اگر بخواهیم برای رشد و توسعه همهجانبه خانواده و در مرحله بعدی جامعه گام برداریم، افزایش مشارکت سیاسی زنان بسیار حیاتی است. مطالعه پژوهشهای صورت گرفته در حوزه افزایش مشارکت سیاسی زنان و خانواده خصوصاً در حوزههای مرتبط با ایشان مثل قوانین مختص خانواده زنان، بیانگر این امر است که نقش زنان در توسعه کشورها بسیار مهم و حیاتی است. زنان از یک سو به عنوان نیمی از جمعیت جامعه و از طرفی به عنوان نقش مادرانه و محور عاطفه و تربیت نسلها بسیار مهم و غیرقابل چشمپوشی است.
در مدلهای توسعه و رشد، مسیر رشد زنان زنان دارای چهار بعد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. بعد سیاسی توانمندسازی به معنای افزایش مشارکت و آگاهی سیاسی زنان است. یا به عبارتی افزایش مداخلات زنان در تصمیمگیریهای سیاسی جامعه است که این مشارکت میتواند از حضور در پای صندوقهای رأی و حضور در راهپیماییهای سیاسی آغاز و تا به عهده گرفتن بالاترین جایگاههای سیاسی کشور و البته مشارکت ایشان در قوه مقننه و تعیین قانون کشور تعبیر شود.
البته متأسفانه باید به این نکته توجه داشت که در حال حاضر در تمام دنیا میزان مشارکت و ایفای نقش سیاسی زنان در مقابل مردان بسیار کمتر است. این تفاوت توانمندی در دو جنس دارای دلایل بسیار زیادی است، از دلایل ساختاری و منع قانونی گرفته تا موانع فرهنگی که در جوامع و ملتها متفاوت از یکدیگر به صورت علنی یا غیرعلنی از حضور فیزیکی و بروز عقیدههای سیاسی زنان جلوگیری به عمل میآورد.
یکی از عوامل اساسی در امر افزایش مشارکت سیاسی زنان، مسئله آگاهی به خصوص آگاهی از حقوق سیاسی است. البته گویا بین آگاهی حقوقی و توانمندی سیاسی رابطهای دوطرفه و همبستگی مثبت وجود دارد، بدین معنا که هر قدر میزان مشارکت سیاسی زنان بیشتر شود و زنان در محیطهای اجتماعی بیشتری حضور پیدا کنند و تعاملات داشتهباشند، حتی با دریافتهای اطلاعات از محیط، دانش و آگاهی سیاسی خود را افزایش میدهند. از سوی دیگر هر قدر میزان اطلاعات زنان از حوزه سیاست و حقوق سیاسی آنان افزایش پیدا میکند علاقه و جرئت مندی بیشتری برای حض ور در عرصههای قانونی و سیاسی پیدا میکنند که باز منجر به توانمندی بیشتر آنان میگردد.
در نهایت باید بدین نکته توجه کرد که زنان به تجربه قرنها دریافتهاند که تا قوانین مناسب برای آنان وضع نگردد نمیتوانند به جایگاه مناسب و ایفای نقشهای خود در خانواده و جامعه دست یابند و برای وضع قوانین مناسب خود زنان با تجربیات خاص زنانه باید در نهادهای تصمیمگیرنده و مجاری تقنین حضور داشتهباشند. جدای از تجربیات به دست آمده جوامع پیرامون ضرورت حمایت از زنان و نقش مهم آن در توسعه جامعه، ادیان الهی نیز به حقوق زنان و کرامت ایشان توجه داشتهاند به خصوص در منابع اسلامی توجه به لزوم مشارکت سیاسی زنان مشهود است. از سوی دیگر در گفتمان انقلاب اسلامی این اهمیت حقوق سیاسی و اجتماعی زنان را به وضوح مشاهده میکنیم. در بسیاری از بیانات و تأکیدات مقام معظم رهبری و امام خمینی از اهمیت نقش زنان در این جریان گفته شدهاست و نیز این امر نهتنها حق بلکه به نوعی تکلیف زنان محسوب میشود. به عنوان مثال مقام معظم رهبری میفرمایند: در هر میدانى که بانوان مسئولانه وارد شوند، پیشرفت در آن میدان چند برابر خواهد شد. حضور زنان در بخشهاى مختلف بسیار مهم است.
پژوهشگر مطالعات زنان و خانواده