موضوع مزاحمت‌های خیابانی و تعرض و مزاحمت برای نوامیس به عنوان یکی از نشانه‌های آسیب اجتماعی و یک پدیده مخرب اجتماعی در جامعه است که روز به روز در حال افزایش می‌باشد، به‌گونه‌ای که به عنوان بخشی از تجربه ناهنجار اجتماعی روزمره دختران و زنان تبدیل شده است، برخی از بانوان معتقدند مزاحمت‌های خیابانی آسایش و امنیت آنان را به مخاطره انداخته و حضور اجتماعی‌شان را با مشکل مواجه ساخته است.
مزاحمان خیابانی، گروه ناهمگون و متفاوتی هستند که عبارتند از جوان، نوجوان، میانسال و عموماً در هر شغل و طبقه اجتماعی این افراد صرف‌نظر از ظاهر یک زن، تحصیلات، پایگاه اجتماعی یا حتی وضعیت تأهل او به ایجاد مزاحمت مشغولند و متأسفانه این پدیده تبدیل به یک بیماری اجتماعی شده است و این افراد می‌توانند جامعه را با چالش‌هایی مواجه کنند که این موضوع به بررسی و واکاوی علمی توسط نهاد‌های مرتبط نیازمند است.
در مزاحمت، بزه‌دیده به عنوان یک سوژه جنسی مورد تعرض و مزاحمت قرار می‌گیرد. البته لازم به ذکر است که رفتار‌های آزاردهنده ممکن است به لحاظ ابعاد دیگری از هویت بزه‌دیده نظیر قومیت، نژاد یا مذهب صورت پذیرد، مثل رفتار‌های ناشایستی که با اتباع برخی کشور‌ها در یک جامعه صورت می‌گیرد. از این‌رو می‌توان در کنار مزاحمت نوامیس انواع دیگری نظیر مزاحمت قومی و مزاحمت نژادی را نیز متصور شد.
با توجه به طیف گسترده رفتار‌هایی که در قلمرو مزاحمت قرار می‌گیرد، بیان تعریفی جامع از آن چندان آسان نیست، اما تمرکز بر وجوه اشتراکی که این رفتار‌ها دارند، ما را در جهت نیل به هدف کمک می‌کند. از نظر عنصر مادی، مزاحمت طیف وسیعی از رفتار‌های لفظی و غیرلفظی را دربر می‌گیرد، رفتار‌هایی که نوعاً مرعوب‌کننده، آزاردهنده یا تحقیرکننده هستند. البته باید توجه داشت که مزاحمت نوامیس جرمی مطلق بوده و تحقق نتیجه به این معنا که عملاً فرد از رفتار ارتکابی ناراحت شده یا نزد جمع معینی تحقیر شود، شرط نیست.
گفتار و رفتار‌های سخیف و دور از شخصیت یا به اصطلاح متلک گفتن و به کاربردن فحش و ناسزا، اعمالی که باعث تهدید امنیت زنان شود مثل ممانعت از عبور آن‌ها یا بستن راه آنان و گاهی لمس غیرقانونی و نامشروع، تعقیب مصرانه یا آزار کلامی و تعرض فیزیکی یا برهم زدن آرامش و خدشه‌دار کردن منزلت زن از مصادیق ایجاد مزاحمت است. نباید فراموش کرد که انواع مزاحمت‌های رایج مدام در حال تغییر و دگرگونی است. مثلاً در یک دهه گذشته شاید مزاحمت‌های تلفنی را می‌شد در صدر رایج‌ترین نوع مزاحمت به حساب آورد، اما حالا با گسترش ضریب نفوذ اینترنت در خانواده‌ها، این مزاحمت‌ها به محیط‌های مجازی کشیده شده است.
هرچند بسیاری از رفتار‌های تشکیل‌دهنده این جرم دارای ماهیت جنسی هستند، اما مزاحمت جنسی لزوماً به رفتار‌های جنسی محدود نمی‌شود. هرگونه رفتار آزاردهنده‌ای که با توجه به هویت طرف مقابل به عنوان یک سوژه جنسی صورت پذیرد، مزاحمت جنسی تلقی می‌گردد. مثلاً به‌کارگیری الفاظ آزاردهنده‌ای که برای تحقیر جنسی یک زن به کار گرفته شود مصداق این جرم است، هرچند که طبیعت جنسی نداشته باشد.
یکی از وظایف اصلی فرماندهی انتظامی برقراری و حفظ امنیت روحی، روانی و جسمی آحاد جامعه است. وجود امنیت اجتماعی برای آحاد جامعه اعم از زن و مرد به عنوان بستر اصلی رشد و توسعه در آن جامعه دیده می‌شود. این مقوله (امنیت اجتماعی) در هر نظام اجتماعی رکن اساسی است و بسیاری از جوامع اولویت اصلی خود را به برقراری امنیت اختصاص می‌دهند. هرچند اگر جامعه‌ای بخواهد به صورت صددرصد امنیت داشته باشد امکانپذیر نیست، چراکه هر جامعه‌ای با فرهنگ‌ها و تربیت‌های متفاوتی تشکیل شده و همواره حدودی از جرم و آسیب در آن دیده می‌شود، ولی گاهی این احساس کم و زیاد می‌شود که کاهش آن در هر جامعه‌ای معضل بوده و باید درصدد رفع این معضل قدم برداشت.
حال اگر زنان را نیمی از جامعه بدانیم، لازمه امنیت جامعه در گرو امنیت این قشر می‌باشد که مزاحمت علیه آنان عرصه عمومی را به محیطی ناامن و نامطلوب برای فعالیت اجتماعی‌شان مبدل می‌کند، چراکه این مزاحمت‌ها عواملی هستند که با یورش به فضای خصوصی این قشر باعث احساس تحقیر شخصیت‌شان می‌شود و امنیت آنان را به مخاطره می‌اندازد.
* جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان
