کد خبر: 939825
تاریخ انتشار: ۰۸ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۵۲
گفتگو با پیرمحمد ملازهی، کارشناس ارشد شبه قاره هند
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سه ماه پس از مذاکرات محرمان با طالبان دستور داده ا. نیمی از نیور‌های آمریکایی از افغانستان خارج شوند، اقدامی که به نظر می‌رسد بر اساس توافقات پشت پرده با طالبان انجام شده است تا این گروه را پس از سال‌ها جنگ به پای میز مذاکره کشانده و در قدرت شریک کند.
روح الله صالحى

جوان آنلاین: دونالد ترامپ سال گذشته بر اساس راهبرد امنيتي جديد آمريكا دستور داد تا 4500 نيرو به افغانستان اعزام شوند تا براي تامين امنيت و مقابله با طالبان و داعش به نيورهاي افغانان كمك كنند. اما درست يكسال بعد از اين تصميم، ترامپ اعلام كرده است كه 7000 نيروي آمريكايي را از افغانستان خارج مي كند، اقدامي كه هر چند مقامات نظامي آمريكا با آن مخالف هستند اما به نظر مي­رسد، خروج نيمي از آمريكايي­ ها پس از 17 سال اشغالگري در افغانستان زمينه را براي كاهش درگيريها فراهم كند. پيرمحمد ملازهي، كارشناس شبه قاره هند در گفتگو با جوان درباره تصميم خروج آمريكايي ها از افغنستان گفت:«خروج آمريكا از افغانستان بر اساس معامله پشت پرده بين آمريكا و طالبان انجام شده تا علاوه بر ورود اين گروه به ساختار قدرت، از جريان راديكال طالبان عليه منافع روسيه، چين و ايران استفاده كند».

دونالد ترامپ در اقدامي غيرمنتظره دستور داده تا 7000 نيروي آمريكايي از افغانستان خارج شوند، اين تصميم ترامپ بر چه اساسي گرفته شده است. باتوجه به اينكه ترامپ سال گذشته در راهبرد جديد امنيتي خود با اعزام 4500 نيروي امريكايي به افغانستان موافقت كرد ولي الان دستور داده تا نيمي از اين نيروها خاك افغانستان را ترك كنند. دلايل پشت پرده اين تصميم چيست؟

واقعيت اين است كه ترامپ در تصميم گيريها نه با مشاورين خود مشورت مي­كند و نه بررسي مي­كند كه پيامدهاي اين تصميم چه مي­تواند باشد و بر اساس ذهنيت خاص خود تصميم مي گيرد و آنرا عملي مي كند و بيشتر هم مسئله تجاري و اقتصادي را مدنظر قرار دارد و بر اساس سود و زيان آن براي آمريكا فكر مي كند. در ارتباط با افغانستان هم دو محور وجود دارد. يكي اينكه ترامپ بر اساس سود و زيان آمريكا تصميم گرفته است كه بعد از 17 سال حضور در اين كشور كه سودي براي آمريكايي ها نداشته است، اقدام به خروج بخشي از نيروها مي كند و سعي دارد با اين اقدامات افكار عمومي را براي انتخابات رياست جمهوري در سال 2020 پشت سر خود داشته باشد و پيشتر اعلام كرده بود كه نيروهاي امريكايي را از ديگر مناطق جهان خارج خواهد كرد و الآن اين مسئله را عملي مي كند. دوم، توافقاتي است كه با گروه طالبان انجام مي شود و به نظر مي رسد آمريكا ظاهرا در مذاكراتي كه سه ماه پيش در شهر ابوظبي (پايتخت امارات) بين نمايندگان آمريكا، هيئت نمايندگي طالبان، امارات و عربستان سعودي انجام شد؛ در اين گفتگوها باتوجه به اينكه یکی از شروط طالبان برای مذاکره با آمریکا و مصالحه این است که آمریکایی‌ها از افغانستان خارج شوند، لذا این اقدام آمریکا چراغ سبزی به طالبان است که آمادگی دارند تا در این مقطع با خروج نیروهایشان از افغانستان، تعداد آنها را کاهش دهند تا بخشي از شرطی که طالبان اعلام کرده محقق شود. به نظرم درنظر گرفتن سود و زيان امريكايي در افغانستان و مذاكرات با طالبان براي رسيدن به راه حل سياسي عواملي بودند كه در تصميم گيري جديد ترامپ براي خروج از افغانستان موثر بودند.  

