سرویس جامعه جوان آنلاین: گفتنی است براساس آخرین گزارشها علاوه بر اینکه امکان ثبتنام کارت ملیهوشمند در سایت ثبت احوال به حالت تعلیق درآمده، بسیاری از افرادی که فرآیند ثبتنام خود را تکمیل کردهاند، نزدیک یکسال است که منتظر دریافت کارتهای ملی هوشمند خود هستند. از طرفی از آنجایی که مردم در این تأخیر نقشی ندارند، تهدید به عدم تمدید کارتهای ملی قدیمی و اصرار برای داغ نگهداشتن تنور کارتهای ملی هوشمند جای ابهام دارد.
تعویض کارتهای ملی یا به عبارتی هوشمندسازی مدارک هویتی در کشور ما به داستانی با سر دراز تبدیل شده است.
ظرف سهسال گذشته مردم مدام در معرض تهدید سازمان ثبت احوال برای تعویض و هوشمندسازی کارتهای ملی خود هستند. این سازمان به پشتوانه مصوبه هیئتدولت که پایان سال ۹۷ را برای هوشمندسازی کارتهای هویتی و مدارک شناسایی تعیین کرده بود، دستکم هفتهای دو بار در گفتوگو با رسانهها اعلام کردند کسانی که تاریخ اعتبار کارتهای ملی آنها تا قبل از سال ۹۶ است (یعنی عموم مردم!) کارتهای ملی قدیمی آنها باطل شده و در انجام فعالیتهای اجتماعی خود دچار مشکل میشوند. به عنوان مثال سایه تهدید اختلال در انجام امور بانکی همواره بر سر دارندگان کارتهای ملی قدیمی است.
نکته قابل توجه در این تهدیدها این است، تمام آنها با سررسیدی همراه هستند که افراد جامعه مکلفند تا آن تاریخ اقدام به ثبتنام و دریافت کارت ملی هوشمند کنند.
اما ماجرا از جایی جالبتر میشود که بدانید اولاً سامانه ثبت نام کارتهای ملی هوشمند بسته است و امکان ثبتنام ماههاست وجود ندارد، مضاف بر اینکه بسیاری از افراد که مراحل ثبتنام خود را تکمیل کردهاند، موفق به دریافت کارتهای خود نشدهاند.
کارت ملی هوشمند بیهوش شد
سال قبل و از زمانی که تأخیرهای بیبرنامه و بیسامانی در فرآیند صدور کارتهای ملی هوشمند پیش آمد، سیفالله ابوترابی سخنگوی ثبتاحوال کشور درباره دلایل این امر گفت: بر اثر تحریمها دیگر نمیتوانیم بدنه کارت را وارد کنیم. به همین دلیل اقدامات خود را برای صدور کارت تولید داخل آغاز کردیم، اما به دلیل اینکه کارتهای تولید داخل باید فرآیندهایی مثل مقاومت را طی کنند، قدری زمان میبرد. بنا به اعلام وی قرار بود از آبان گذشته ماهانه ۲ میلیون کارت ملی هوشمند تولید شود، اما این کار تا امروز به تعویق افتاده است.
در نهایت نیز ابوترابی با بیان اینکه تا ۱۰خرداد سال جاری ۵۱میلیون و ۲۲۲هزار و ۲۷۹نفر نسبت به تکمیل ثبتنام کارت ملی هوشمند خود اقدام کردهاند، به «جوان» گفت: از این تعداد برای ۴۵میلیون و ۵۱۸هزار و ۶۳۲نفر کارت ملی هوشمند صادر شده است و حدود هشت میلیون نفر از واجدین شرایط نیز هنوز برای ثبتنام کارت ملی هوشمند مراجعه نکردهاند.
وی ادامه داد: ۸۳۹ هزار و ۵۸ نفر کارتهای ملی هوشمندشان صادر شده، اما کارتهایشان در دفاتر پست و پیشخوان مانده و برای دریافت آن مراجعه نکردهاند.
