سرویس سیاسی جوان آنلاین: نگاهی به برخی تصمیمات حساس نمایندگان مجلس در خرداد ماه سال جاری از جمله انتخابات هیئت رئیسه و کمیسیونها نشان خواهد داد تا چه حد دغدغه مسائل مهم اقتصادی و ملی در محاسبات آنان جای خواهد داشت.
نبرد در میدان انتخابات مجلس هنوز آغاز نشده، اما نشانههای آن از دوردست در فضای سیاسی کشور پیداست. اظهار نظر جسته و گریخته شخصیتهای اصولگرا و اصلاحطلب در خصوص انتخابات نشان میدهد رایزنیهای پشت پرده در خصوص صفآراییهای احتمالی درباره انتخابات آغاز شده است، البته این رایزنیهای پشت پرده گاهی وقتها به تحرکاتی روی صحنه تبدیل میشود که برای همه جالب توجه است که از آن جمله میتوان به حضور رئیس دولتهای نهم و دهم در مراسم جامعه اسلامی مهندسین و با حضور محمدرضا باهنر اشاره کرد.
حال حاصل این رایزنیها هر چه باشد، کمتر از ۹ ماه دیگر و با آغاز ثبت نامها و تبلیغات انتخاباتی ماجرا روشن خواهد، اما سؤال اصلی این است که گرم شدن بازار این رقابتها چه تاثیری بر فضای داخلی مجلس خواهد گذاشت؛ مجلسی که تا زمان انتخابات نزدیک ۱۰ ماه و تا پایان آن نزدیک یک سال باقی مانده است.
شروع رقابتها از صحن مجلس
طبیعی است که نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی تمایلی ندارند در انتخابات اسفند ماه جاری سرشان بیکلاه بماند به خصوص آنکه عدهای از نمایندگان ملت امیدوارند با ارائه دستاوردهای خود در مجلس بیشترین شانس برای پیروزی در ماراتن انتخابات را نصیب خود کنند.
این دستاوردها میتواند شامل تصویب برخی طرحهای رأیآور در مجلس باشد؛ طرحهایی که اغلب بار مالی آنها موجب میشود شورای نگهبان دلیلی برای تأیید آنها نداشته باشد و در نهایت تمام وقت و زمانی که برای تصویب آنها به کار گرفته شده بدون ثمر باشد.
برای چنین طرحهایی مصادیق فراوانی را میتوان ذکر کرد، اما جالبترین آنها که در یکی از کمیسیونهای داخلی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید طرح تشکیل استان اصفهان شمالی به مرکزیت کاشان است.
از اصفهان شمالی تا برداشت از صندوق ذخیره ارزی
یکی از مهمترین طرحهای رأیآور به خصوص در استانها و شهرستانها تفکیک و استقلال نواحی گوناگون و ایجاد شهرستانها و استانهای جدید است. یکی از انگیزههای مهم چنین اقداماتی به وجود آمدن ردیفهای جدید در جذب بودجه و فراهم آمدن ردیفهای جدید استخدامی با ایجاد ادارات جدید در تقسیمات جدید است. گاهی وقتها تلاش برای ایجاد چنین تقسیماتی تبدیل به یک جنجال و ماجرای امنیتی شده است، به عنوان مثال تشکیل استان قزوین در اوایل دهه ۷۰ و انتزاع آن از استان زنجان منجر به چندین روز آشوب مداوم شد که در نهایت با دخالت نیروهای امنیتی پایان یافت یا در همین دوره دهم مجلس شورای اسلامی تلاش یکی از نمایندگان استان فارس برای ایجاد شهرستان جدیدی و انتزاع از کازون سبب اعتراضات گسترده در این شهر و دخالت پلیس شد، از این رو تغییر در تقسیمات کشوری اغلب جزو مواردی است که باید با دقت فراوان و کارشناسیهای گسترده و با در نظر گرفتن زیر ساختهای مردمی و اقتصادی منطقه صورت بپذیرد. هم اکنون نیز طرحهای متنوعی برای ایجاد استانهای جدید در کشور وجود دارد که میتوان از آن جمله به تشکیل استان خرداد در شرق تهران و استان سبزوار در غرب استان سمنان اشاره کرد.
حالا یکی از این طرحها به همت و لابی انتخاباتی برخی از نمایندگان توانسته در کمیسیون شوراهای مجلس رأی بیاورد. سیدجواد ساداتینژاد که از اصلیترین نمایندگان پیگیر این طرح است در گفتوگو با خبرگزاری خانه ملت پس از تأکید بر اینکه این طرح پس از تصویب در کمیسیونهای مربوطه مجلس برای تصویب نهایی به صحن علنی مجلس ارائه خواهد شد، میگوید: خوشبختانه نمایندگان استان اصفهان هم نگاه مثبتی به این طرح دارند و در مجموع فضای خوبی در مجلس در این باره حاکم است.
وی با اشاره به اینکه در طرح استان اصفهان شمالی مسئولیتها صرفاً به یک بخش و شهرستان داده نمیشود، اذعان داشت: با تفویض اختیارات به تمامی شهرستانهای استان، عدالت در مدیریت را در تمامی مناطق مشاهده خواهیم کرد.
