند که بخواهد به افراطی‌ها رای بدهد.»
حالا اما اوضاع کمی تغییر کرده است. کمتر کسی باور می‌کرد افزایش قیمت سوخت که قرار بود از ابتدای سال 2019 میلادی اجرا شود، بتواند چند صد هزار نفر را برای چند هفته به خیابان‌ها بکشاند. آنها که برخی‌شان برای نخستین‌بار در یک تجمع اعتراضی شرکت می‌کنند، همان طبقه‌ای هستند که سیاست‌های لیبرالی و ریاضت اقتصادی مکرون بیشترین فشار را به آنها تحمیل کرده است. این جمعیت بیشتر در مناطق روستایی و حومه‌های دورافتاده شهرهای بزرگ فرانسه سکونت دارند، همان «طبقه متوسط» سال‌های اخیر هستند که با اجرای سیاست بازار آزاد فقیر شده‌اند و از مرکز شهر به حاشیه شهرها و روستاها رفته‌اند.
شورش علیه سرمایه‌داری
هرچند اعتراضات جلیقه زردها به سرعت رنگ و بوی سیاسی‌تری پیدا کرد و معترضان اکنون استعفای امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری را از جمله خواست‌های خود مطرح می‌کنند اما اعتراضات به این سطح هم محدود نشده است. با گذشت زمان موج اعتراضات از دولت، به سمت طبقه سرمایه‌دار سرازیر شده است. به‌تازگی تصویری از دیوارنوشته‌ای روی یک خانه اشرافی در حومه پاریس در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته است. روی این دیوار یکی از معترضان نوشته است: «بترسید ای ثروتمندان! چراکه فقرای شما شورش را آغاز کرده‌اند.» این جمله یادآور جنبش اشغال وال‌استریت (جنبش 99 درصدی‌ها) سال 2011 در آمریکاست که در اعتراض به اوضاع وخیم اقتصادی، اختلاف طبقاتی و سیاست این کشور شکل گرفت.
نارضایتی از سیاست‌های لیبرالی مکرون
یکی از وعده‌های امانوئل مکرون انجام اصلاحات اقتصادی در فرانسه بود. او در نخستین ماه‌های ریاست‌جمهوری بسته‌ای از اصلاحات بازار کار را برای تصویب ارائه کرد که بر اساس آن 120 هزار شغل از بخش دولتی فرانسه حذف شده و شرکت‌های فرانسوی از انعطاف‌پذیری بیشتری از نظر ساعت کار و پرداخت‌ها برخوردار می‌شدند. این اصلاحات با مقاومت سندیکاها مواجه شده، زیرا از درآمد ۲۳ درصد صاحبان درآمدهای پایین می‌کاست و در عوض ۱۰ درصد بر درآمد ثروتمندان می‌افزود. مکرون اما معتقد بود کاستن از خدمات اجتماعی، لیبرالیزه‌کردن بازار و قوانین کار و کاهش مالیات‌ها برای تشویق ارباب سرمایه و رونق بخشیدن به سرمایه‌گذاری‌ها و دمیدن روحی تازه در اقتصاد کشور ضروری است. اما حالا تبعات این سیاست‌های لیبرالی گریبانگیر او شده است. او که همزمان با کاهش اعتبار و قدرت مرکل در آلمان، در نظر تحلیلگران «آخرین مدافع راستین لیبرالیسم غربی و وحدت اروپا» شناخته می‌شد، این روزها نگران از آن چیزی است که در کف خیابان‌های فرانسه و نه در میدان سیاست اتفاق می‌افتد.
تداوم اعتراضات در روز شنبه
دولت مکرون چند روز پس از اینکه جلیقه زردها اعلام کردند با وجود تعلیق 6 ماهه افزایش قیمت سوخت، باز هم به خیابان‌ها میآیند و به اعتراضات‌شان ادامه می‌دهند، این قانون را برای یک‌سال به تعویق انداخت اما باز هم معترضان اعلام کرده‌اند امروز به خیابان‌ها خواهند آمد. پس از آنکه جلیقه زردها اعلام کردند روز شنبه هم در مرکز شهر پاریس برای اعتراض گردهم میآیند، دو جاذبه توریستی برج ایفل و موزه لوور از تعطیل بودن این دو مرکز خبر دادند. به گزارش «مهر» به نقل از رویترز، شنبه جلیقه زردهای فرانسه اعتراضات خود را از سر می‌گیرند و با نظر به خسارت‌هایی که اعتراضات چهار هفته اخیر به اماکن گردشگری فرانسه وارد کرده شنبه موزه لوور و برج ایفل تعطیل خواهند بود. در همین حال دولت فرانسه اعلام کرد که نزدیک به ۹۰ هزار پلیس و نیروی امنیتی امروز در سراسر کشور تلاش خواهند کرد امنیت و آرامش را برقرار نگه دارند. پلیس همچنین به چندین موزه دیگر و همین‌طور مغازه‌ها و فروشگاه‌ها در خیابان شانزه‌لیزه توصیه کرده که روز شنبه تعطیل بمانند. جلیقه زردها در حالی برای این روز هم برنامه اعتراض ریخته‌اند که دولت امانوئل مکرون پس از چند هفته مجبور به عقب‌نشینی در برابر معترضان شد. دولت فرانسه ابتدا اعلام کرد که طرح افزایش مالیات بر سوخت خودروها را به حال تعلیق درآورده و سپس طرح را کلا کنار گذاشته است. با این حال جلیقه زردها اعلام کرده‌اند که «پرده چهارم» از اعتراضات را امروز اجرا خواهند کرد.