سخنگوی سازمان ثبتاحوال اضافه کرد: ۸۰ درصد واجدین شرایط کارت ملی هوشمند را دریافت کردهاند و اگر ۲۰درصد باقیمانده نیز ثبتنام کنند این طرح به پایان خواهد رسید.
برگه هویتی جایگزین کارت ملی
ابوترابی در پایان گفت: از ابتدای خرداد ۹۸ تدابیری اندیشیده شده است تا افرادی که تکمیل ثبتنام کارت ملی هوشمندشان را انجام دادهاند با دریافت برگهای بتوانند تا زمان صدور کارتهایشان، کارهای اداری خود را انجام دهند و دستگاههایی مانند بانک نیز میتوانند از ثبتاحوال برای احراز هویت افراد استعلام کنند.
گفتههای اخیر این مقام مسئول نشان میدهد که سازمان ثبت احوال و دولت قصد ندارند فشارهای سررسیددار خود را از روی مردم بردارند و تا رسیدن به شرایط تولید یا واردات کارتهای هوشمند به نفع کارتهای ملی قدیمی عقبنشینی کنند. به بیان دیگر حاضر نیستند برای کارتهای ملی قدیمی به اندازه برگههای مورد اشاره ابوترابی که احتمال خطا و تخلف در صدور آنها کم نیست اعتبار قایل شوند. موضوعی که به نظر میرسد دلایلی نظیر این داشته باشد که اولاً یک قدم عقبنشینی و تمدید اعتبار کارتهای ملی قدیمی به معنی واردکردن خدشه به آبروی کارتهای ملی هوشمند و مانوری است که برای قدرت و کارایی آنها در دولت الکترونیک و الکترونیکی شدن خدمات داده است و این علاوه بر اینکه از عزم ملی برای تعویض این کارتها میکاهد، این سؤال را برای کسانی که کارت ملی هوشمند دریافت کردهاند هم بیپاسخ میگذارد که اگر الزامی برای این کار نبوده چرا باید در یک سررسید ویژه و با پرداخت هزینه و صرف وقت این کار را میکردند.
کارت ملی، کیف پول دولتی!
هر سال حدود هزار و ۴۰۰ هزار نفر وارد سن ۱۵ سالگی و واجد دریافت کارت ملی میشوند. با این حساب تخمین زده میشود که در حال حاضر بالغ بر ۵ /۲ میلیون نفر بدون کارت ملی هستند و با شناسنامه امورات شهروندی خود را رتق و فتق میکنند.
بر اساس این گزارش ورود کارتهای ملی هوشمند به جمع اوراق هویتی و مانور قدرت آنها برای کنار زدن سایر اوراق و کارتهای شهروندی از ابتدا با حرف و حدیثهایی همراه بوده است.
اولین چالش مسئله اخذ وجه ۳۱ هزار تومانی است که هنوز با وجودی که رقم آن در طول این سالها تغییر نکرده محل مناقشه است. در این رابطه با در نظر گرفتن دادههای سخنگوی سازمان ثبت احوال در حال حاضر ۱۷۶ میلیارد و ۸۱۳ میلیون و ۵۷ هزار تومان از ۵ میلیون و ۷۰۳ هزار و ۶۴۷ نفری که ثبت نام کردهاند، اما کارت خود را دریافت نکردهاند اخذ شده که این رقم و سود حاصل آنها درآمد قابل توجهی را متوجه دولت و ثبت احوال میکند. بر این مبنا طبیعی است که برای داغ نگه داشتن بازار کارتهای ملی هوشمند بر تنور نیمه جان ثبت نامها بدمند.
قرار بود کارت ملی افراد ظرف ۱۵ روز هوشمند شوند که این روند در حال حاضر رکورد یک سال را هم از آن خود کرده است.
همچنین براساس تصمیم دولت برای کاربردی شدن کارت هوشمند ملی برنامه تجمیع کارتهای هوشمند در دستور کار بود که صرفهجویی در هزینهها و کاهش تولید زباله الکترونیک را در پی داشت، اما با توقف صدور کارتهای ملی هوشمند در عمل از دستور کار خارج شده است.