سرویس جامعه جوان آنلاین: باران بارید و بارید و پس از آن هم برف آمد. بارندگی‌ها شدت گرفت و در حالی که همه منتظربودند تا بارندگی‌های زمستانی بحران منابع آبی را نجات دهد اما تنش آبی همچنان برقرار است و نقاط مختلفی در کشور را درگیر خود کرده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان «آب» اصلی‌ترین مساله انسان در یک دهه آینده تبدیل خواهد شد. از همین رو تغییرات اقلیمی، خشکسالی و تنش آبی از جمله مسائلی است که می‌تواند باعث جنگ جهانی و مهاجرت‌های گسترده شود. پیش‌بینی نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که مسایل اقلیمی و به ویژه بحران آب حتی تهدیدی بزرگتر از تروریسم برای انسان‌ها است. در کشور ما اما مساله مدیریت آب علی رغم اینکه یک چالش جدی برای مردم و حاکمیت محسوب می‌شود و اقلیم ایران نیز این مساله را تشدید می‌کند، همچنان در یک مسیر درست و مدیریت شده قرار نگرفته است. کارشناسان بر این باورند که مشکل اصلی مساله آب در ایران عدم تقسیم درست وظایف در این زمینه و تولی‌گری آب توسط چند نهاد است که به سوءمدیریت آب در کشور دامن می زدند.
بارش‌ها، مشکل آب تهران را حل نکرد
بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران گفت: «باتوجه به اینکه عمده بارش ها در بالادست سدها به شکل برف بوده، مشکل آب تهران حل نشده و لازم است که مشترکان همچنان به موضوع مدیریت مصرف حساس باشند.»
او ادامه داد: «بی شک این بارش ها نعمت هستند و برای فصول گرم سال ذخیره خواهد شد اما نکته ای که وجود دارد، باتوجه به اینکه در پاییز بارندگی نداشتیم و روان آب ایجاد نشد، بارش های اخیر خیلی به مخازن سدها کمک نخواهند کرد و آوردی برای رودخانه ها ندارند.»
بختیاری اظهار داشت: «باتوجه به این شرایط در کوتاه مدت یعنی تا شب عید دچار مشکل هستیم و می بایست هموطنان تهرانی به موضوع مدیریت مصرف توجه ویژه ای داشته باشند چراکه در غیر این صورت دچار مشکل خواهیم شد.»
او با اشاره به نیاز آبی تهران، گفت: شهر تهران روزانه بین ۲۹۰۰ تا ۳ میلیون مترمکعب مصرف آب شرب دارد که بخشی از آن از منابع آب سطحی و بخشی از منابع آب زیرزمینی تامین می شود، ذخایر سدهای تهران کاملا در حالت بحرانی قرار گرفته و ذخایر نامناسبی دارند، اگرچه حجم مخزن سدهای تهران ۲۷۴ میلیون است اما کل این آب قابل برداشت نیست.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران با توجه به اینکه اکنون شاهد ورودی به سدها هستیم و نمی توان میزان دقیق آن را مشخص کرد، لذا می توان در مورد کسری نیز اظهار نظر قطعی کنیم اما به دلیل برودت هوای بالادست سدهای پنجگانه تهران میزان ورودی مناسب نیست، مخازن سدهای تهران در سال های نرمال در این برهه زمانی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب داشت، یعنی نسبت به سال های نرمال حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب کسری مخازن داریم. بختیاری با بیان اینکه این عدد گویای شرایط نامناسب منابع آبی تهران است، گفت: مخازن سدهای تهران نسبت به سال های نرمال یک سوم آن چیزی است که باید باشد.
۱۰ شهر غرب مازندران درگیر مشکلات آبی
در رابطه با مشکلات آبی در کشور سید شمس الدین حسینی نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس آباد در مجلس گفت: «۱۰ شهر مازنداران دارای تنش آبی شده است.»
او با بیان اینکه در حوزه تأمین آب شرب شهرها دچار مشکل هستیم، گفت: «در حال حاضر روستای کریم آباد با تانکر آبرسانی می‌شود و خرم آباد در لب ساحل از بی آبی می سوزد.»
تنش آبی حتی در سرزمین رودخانه‌های خروشان!