مکرون هم البته اگر چه با تعلیق این قانون، بخشی از سیاست‌های لیبرالی خود را کنار گذاشته است اما همچنان سیاست‌های اقتصاد بازار آزاد را به پیش می‌راند. با وجود اینکه دولت اعلام کرده بود حاضر است برای جلوگیری از افزایش خشونت‌ها گام‌های بزرگ‌تری برای راضی کردن منتقدان بردارد، اما دفتر مکرون اعلام کرده رئیس‌جمهوری در گفتوگو با وزرای کابینه تاکید کرده بر سر تصمیم خود برای کاهش مالیات ثروتمندان باقی خواهد ماند.
نگرانی از وقوع شنبه سیاه
حزب جمهوری‌خواهان فرانسه که جناح محافظه‌کار این کشور را نمایندگی می‌کند با توجه به اعتراضات پیش‌بینی‌شده برای روز شنبه از دولت خواسته تا با اعلام کردن وضعیت اضطراری و مسدود کردن خیابان‌ها از وقوع شنبه سیاهی دیگر جلوگیری کند. یک منبع آگاه در کاخ الیزه به خبرگزاری فرانسه گفته در دولت نگرانی‌هایی نسبت به تشدید خشونت‌ها وجود دارد.
کامیون‌داران پس از جلیقه زردها
«سه ژه ته» یکی از بزرگ‌ترین سندیکاهای کارگری فرانسه از کامیون‌داران و راننده خودروهای سنگین خواسته است از یکشنبه به مدت ۴۸ ساعت در اعتراض به دولت اعتصاب کنند. سندیکای «نیروی کارگران» هم خواهان اعتصاب کارکنان حمل‌ونقل خودروهای سنگین شده است. قرار است این اعتصاب از ساعت 10 شب یکشنبه آغاز شود. تاکنون هیچ‌کدام از سندیکاهای مهم و اصلی کارگران فرانسه به جز یکی از سندیکاهای کوچک پلیس به جنبش جلیقه زردها نپیوسته است اما دولت فرانسه با تداوم اعتراضات جلیقه زردها، نگران پیوستن سندیکاهای کارگری به جنبش جلیقه زردهاست.
بازداشت 700 دانش‌آموز
روز پنجشنبه و همزمان با بالا گرفتن اعتراض‌ها علیه امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در میان دانش‌آموزان، حومه‌های شمالی و شرقی پاریس صحنه شدیدترین درگیری‌ها میان دانش‌آموزان مخالف با سیاست‌های آموزشی دولت با پلیس ضد شورش بود. عصر پنجشنبه، گروه «دیده‌بان خشونت‌های پلیس» فرانسه در حساب توئیتر خود فیلمی از بازداشت ده‌ها دانش‌آموز در شهر مانت-لا-ژولی ( Mantes-la-Jolie) در حومه پاریس را منتشر کرد. پلیس ضدشورش محصلان مدرسه سنت اگزوپری منطقه را مجبور به زانو زدن و حلقه کردن دست‌ها پشت سر کرده بود. این ویدئو هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و واکنش عمدتا خشمگینانه کاربران را برانگیخته است. بسیاری از کاربران این تصاویر را با بازداشت‌های عراقی از سوی نظامیان آمریکایی مقایسه کرده‌اند. در جریان خشونت‌های روز پنجشنبه چندین خودرو در ییولین و کلیشی-سو-بوآ، در حومه پاریس به آتش کشیده شد. پلیس ضد شورش در این روز بیش از ۷۰۰ دانش‌آموز را بازداشت کرد. بسیاری از دانش‌آموزان فرانسوی به تغییر قانون اخذ دیپلم دوره متوسطه و چگونگی ورود به دانشگاه معترضند.
