جوان آنلاین: نشست کمیسیون اصل ۹۰ با موضوع بررسی راهکار‌های رفع موانع حقوقی و قضایی جهت برخورد با متخلفان در حوزه آموزش و پرورش و نشر کتاب برگزار شد. در این نشست که با حضور اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و نمایندگانی از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش و دیوان عدالت اداری برگزار شد به مشکلات موجود در زمینه نشر کتب آموزشی و موانع حقوقی و قضایی جهت برخورد با متخلفان در این حوزه پرداخته و قرار شد تا کارگروه مشترک تشکیل و اولین جلسه این کارگروه تا حدود یکماه آینده برگزار شود. واقعیت آن است که برخی خلأ‌های قانونی، دست مقام‌های نظارتی و مجری را برای برخورد با متخلفان در حوزه کتب آموزشی بسته است. این مسئله در کنار کم‌توجهی به تغییر محتوای درسی مشکلات را در این حوزه دوچندان کرده‌است.
مصطفی میرسلیم، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در نشست کمیسیون اصل ۹۰ با موضوع بررسی راهکار‌های رفع موانع حقوقی و قضایی جهت برخورد با متخلفان در حوزه آموزش و پرورش و نشر کتاب با تأکید بر ضرورت برخورد جدی با متخلفان در حوزه کتب درسی، خطاب به نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه که اعلام کرد در برخی از موارد جواب شکایت وزارت ارشاد به نتیجه‌ای نمی‌رسد و حتی مجبور به پرداخت خسارت نیز می‌شویم، گفت: نباید در این زمینه منفعلانه برخورد کرد و ضروری است تا مطالبات در این حوزه از دیوان عدالت اداری به صورت جدی پیگیری شود. وی با اشاره به حساسیت‌ها در حوزه فرهنگی افزود: ممکن است تصمیم‌گیری در خصوص رأی قاطع برای برخورد با متخلفان حوزه آموزش و پرورش و نشر کتاب به دلیل برخی تعاریف قانونی و برداشت‌های متفاوت یا عدم شناخت و تسلط قاضی به حوزه فرهنگ و ارشاد، در نهایت به نفع متخلف باشد، اما باید توجه داشت که اگر دستگاه متولی در این زمینه به درستی عمل نکند مجلس وزیر را مورد سؤال قرار می‌دهد که به قانون اساسی بی‌توجه بوده‌است.
پیشگیری از مصوبات ابهام زا قبل از درمان
نماینده دیوان عدالت اداری نیز در پاسخ به این انتقادات به ابهامات متعدد در زمینه تخلفات حوزه نشر اشاره کرد و گفت: این ابهامات باید مورد بررسی قرار گیرد و کمیسیون اصل ۹۰ به این موضوع ورود پیدا کند.
وی با اشاره به پراکندگی و تکثر در نظام تصمیم‌گیری گفت: نباید نظام تصمیم‌گیری در اختیار اشخاص متعدد باشد. این مقام مسئول در دیوان عدالت اداری در بخش دیگری از اظهارات خود به ضرورت ورود قوه قضائیه به ترک فعل مدیران اشاره کرد و گفت: در حوزه نشر کتاب هر مدیری که به وظایف خود عمل نکرد باید پاسخگو باشد. وی همچنین پایش مصوبات قبل از تصویب را از الزامات مهم برای جلوگیری از ابهامات گسترده در زمینه نشر کتاب عنوان کرد و گفت: با لحاظ کردن این موارد به مراتب مشکلات فعلی در زمینه نشر کتب درسی تقلیل پیدا می‌کند.