همچنین کهگیلویه و بویراحمد معروف به سرزمین چشمه سارها و رودخانه‌های وحشی با وجود میزان بارندگی ۲ برابر میانگین کشوری درگیر بحران آبی شده است. مردم شهرهای مختلف این استان به ویژه یاسوج، با کم آبی و بی آبی دست و پنجه نرم می کنند و به گفته مسئولان آب و فاضلاب کهگیلویه و بویر احمد، تابستان سختی پیش رو خواهد بود.
این در حالی است که کهگیلویه و بویراحمد با وجود تولید ۱۰ درصد از روان آب های کشور،۵۷ رودخانه به طول یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر و ۱۱ هزار کیلومتر آبراه دارای ظرفیت های بی نظیری در حوزه آب است اما این استان به دلیل برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های زیر زمینی درگیر خطر بروز خشکسالی و بحران‌های زیست محیطی شده است.
چه باید کرد؟
اما راهکار خروج از بحران آب و حل مشکلات در این حوزه چیست؟ در این رابطه امین محمودی، کارشناس مسایل آب می‌گوید: «در طی 4 دهه اخیر تنها تفکر حاکم بر مدیریت منابع آبی در کشور سدسازی بوده است و از 100 درصد منابع آبی کشور 70 درصد آن به انحای مختلف از جمله تبخیر و خارج شدن آب شیرین از طریق رودخانه های مرزی از دست می‌رود و این در حالیست که مصارف شرب و کشاورزی و صنعت تنها با 30 درصد باقی مانده صورت می گیرد.»
محمودی تصریح کرد: ««یکی از روش‌های جلوگیری از تبخیر آب توجه به آبخیزداری است. این در حالی است که در سالهای اخیر به اجرای عملیات آبخوان‌داری و آبخیزداری در سطح کشور توجهی نشده‌است. اما می‌بینیم که در کشور‌هایی مثل امریکا، کانادا، آلمان، کشور‌های اسکاندیناوی، حتی هند، پاکستان و افغانستان که نزدیک ایران هستند از سال‌ها قبل به اجرای عملیات آبخیزداری توجه زیادی شده و از این راه منابع آبی کشورشان را نجات داده‌اند.»
وی ادامه داد: «در حالی که مسئله آبخیزداری بسیار بااهمیت است اما متاسفانه اختصاص بودجه های کلان از منابع صندوق توسعه ملی همچنان مورد غفلت واقع شده است و تنها طی دو سال از سال 95 تا 97 پروژه های آبخیزداری در کشور مورد بهره برداری قرار گرفت و بعد به فراموشی سپرده شد.»
محمودی با اشاره به اینکه در سال 97 رهبر معظم انقلاب مبلغ 200 میلیون یورو برای مهار آبهای مرزی از محل صندوق توسعه ملی اختصاص دادند، بیان داشت: «اغلب کارشناسان منابع طبیعی، آبخیزداری را راه حل مناسبی برای حل بحران آب می دانند اما بودجه آب به وزارت نیرو اختصاص می یابد. واقعیت این است که لابی های وزارت نیرو در سالهای گذشته توانسته موفق عمل کند و اجازه حل این مساله را نمی دهد و ما باید به دنبال حل این مساله در سطوح بالای مدیریت کشور باشیم زیرا این مساله در سطح دولت و مجلس حل نشده است.»
این کارشناس مسایل آب با اشاره به اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام می تواند از اختیارات فراقوه‌ای خود استفاده کند و این مساله را که می تواند در آینده کشور را بحران جدی روبه رو کند، انسجام بخشد، افزود: «عدم توجه به این موضوع می تواند کشور را در سالهای آینده با مشکلات جدی مواجه کند.»
به گزارش «جوان آنلاین» آنطور که مشخص است باید تمرکز بر سدسازی متوقف شود و تا دیر نشده به آبخیزداری و آبخوان‌داری توجه ویژه شود که از این راه هدر رفت منابع آبی جلوگیری شده و برای مقابله با تنش آبی در کشور گام‌های موثرتری برداشته شود.
منابع ابی طی میلیاردها سال بارندگی مداوم تشکیل شده اند و با سرعت برداشت کنونی و کاهش بارندگی، فاجعه در راه است. 