خروج آمريكا از افغانستان تا چه حد جدي است و آيا امريكا واقعا به دنبال خالي كردن افغانستان است يا اينكه به دنبال گرفتن امتيازات اقتصادي و سياسي است؟

نه در افغانستان خروج كامل اتفاق نمي افتد و بخشي از نيروهاي آمريكايي در اين كشور خواهند ماند و پايگاههاي آمريكايي را حفظ خواهند كرد. چرا كه بحث امنيت منطقه اي مطرح است. زیرا آمریکا صرفا به خاطر افغانستان به این کشور نیامده كه به راحتي از آن خارج شود، بلکه افغانستان منطقه‌ای ژئوپلیتیک است و در ارتباط با رقبای آمریکا یعنی روسیه و چین قطعا موثر خواهد بود. درواقع برای خروج کامل نیروها خیلی زود است که بتوان گفت چه اتفاقی می‌افتد، اما احتمالا این اتفاق نمی‌افتد ولی بخشی از نیروهای خود را کاهش می‌دهد تا زمینه را برای مذاکره جدی ‌تر با طالبان فراهم کنند.

به نظر شما اين تصميم از پيش برنامه ريزي شده بود؟

اينكه تصميم به خروج ا افغانستان برنامه ريزي شده باشد، درست نيست اما ترامپ محاسباتي براي خود دارد و يك دفعه اين تصمميات را نگرفته است و  ترامپ آدم حسابگري است و سود و زيان مسائل را مي سنجد و بعد اعلام مي كند و بعد از اعلام هم، به اين مسئله فكر نمي كند كه مشاوران و وزرايش چه نظري دارند و نظرات ديگران برايش اهميتي ندارد. 

مقامات پنتاگون گفته اند كه خروج از افغانستان به قدرت گيري طالبان منجر شده و در روند صلح اين كشور خلل ايجاد مي كند. اين مسئله تا چه حد صحت دارد؟  

واقعيت اين است كه نگراني هايي در اين زمينه وجود دارد اما هدف ترامپ اين است كه افغانستان را به نوعي از صلح و ثبات برساند و طالبان را در قدرت شريك كند. به نظرم، يك معامله اي بين آمريكا، عربستان سعودي، پاكستان و امارات كه حاميان طالبان هستند شكل مي گيرد. اگر اين معامله صورت بگيرد و اين كشورها طالبان را در قدرت شريك كنند، در واقع زمينه را فراهم مي كنند تا جريان راديكالي كه مي تواند عليه ايران، روسيه و چين بكار گرفته شود، در ابتدا وارد قدرت كرده و دراينده از اين گروه استفاده كنند. آیا طالبان واقعا آمادگی دارد که با دولت افغانستان وارد مذاکره شود یا اینکه همچنان مواضع خود را حفظ می‌کند و معتقد است که با آمریکا باید به تفاهم برسند، در هر حال احتمال اینکه در یک مقطعی طالبان بتواند مواضع خود را تعدیل کند و یا آمریکایی‌ها هم این‌کار را انجام دهند، وجود دارد. بنابراین، میز مذاکره میز بده بستان است، این‌که همه انتظارات آمریکا یا طالبان برآورده شود، تا حدودی امکان پذیر نیست اما طرفین باید در جاهایی کوتاه بیایند تا راهی پیدا شود. به نظرم، در سطح كلي تر معامله اي بين آمريكا و عربستان و پاكستان اتفاق مي افتد كه حتي ممكن است تاريخ مصرف دولت اشرف غني، رئيس جمهور افغانستان هم براي آنها پايان يافته باشد و سعي خواهند كرد تا شرايطي را به وجود بياورند كه اولا طالبان شريك قدرت شوند و سازوكارهاي دموكراتيك را بپذيرند و بعد از آن از طريق انتخابات آزاد، تركيبي از حزب اسلامي حكمتيار و طالبان ميانه رو و گروه تكنوكرات كه الآن حاكم است، انجام شود وب اتوجه به اينكه همه اينها در قوم پشتون وحدت نظر دارند، مي توانند قدرت را به دست بگيرند.   

