براساس آمارهای مرکز پژوهشهای سازمان برنامه، سال گذشته حدود ۷/ ۱۷ میلیارد متر مکعب گاز تولیدی از میادین نفتی در مشعلها سوخته به هدر رفته است. علاوه بر زیان مالی این معضل، حجم آلایندههایی که محیطزیست را با خطر جدی مواجه میکند قابل تأمل است.
مشعلسوزی یکی از معضلات زیستمحیطی در جهان است که علاوه بر هدررفتن سرمایههای انرژی، سالانه میلیاردها دلار به زیستمحیط و سلامت مردم زیان میرساند. البته بسیاری از کشورها بهخاطر کمبود سرمایهگذاری و تکنولوژی، بخش اعظمی از گازی را که همراه نفت از میادین نفتی تولید میشود، بدون هیچ استفادهای در مشعلها سوزانده و به هدر میدهند که اصطلاحاً به آن «مشعلسوزی» یا «فلیرینگ» گفته میشود.
ارزش این میزان از گاز در کشورمان با نرخ کنونی قیمتهای منطقهای حدود ۵/ ۴ میلیارد دلار و با نرخ بازارهای آسیای شرقی و اروپا بیش از ۵/۵ میلیارد دلار است و البته هزینه آلایندگی هوای آن نیز کمتر از ارزش این گاز نیست.
سهم ایران از مشعلسوزی جهانی حدود ۱۳درصد است و با اختلاف اندکی بعد از روسیه و عراق در مقام سوم جهانی قرار دارد.
میزان مشعلسوزی در سال ۹۵ حدود ۷/ ۱۵ میلیارد متر مکعب (معادل ۴۳میلیون متر مکعب در روز) بود و طبق برنامه باید در سال ۹۶ به حدود ۱۱میلیارد متر مکعب کاهش مییافت، اما نه تنها کاهش نیافت بلکه به ۷/ ۱۷ میلیارد متر مکعب افزایش پیدا کرد.
بررسیهای آماری نشان میدهد میزان مشعلسوزی ایران از سال ۲۰۱۳ که دولت یازدهم مسند امور را در دست گرفته است تا سال ۲۰۱۷ به طور متوسط سالانه ۶/ ۶ درصد افزایش یافته و به ۷/ ۱۷ میلیارد متر مکعب رسیده است. حال آنکه براساس ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه دولت موظف بوده در راستای حفاظت از محیطزیست، این مشکل روندی نزولی به خود بگیرد. اوجگیری مشعلسوزی در ایران در حالی است که میزان مشعلسوزی جهانی در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال قبل آن بیش از ۷درصد کاهش یافته است.
براساس آمارهای «پروژه جهانیکربن» میزان آلایندگی هوا از طریق تولید گازهای گلخانهای حاصل از سوختهای فسیلی را رصد میکند که تولید گازهای گلخانهای توسط ایران به ۶۵۰ میلیون تن در سال رسیده است که ۱۰ درصد از آن بهخاطر مشعلسوزی است.
آلودگی هوا سالانه ۲۱ هزار تن از هموطنان را به کام مرگ میکشد. جالب اینکه معصومه ابتکار سال گذشته در کسوت رئیس سازمان حفاظت محیطزیست اعلام کرده بود که براساس مطالعات صورتگرفته در سال ۸۹ مردم حدود ۹ میلیارد دلار به خاطر مسائل محیطزیستی خسارت دیدند و میزان این خسارت امروز به حدود ۳۰میلیارد دلار در سال رسیده است. کارشناسان اعتقاد دارند، در صورت استفاده از این گازها برای تولید برق، امکان تولید سالانه ۷ گیگاوات برق و کسب درآمدی حدود ۲میلیارد دلار آن هم بدون ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی فراهم بود.