علل بروز چاقی
اصلیترین عوامل افزایش وزن، مصرف غذاهایی مانند مواد قندی، چربیها، پرخوری، بیعلاقگی به میوهها، سبزیها و کمتحرکی میباشد. همچنین افرادی که با افزایش سن، کمتحرک هستند و بیشتر میخوابند، اما دریافت انرژی یعنی موادغذایی را که مصرف میکنند به مقدار لازم کاهش نمیدهند نیز در معرض خطر چاقی قرار دارند. بیماریهایی که سبب کاهش فعالیت میشوند مانند بیماریهای استخوانی و مفصلی، آرتروز، اختلال در فعالیت برخی از غدد داخلی بدن مانند کمکاری غده تیروئید و زمینه ارثی چاقی از دیگر عوامل مؤثر در بروز چاقی هستند.
چگونه میتوان از اضافه وزن و چاقی پیشگیری کرد؟
تهیه موادغذایی سالم و انجام ورزش منظم سادهترین انتخابها (قابل دسترس و مقرون به صرفه) برای جلوگیری از چاقی هستند. هر فرد میتواند با محدودکردن انرژی دریافتی از چربی و مواد قندی، افزایش مصرف (میوه و سبزیجات، لوبیا، مغزها، حبوبات و آجیلها) و شرکت در فعالیت بدنی منظم (۶۰ دقیقه در روز برای کودکان و ۱۵۰ دقیقه در هفته برای بزرگسالان) برای دسترسی به یک زندگی سالم تلاش کند.
درمان چاقی
از دستدادن مقدار کمی از وزن در افرادی که اضافه وزن آنها در شکم ذخیره شده، سودمند است. چاقی ذخیره شده در شکم (چاقی سیبی شکل) به این معنی است که شما در معرض خطر بیشتری از بیماریهای قلبی هستید و کسانی که این نوع چاقی را دارند، وزنشان راحتتر کم میشود. برای فهمیدن اینکه آیا چاقی سیبی شکل دارید، میتوانید دور کمر خود را اندازهگیری کنید، اگر دور کمر بالاتر از ۸۸ برای زنان و بالاتر از ۱۰۲ سانتی متر برای مردان باشد، یعنی شما چاقی سیبی شکل دارید و باید به دنبال کاهش وزن به روش صحیح باشید.
از دست دادن ۱۰ درصد از اضافه وزن خود، اثرات بزرگی در سلامتی دارد. تغییر در سبک زندگی شامل رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و کاهش وزن از ۷ به ۱۰ درصد خواص درمانی فوق العادهای دارد که میتواند از دارو مؤثرتر باشد؛ کاهش وزن بدن میتواند از دیابت جلوگیری یا آن را به عقب برگرداند؛ کاهش وزن همچنین سبب کاهش فشار خون، کلسترول، تریگلیسرید و بهبود مشکلات خواب میشود و کمک میکند تا شما احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید. ۹۰ درصد از دیابت، ۸۰ درصد از بیماریهای قلبی و ۶۰ درصد از سرطانها با شیوه زندگی سالم و وزن طبیعی بدن قابل پیشگیری میباشد. درمان چاقی با مدیریت شیوه زندگی جامع (رژیم غذایی، فعالیت بدنی و اصلاح رفتار) شروع میشود که باید شامل موارد زیر باشد:
نظارت خود بر مصرف؛ کالری و فعالیت بدنی؛ داشتن هدف؛ کنترل محرک؛ پاداش برای کمغذاخوردن؛ پیشگیری از عود.
چند توصیه برای تغییر عادات غذایی غلط:
- روزانه شش الی هشت لیوان آب بنوشید.
- قبل از صرف غذا سالاد میل کنید و از صرف نمک اضافه در غذا خودداری کنید.
- سعی کنید وعدههای اصلی غذا حذف نگردد، زیرا در این صورت ناچار به ریزهخواری خواهید شد.
- بهتر است برای پخت و پز از روغن مایع استفاده کنید.
- مواد غذایی فیبردار مانند سبزیجات مختلف، میوه، نان سبوسدار، حبوبات (لوبیا، عدس، نخود، ماش، باقلا) و غلات (برنج، گندم سبوسدار و جو با پوست) بیشتر مصرف کنید.
- وعدههای غذا خوردن را افزایش دهید، اما میزان غذای مصرفشده در هر وعده را کم کنید. نوع غذا بسیار مهمتر از مقدار آن است. در ساعات منظم غذا بخورید.
- در حالت اضطراب و استرس غذا نخورید.