طبیعی است که تشکیل یک استان جدید حتی در صورت تصویب در صحن مجلس نیاز به تأمین منابع جدید برای ایجاد ساختار اداری جدید خواهد داشت. صرف نظر از احتمال برخی اعتراضات متداول به چنین طرحهایی به راحتی میتوان متوجه شد که تجزیه استانی مثل اصفهان جز با هداف انتخاباتی نمیتواند صورت بپذیرد.
مثالی دیگر که در همین باره میتوان زد تلاش نمایندگان استانهای عمدتاً زاگرسنشین در دوران تصویب بودجه برای رایزنی با ریاست مجلس شورای اسلامی بود تا بتوانند از اعتبارات ارزی صندوق ملی توسعه استفاده کنند، البته در لیست اهدافی که برای برداشت از صندوق ملی توسعه منتشر شده بحث آب جایگاه ویژه خود را دارد، اما روشن است که سایر استانها هم انتظار بهرهمندی از این منابع را دارند.
پیچ حساس ۹۸ و نقش مجلس
چند مثالی که زده شد تنها یکی از آسیبهای چنین فضایی در سال آخر فعالیت مجلس است، البته اگر کمی کلانتر به ماجرا نگاه کنیم، ابعاد ماجرا میتواند فراتر از برخی طرحهای انتخاباتی باشد. واقعیت این است سال ۹۸ به دلیل سنگینتر شدن فشار دشمنان بر کشور مقطعی حساس در تاریخ نظام جمهوری اسلامی است و کسی شک ندارد که باید منتظر تحولات جدیتری در سال جاری بود.
نگاهی به جنس فشارها و تجربیات سال گذشته هر ناظری را به این جمعبندی میرساند که محور اصلی برای تحمیل برخی شرایط به نظام جمهوری اسلامی بحث اقتصاد خواهد بود. شاید اگر در مقابل فشارها و اتفاقات سال ۹۷ نیز هوشمندانهتر رفتار میشد، میزان فشار بر مردم و تحریک شدن طرف مقابل برای اتحاذ اقدامات شدیدتر علیه ایران متوقف میشد.
ماجرای هرج و مرج ارزی سال ۹۷ و ابهامات فراوان در خصوص عملکرد نهادهای مرتبط از سؤالاتی است که نه تنها برای افکار عمومی بلکه برای نهادهای نظارتی نیز باقی است. طبیعی است که در شرایط فعلی مجلس شورای اسلامی به عنوان بازوی قانونگذاری و همچنین یک نهاد نظارتی با اختیارات فراوان میتواند نقش مهمی در مدیریت این فشارها داشته باشد، با این حال کوتاهیهای مجلس و نمایندگان به گونهای بوده که گاه اعتراض مقام معظم رهبری را نیز برانگیخته است که جدیترین نمونه آن تذکر ایشان در خصوص تصویب لوایحی برای مقابله با اقدامات امریکا در مجلس شورای اسلامی بود؛ انتظاری که با توجه به نقشآفرینی کنگره امریکا در تصویب لوایح ضدایرانی چندان دور از انتظار نیست. حال سؤال جدی این است که با مشغول شدن نمایندگان به لابیها و رقابتهای انتخاباتی میتوان انتظار نقشآفرینی جدیتر در مهار فشارها علیه مردم داشت.
امتحانی برای سنجش نمایندگان ملت
شاید اتفاقاتی که مجلس شورای اسلامی در خرداد ماه پیش رو دارد بتواند معیار دقیقتری از توجه نمایندگان به چنین مواردی را نشان بدهد.
خرداد ماه سال جاری آخرین سالی است که هیئت رئیسه مجلس دهم و رؤسای کمیسیونها انتخاب میشوند. نحوه چانهزنی بر سر رأی نمایندگان به خوبی میتواند نشان دهد که دغدغههای آنان به چه سمت و سویی خواهد بود.
اگر همچنان دغدغههای انتخاباتی یا استانی محور معاملههای سیاسی باشد، نمیتوان انتظار خاصی در خصوص سایر موضوعات داشت، اما در صورت مطرح شدن جدی مطالبات مردم از مجلس در جریان رأیگیری امید به نقشآفرینی جدیتر مجلس در تحولات آینده بیشتر خواهد شد.
نمایندگان مجلس نیز نباید فراموش کنند که بالاخره مردم در جریان انتخابات تلاش آنان برای رسیدگی به مشکلات اصلی کشور را در در نظر خواهند گرفت.
در انتها خالی از لطف نیست که سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان در سال ۹۲ را مرور کنیم. ایشان در این دیدار میفرمایند: در مجلس نباید نماینده فلان منطقه تصور کند هنر نمایندگی او در این است که برای آن منطقه دائماً پشتیبانی جلب کند. اصلاً مسئله اصلی نماینده مجلس این نیست! نباید فکر کنیم که، چون ما نماینده فلان شهر یا فلان استانیم، مرتب باید برای آن شهر یا استان امتیاز بگیریم. این یک میدان رقابت غلط، بیبرنامه و نادرستی است که تبعات بدی هم دارد. شما درست از فلان نقطه کشور انتخاب شدید، اما فقط نماینده آنجا نیستید، شما نماینده همه ملت ایرانید. شأن مجلس هم قانونگذاری است نه گرفتن تسهیلات و کمکهای عمرانی و... برای آن منطقه خود، به قانون اساسی هم نگاه کنید، شأن شما این است که قانون بگذارید.»