اين در حالي است كه مقامات امريكايي در پي هتك حرمت قرآن كريم بارها عذرخواهي كردند. گفت و گويي با محسن پاك آيين، رئيس ستاد افغانستان وزارت امور خارجه كشورمان ترتيب داديم تا در خصوص عواقب اين ماجرا بيشتر بدانيم. اين گفت وگو را در زير مي‌خوانيد.
آقاي پاك آيين ارزيابي شما از تداوم اعتراضات در افغانستان در پي اين اقدام موهن چيست؟ بحث قرآن سوزي توسط سربازان امريكايي در پايگاه بگرام را مي‌توان در ابعاد مختلف بررسي كرد. اول اينكه اين اتفاق از مصاديق آشكار نقض حقوق بشر، هتك حرمت مقدسات مردم كشورها و از مصاديق نقض حقوق بين‌المللي در امريكاست. سابقه زيادي وجود دارد كه نيروهاي ناتو بارها به غيرنظاميان، مدارس، بيمارستان‌ها، اماكن مذهبي و. . . حمله كرده‌اند و مردم بي‌گناه بسياري را كشته‌اند. كارهايي سخيف نظير ادرار كردن نيروي نظامي امريكايي روي جنازه يك افغاني يا بريدن سر و انگشتان جنازه‌هاي افغاني نيز از اين دست است.
دوم اينكه ما شاهد اتحاد و همبستگي همه اقشار مردم در اين مسئله بوده‌ايم. در افغانستان اقوام مختلفي زندگي مي‌كنند، شيعيان، ازبك‌ها، تاجيك‌ها و. . . همه در كنار هم اين اقدام سربازان ناتو را محكوم كردند و اين تظاهرات ادامه پيدا كرده است. اين نشان مي‌دهد اسلام مي‌تواند سبب اتحاد شود. در اين ميان غربي‌ها كه از ۱۰ سال گذشته به افغانستان نيرو اعزام كرده بودند، در مأموريت خود ناكام مانده‌اند و مردم افغانستان هميشه بيگانه‌ستيز رفتار كرده‌اند. چنان كه در مبارزه با استعمار انگليس، شوروي سابق و امريكا در سال‌هاي اخير اين مسئله مشهود بوده است. نتيجه اينكه اسلام عامل اتحاد است و علماي اين كشور هم بايد به اين عامل اتحاد توجه داشته باشند.
نكته سوم اينكه اين اتحاد در آستانه امضاي طرح پيمان استراتژيك ميان امريكا و افغانستان اتفاق افتاده است. چنانچه اين پيمان امضا شود، افغان‌ها نمي‌توانند نيروهاي امريكايي را در داخل افغانستان محاكمه كنند. همچنين طبق قانون اساسي امريكا، تمام اتباع امريكايي در هر كشوري جز امريكا كه مرتكب جرمي شوند، بايد در امريكا محاكمه شوند، چيزي شبيه به طرح كاپيتولاسيون در ايران كه اجرايي نشد.
اكنون چطور؟ آيا امكان محاكمه سربازان ناتو وجود دارد؟ الان متأسفانه سربازان هتاك حتي در داخل افغانستان نمي‌توانند محاكمه شوند. اگر اين سربازان هر جرمي مثلاً تجاوز به نواميس يا هر اهانتي كنند، بايد بروند و در امريكا محاكمه شوند. اين وضعيت نشان داد پيمان استراتژيك يك تهديد براي منطقه است و قوانيني دارد كه مغاير با شأن مقدس مسلمانان است.
موضع‌گيري خارجي را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟ سكوت اكثر كشورهاي عربي كه خود را متولي دفاع از اسلام مي‌دانند، در اين مسئله مشاهده شد. متأسفانه بسياري از دول عربي به رغم واكنش‌هاي كنفرانس اسلامي، ايران، مالزي و تركيه سكوت كردند. معتقدم مجامع بين‌المللي چه در حوزه‌هاي اسلامي و چه غير‌اسلامي و وجدان‌هاي بيدار جهان اسلام وارد صحنه شوند و اين اقدام امريكا را محكوم كنند. چنانچه اگر اين مسئله تكرار شود، شاهد تداوم ناامني و بي‌ثباتي خواهيم بود. اين در حالي است كه ناتو ۱۰ سال پيش به بهانه مبارزه با تروريسم وارد اين كشور شد و امروز پرچم مذاكره با طالبان را برافراشته است.
آيا عذرخواهي‌هاي مكرر مقامات امريكا مي‌تواند افكار عمومي افغانستان را آرام كند؟
اين عذرخواهي‌ها چه معني دارد؟ معمولاً امريكا به آساني مرتكب جنايت مي‌شود و به آساني عذرخواهي مي‌كند. همان اقدام سخيفي كه در ابتدا نيز به آن اشاره كردم، با عذرخواهي مقامات امريكا خاتمه يافت. اين عادت آنهاست كه جرمي سنگين را به راحتي مرتكب مي‌شوند و بعد عذرخواهي مي‌كنند. آيا اين عذرخواهي‌ها كشته‌ها را زنده مي‌كند؟ بي‌احترامي‌ها را جبران مي‌كند و وجدان‌هاي جريحه دار را ترميم مي‌كند؟ اينها سعي مي‌كنند افكار عمومي را با اين عذرخواهي‌ها آرام كنند وگرنه اين جنايات هست و ادامه خواهد داشت.