چقدر احتمال دارد كه با خروج نيروهاي آمريكايي، طالبان به شروط خود عمل كند و وارد روند صلح شود؟

به نظرم، زمينه براي اين كار فراهم مي شود و سياستي كه ترامپ براي جنوب شرق اسيا اعلام كرده است، پاكستان را به شدت تحت فشار قرار داد تا به ميز مذاكره بيايد و الان پاكستاني ها وارد عمل شدند و طالبان را به ابوظبي آوردند تا راه حل سياسي براي افغانستان پيدا كنند. پاكستان تا پيش از اين حاضر نمي شد تا طالبان را براي آمدن به پاي ميز مذاكره متقاعد كند اما الان اين اتفاق افتاده است و عربستان سعودي و امارات هم به عنوان حاميان ايدئولوژيك طالبان اين آمادگي را پيدا كرده اند. شرايط به گونه اي است كه اگر اتفاق خاصي رخ ندهد روند مصالحه در افغانستان دور از دسترس نيست.   

خروج نیروهای آمریکایی چه تبعاتی برای ایران و منطقه دارد، در آینده ما شاهد چه اتفاقاتی خواهیم بود؟

خروج نيروهاي امريكايي اگر به طور كامل انجام مي شد اين به نفع كشورهاي منطقه و افغانستان بود اما تنها بخشي از نيروها قرار است از افغانستان خارج شوند و بقيه نيروها براي حفظ پايگاههاي آمريكايي در افغانستان حضور خواهند داشت و حتي ممكن است از جريان راديكال طالبان عليه ايران، روسيه و چين استفاده بشود. به همين خاطر نمي توان اميدوار بود كه اتفاق مهمي در افغانستان رخ دهد و شايد فضا را براي رقباي آمريكا در منطقه فراهم مي كند كه به نفع ايران نخواهد بود.

باتوجه به كاهش نيروهاي آمريكايي در افغانستان، داعش از اين فرصت براي قدرت گيري خود استفاده خواهد كرد؟

داعش در افغانستان بيشتر بومي است و با گروهي كه در خاورميانه حضور دارد متفاوت است. البته داعش اگر در افغانستان به عنوان يك جريان مطرح شود بدون حمايت عربستان، امريكا و اروپا نمي تواند موفقيتي حاصل كند.

با توجه به اينكه عربستان سعودي و امارات در چند ماه گذشته، بين طالبان و امريكا واسطه شده بودند تا مذاكراتي انجام شود، عربستان و امارات چه برنامه هايي براي نفوذ در افغانستان دارند؟

الان زمينه براي عربستان سعودي مساعد است، زيرا هم به لحاظ مالي امكانات بالايي دارد و هم اينكه در عرصه فرهنگي در افغانستان اقداماتي انجام مي دهد و قرار است دانشگاه اسلامي در افغانستان از سوي سعودي ها تاسيس شود و برنامه هاي گسترده تري در نظر دارد تا تفكر راديكال سلفي را در افغانستان توسعه دهد. فضا براي عربستان و امارات فراهم مي شود و خود امريكا اين شرايط را فراهم مي كند تا تفكرات راديكال را ترويج دهند تا در درازمدت با اين جريانها كار كنند.    

 

 

 

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار