سرویس جامعه جوان آنلاین: با وقوع حادثه تلاش‌ها برای بررسی علت وقوع و شناسایی مقصران آن به جریان افتاد و قاضی محمدشهریاری، سرپرست دادسرای امور جنایی از سوی رئیس وقت قوه قضائیه مأمور رسیدگی به پرونده شد. براساس تحقیقات انجام شده که با حضور تیم‌های کارشناسی انجام و مشخص شد که مسئولان مقصر شناخته شده در حادثه به تذکرات متخصصان درباره ایراد‌های وارد شده به این هواپیما توجه نکرده بودند به طوری که روز حادثه خلبان اوکراینی به دلیل نقص فنی موجود حاضر به پرواز با هواپیما نشد و مسئولان وقت یک خلبان ایرانی را مجبور به پرواز با هواپیما کردند که منجر به بروز حادثه شد. با کامل شدن تحقیقات، رئیس وقت سازمان هواپیمایی کشور، مدیر کل وقت دفتر مهندسی و قابلیت استاندارد پرواز این سازمان، مدیرکل وقت دفتر عملیات پرواز معاونت استاندارد پرواز و همچنین مدیرعامل شرکت هسا و شرکت هواپیمایی سپاهان به اتهام مشارکت در ۴۰فقره قتل شبه عمد و هشت‌فقره ضرب و جرح شبه عمدی مجرم شناخته شده و کیفرخواست علیه‌آن‌ها صادر شد.
براساس کیفرخواست صادر شده متهم ردیف اول، متهم به تمدید مجوز پروازی هواپیمای سانحه دیده و تمدید مجوز بهره‌برداری شرکت هواپیمایی سپاهان به‌رغم مشکلات موجود متهم شد. متهم ردیف دوم، هم به نادیده گرفتن مباحث مربوط به محدودیت‌های دمایی طرح شده در خصوص هواپیما و نادیده گرفتن محدودیت‌ها برای عدم پرواز هواپیما در مناطق گرمسیری متهم شد. کیفرخواست صادره علیه متهم ردیف سوم هم افزایش زمان اعتبار گواهینامه پروازی از یکسال به سه‌سال در عین سالخوردگی ناوگان و تمدید مجوز پروازی به رغم مخالفت صریح کارشناسان مسئول اعلام شده بود. متهم ردیف چهارم هم به دلیل اصرار در به کار‌گیری بدون محدودیت هواپیمای سانحه دیده، عدم توجه به محدودیت درجه حرارت درباره هواپیما و اصرار بر بهره‌برداری از محصول معیوب و فاقد کیفیت آنتونف متهم شد. بعد از صدور کیفرخواست پرونده برای رسیدگی به شعبه ۱۰۵۸ مجتمع قضایی کارکنان دولت فرستاده و با ریاست قاضی دانشور تشکیل شد.
اولین جلسه رسیدگی به پرونده که روز شنبه با حضور شاکیان و متهمان پرونده تشکیل شد، بعد از قرائت کیفرخواست از سوی نماینده دادستان خانواده‌های شاکی یک به یک در جایگاه قرار گرفتند و با درخواست قتل عمد به جای قتل شبه عمد برای متهمان درخواست اشد مجازات کردند. سپس مجروحان حادثه نیز درخواست دیه کردند. بعد از ثبت اظهارات شاکیان، دومین جلسه رسیدگی روز گذشته برگزار شد.
انکار اتهامات
ابتدای جلسه مدیر عامل هسا با انکار اتهاماتش در دفاع از خود گفت: «بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه علم و صنعت در وزارت دفاع استخدام و بعد از چند سال در شرکت سپاهان مشغول به کار شدم. از سال ۹۰ الی ۹۴ به عنوان مدیرعامل شرکت هواپیمایی هسا و بعد از سال۹۴ مدیر عامل طراحی و ساخت موتور هوایی در تهران و سپس رئیس دفتر ساخت هواپیمایی جنگنده بودم. با توجه به موارد اتهامی که با نظر کمیسیون بررسی سانحه در متن کیفرخواست آمده است با توجه به توانمندی‌های این شرکت در ساخت انواع هواپیما، هلی‌کوپتر و پهپاد باید بگویم مجوز بهره‌برداری شرکت هواپیمایی سپاهان ۱۰ روز قبل از سانحه صادر شده بود و همه کارشناسان مربوطه سلامت فنی هواپیما را امضا کرده بودند. همچنین در مورد عمر ۲۵ساله ناوگان نیز باید گفت، قرارداد ایران با شرکت به ۲۰سال نرسیده بود و بعد از شروع تا کامل شدن تجهیزات، ساخت هواپیما هم بیشتر از سه الی چهار سال نبوده است.»
درباره پرواز خلبان
متهم با اشاره به عدم پذیرش پرواز از سوی خلبان اوکراینی گفت: «روز حادثه مرحوم کاپیتان ایزدپناهی از خلبانان با سابقه کشور به دلیل سفری که داشتند به خلبان اوکراینی پیشنهاد دادند و شیفت کاری خود را در آن روز جابه‌جا کردند. این مورد نیز از سوی خانواده ایزد پناهی مورد تأیید است. در مورد سقوط هفت‌هواپیمای این شرکت نیز باید بگویم، هم‌اکنون چند فروند هواپیما در محل پارک و دو فروند نیز در خط تولید است. تنها دو مورد یکی در اراک و دیگری در دوره آموزش خلبانی بود که دچار سانحه شد.»
انکار اتهام‌های دیگر
مدیر عامل هسا با توجه به اینکه ۱۷بار پدال از سوی خلبان کاری محال است، گفت: «این مورد که در کمیسیون سانحه اشاره شد امری محال است و خلبان فقط یکبار پدال می‌زند تا هواپیما برای کنترل به سمت مخالف برود. در این مورد و ابهاماتی که در نمره، امتیاز و مجوز هواپیما گفته شد اگر مستنداتی است ارائه شود تا مورد بررسی قرار گیرد.» وی در خصوص زمان سانحه گفت: «سانحه طبق رکوردی که در جعبه سیاه ضبط شده است در ۵۴ثانیه اتفاق افتاده بود و زمان ۱۹ثانیه اشتباه است. در مورد ظرفیت استاندارد هواپیما و پاسخ به اتهام اضافه وزن هواپیما در روز حادثه نیز باید بگویم، شرکت آنتونف بزرگترین شرکت باربری است که ۲۰فروند هواپیما با ظرفیت ۲۵۰تن را ساخته است. تعداد صندلی‌های استاندارد این هواپیما در گواهینامه آن ۵۲ نفر بود، اما به دلیل درخواست سازمان تعداد ۳۶ صندلی مجوز داده شد که ما هم این تعداد را قبول کردیم و در ابتدای تشکیل خط هوایی، طبق مجوز سازمان با ۳۶ صندلی پرواز انجام می‌شد. بعد از سفر به اوکراین، نماینده هواپیمایی آن کشور به همان ظرفیت ۵۲صندلی اشاره کرد و این تعداد را تأیید کرد تا اینکه بعد از برگشت به کشور این تعداد به ۵۲صندلی افزایش یافت.» مدیر عامل سها با اشاره به اینکه نصب موتور هلی کوپتر روی هواپیما کار غیر اصولی نیست، گفت: «در دنیا کار ساخت موتور یکی از پرهزینه‌ترین و پیچیده‌ترین کارهاست. نکته دیگر اینکه همه هواپیما‌ها به گونه‌ای طراحی شده است، اگر یک موتور آسیب دید کامپیوتر پرواز هواپیما به طور هوشمند فعال می‌شود تا با موتور سالم دیگر به مسیر ادامه دهد یا در موقعیت مناسبی فرود بیاید. در اصل سیستم الکترونیکی برای جبران کمبود زمان فعال است. این فرایند از طریق دکمه‌ای که همیشه روشن است انجام می‌شود و این دکمه در جعبه ایران۱۴۰ در روز حادثه نیز روشن و فعال بوده است.»
محدودیت پرواز در مناطق گرمسیری
متهم در ادامه از محدودیت پرواز هواپیما در مناطق گرمسیری گفت: «طبق گواهینامه‌ای که برای این هواپیما در اوکراین صادر شد، استاندارد میزان درجه هوا از مثبت۴۵ تا منفی۵۵ درجه برای۵۲ صندلی آمده‌است که در کتاب هواپیما نیز ثبت شده است. روز حادثه دمای هوای تهران ۳۵ درجه بالای صفر بود و دمای شهر طبس نیز ۴۲ درجه بود که مغایرتی با استاندارد هواپیما نداشت.»
مدیرعامل، نماینده هواپیما نیست!
وی با تأکید بر اینکه مدیر عامل هواپیمایی نماینده هواپیما نیست و این وظیفه خلبان است، گفت: «خلبان بر اساس کتاب‌ها، جداول در اختیار و محدودیت‌های سازمان در محاسبات خود وزن متناسب هواپیما را می‌سنجد و سناریوی بلند شدن از زمین را نیز خودش طراحی می‌کند. خلبان بعد از بلند شدن باید ارابه‌های فرود را جمع کند که روز حادثه خلبان این مورد را فراموش کرده بود، چون در صدای ضبط شده شنیده شد. همچنین سرعت برخاستن از روی زمین باید ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت باشد، اما هواپیما ۲۱۹ کیلومتر بر ساعت سرعت داشت. زاویه هوایی هم زیاد بود به جای ۷ الی ۱۰ درجه، ۱۴ درجه زاویه داشته است. این دلایل سقوط هواپیما بوده است که همگی از صدای ضبط شده شنیده شد. در مورد زنگ زدگی و خوردگی موتور هواپیما نیز باید بگویم، این موارد با رصد دوربین‌ها تأیید و اعلام شد. بنابراین هواپیما منعی برای پرواز نداشت.»
متهمان دیگر هم جرائمشان را انکار کردند
بعد از دفاعیات متهم و وکلای وی، رئیس سازمان هواپیمایی وقت کشور گفت: «بنده به اصرار وزیر وقت حدود دو‌سال از آبان۹۲ تا تیر۹۴ به ریاست سازمان هواپیمایی کشور منصوب شدم. این سازمان حاکمیتی و نظارتی است و در مورد اتهاماتی که ابراز شد باید بگویم اتهاماتی ناجوانمردانه است.» وی با اشاره به اتهاماتی که در پرونده ثبت شده بود، گفت: «بنده تنها چند ساعت در دادسرا توانستم از خودم دفاع کنم و از این پرونده ۶۰۰۰برگی تنها ۱۰برگ اظهارات بنده است.» وی در ادامه با تأیید بر توضیحات مدیر عامل هسا با انکار اتهاماتش از خودش دفاع کرد. در ادامه جلسه با انکار اتهامات از سوی دو متهم دیگر و تأیید توضیحات مدیرعامل سها پایان یافت.
بنابراین با توجه به اوراق پرونده و دفاعیات متهمان، رأی متناسب به زودی صادر خواهد شد.