در تصمیم‌گیری‌های حوزه کتب درسی دغدغه‌های انقلابی داشته‌باشیم
سید محمود نبویان، نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز در این نشست با انتقاد از برخی رأی‌های صادره در حوزه نشر کتاب گفت: عنوان می‌شود که از حقوق مظلوم حمایت می‌کنیم، اما این سؤال را پاسخ دهید که کسی که برای ترویج نظام پهلوی کتاب نوشته چه نسبتی با مظلوم دارد. برخی اوقات در برخی از رأی‌های صادره این سؤال پیش می‌آید که نسبت قاضی با انقلاب چیست و باید دید چه میزان دغدغه انقلاب دارند. وی با اشاره به تجدید چاپ عکس یکی از افراد ضد انقلاب در کتب درسی گفت: چرا باید شاهد چنین اشتباهاتی باشیم و مدیری بترسد که دیوان عدالت اداری چه رأیی صادر می‌کند. نبویان در ادامه افزود: با تشکیل کارگروه مشترک می‌توان خلأ قانون را جبران کرد و اگر مصداقی مشکل داریم آن را حل کنیم.
ضرورت شناخت کافی تصمیم‌گیران از حوزه‌های فرهنگی
نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با اشاره به برداشت متفاوت قضات گفت: باید تناسب بین جرم و مجازات باشد. زمانی که شخصی لحاظ محتوایی خسارتی به جامعه وارد می‌کند این ضربه به کل فرهنگ جامعه است و لذا باید این مسائل برای قاضی تببین شود تا با شناخت بیشتر احکام صادره در زمینه تخلفات حوزه نشر کتب درسی دقیق‌تر باشد.
وی با بیان اینکه در برخی اوقات به عنوان مثال کتابی که وزارت ارشاد به آن در سال ۹۵ مجوز داده در چند سال بعد امکان انتشار به لحاظ برخی تغییرات محتوایی ندارد، گفت: قاضی در این موارد باید توجیه شود.
غفلت از تعمیق باور‌های دینی و فرهنگی در محتوای بسیاری از کتب درسی
نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی نیز در حاشیه این نشست در پاسخ به سؤال خبرنگار جوان در خصوص محتوای کتب درسی گفت: این موضوع از مسائل بسیار مهم همه کشورهاست که در کلیه مقاطع تا تحصیلات تکمیلی نیز مورد اهتمام سیاستگذاران قرار می‌گیرد و در واقع هر کشوری تلاش می‌کند تا بر اساس چارچوب‌ها و سیاست‌هایی که اسناد بالادستی تعیین کردند مسائلشان را تنظیم کنند. وی با اشاره به اهمیت انتقال باور‌های دینی در کتب درسی کشور گفت: در همه نظام‌ها از ظرفیت آموزش برای انتقال مسائل فرهنگی استفاده می‌کنند و باید توجه داشت که باور‌های متضاد در حوزه دینی وجود نداشته باشد. رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بعضاً شاهد این بودیم که در تألیف کتب درسی توجه به باور‌های دینی و فرهنگی کشور نشده‌است، افزود: نگاه غالب به تدوین کتاب رعایت استاندارد‌های بین‌المللی بوده که البته در بسیاری موارد سنخیتی با بومی‌سازی و فرهنگ ما ندارد.
پژمانفر با اشاره به اهمیت موضوع استکبارستیزی در کتب درسی که سال‌ها به عنوان یکی از مطالبات رهبری بود، گفت: این مسئله مهمی است که دانش‌آموزان ما بدانند چه کسانی در کشور کودتا و خیانت کردند.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از اظهارات خود با حجم بسیار متراکم کتب درسی اشاره کرد و اظهار داشت: امروز با حجم بسیار متراکم محتوا رو به رو هستیم که نه در جهت مهارت‌ها و نه در جهت تعمیق باور‌های دینی و فرهنگی است.
وی افزود: با نگاه کنکور محوری در فضای آموزش و پرورش مواجه هستیم و ضروری است تا محتوای کتب درسی تغییر و حجم کتاب‌ها کاهش یابد.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با اشاره به چالش‌های نظام آموزشی کشور و تأثیرات آن بر کاهش باور‌های دینی نسل جوان گفت: دو نوع آموزش رسمی و آموزش پنهانی وجود دارد. در روش رسمی مستقیم به دانش‌آموز آموزش داده می‌شود، اما مسئله مهم دیگر آموزش پنهانی است که به نوعی انتقال‌دهنده باور‌ها به نسل جوان است و در این زمینه خلأ‌هایی وجود دارد.
