تدوین برنامههای پیشگیرانه از جمله موارد مهمی است که نهاد قضایی با تکیه بر آن میتواند گامی روبه جلو بردارد، اینبار نیز با در نظرگرفتن تأیید نهایی اسناد رسمی تنظیمشده در سیستم الکترونیک اسناد با اثرانگشت، گامی مهم در راستای جلوگیری از جعل مادی و معنوی اسناد برداشته شد. به گفته احمد تویسرکانی، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از ابتدای دیماه، تأیید نهایی اسناد رسمی تنظیم شده در سیستم الکترونیک اسناد با اثر انگشت صورت میگیرد.
جعل اسناد و مدارک، یکی از جرائم مهمی است که سلب اعتماد عمومى و اخلال در نظام اقتصادی کشور را به دنبال دارد. جعل از جمله جرائمی است که از قدیمالایام و از زمان پیدایش خط و اسناد در بسیاری از جوامع وجود داشته و اخیراً هم به دلیل روشهای جدید ارتکاب جرم، گسترش چشمگیری داشته است. مطابق با آمارها ۹۰ درصد پروندههای کلاهبرداری در سطح کشور به جعل مربوط میشود و در همین دادگاههای اخیر مفسدان اقتصادی، شاهد بودیم که برخی از این مفسدان بخشهای بزرگ اقدامات خود را با تکیه بر جعل اسناد انجام دادهاند و کم نبودند افرادی که خواسته یا ناخواسته به عنوان جاعل، جزو متهمان همین پروندهها محسوب میشدند. نظر به توسعه شبکه ارتباطات و مبادلات داخلی و بینالمللی و نیز ضرورت سرعت و سهولت در انجام قراردادها و معاملات و همچنین حفظ اعتبار اسناد و نقش حیاتی آنها در زندگی روزمره افراد، مصلحت حکم میکند تا مسئولان ذیربط با تدوین ضوابط و مقررات خاص، اطمینان و امنیت خاطر اشخاص، شرکتها و سازمانها را در این راستا فراهم سازند و روزنه این جرم را تا حد امکان ببندند.
یکی از مهمترین و شایعترین مصادیق جرم جعل، جعل مهر و امضاست. امضا و مهر افراد روی اسناد و نوشتهها، نشاندهنده اعتبار آن نوشته و همچنین انتساب آن متن به صاحب امضا و مهر است. وقتی امضا یا مهر شخصی جعل میشود، از اعتبار او در مقابل اشخاص دیگر سوءاستفاده میشود و میتوان هر امر دروغی را به وی نسبت داد و او را در مقابل دیگر افراد متعهد کرد. جعل امضا روی چک، جعل مهر شرکتها، مؤسسات و ادارات دولتی نمونههایی از این جرم هستند. همچنین امضای چک به جای صاحب دسته چک و بردن آن به بانک، دستکاری شناسنامه و گذرنامه، ساخت اسکناس و ارزهای خارجی تقلبی، تغییر در اسناد و نوشتهها از دیگر نمونههایی است که به جرم جعل مربوط میشود. با در نظرگرفتن اهمیت این موضوع و دایره کلاهبرداری از طرق مختلف جعل، حالا به گفته رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از ابتدای دی ۱۳۹۷ تأیید نهایی اسناد رسمی تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی با اثر انگشت سردفتران در سیستم الکترونیک اسناد صورت خواهد گرفت. اقدامی که باعث پیشگیری از خدشه احتمالی به اعتبار اسناد رسمی خواهد شد. احمد تویسرکانی با اشاره به اینکه این پروژه چندین ماه تحت بررسی کارشناسی بوده و نرمافزار لازم تهیه شده است، افزود: حدود یک ماه است که پروژه مذکور ابتدا در ۴۰دفترخانه و در حال حاضر در ۷۶۰دفترخانه سراسر کشور به صورت پایلوت در حال اجراست و تاکنون بیش از ۸۰ هزار سند در همین سیستم صادر شده است.
تویسرکانی در تشریح دقیق طرح فوق اظهار داشته است: متعاقب تکالیف قانونی جهت استقرار سیستمهای الکترونیک، اجرای پروژه ثبت الکترونیک اسناد و اتخاذ شیوه مناسب جهت احراز صحت و تمامیت اعتبار اسناد رسمی و در ادامه تکامل این پروژه، به لحاظ پیشگیری از آسیبهای احتمالی موجود در استفاده از توکن و امضای الکترونیک که با سپردن آن به غیر، اعتبار سند تنظیمی را مخدوش مینماید، بنابراین از اول دی ۹۷ تأیید نهایی اسناد رسمی تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی با اثر انگشت سردفتران صورت خواهد گرفت.