پس از انجام دو دور مذاكره در استانبول و سپس بغداد و بررسي محتواي مباحث مطرح شده از سوي ۱+۵، همه شواهد حكايت از اين داشت كه طرف غربي در نشست مسكو نيز به سياق دو دور قبلي حرف جديدي براي پيشرفت و پيشبرد گفتوگوها با ايران نخواهد داشت كه به گفته ديپلمات‌هاي ايراني نزديك به مذاكرات نيز چنين بوده است.
در مذاكرات مسكو، بر اساس توافقات استانبول ۲ و گفت‌وگوي معاونان دو طرف در ژنو، ايران چارچوب جامعي را به طور دقيق به طرف غربي ارائه كرد.
البته اين چارچوب در بغداد نيز ارائه شده بود، اما در مسكو به طور تفصيلي و دقيق در اختيار نمايندگان شش كشور درگير در مذاكرات با ايران قرار گرفت كه شامل پنج محور اصلي بود: اصول راهنماي مورد توافق دو طرف، اهداف، موضوعات، ساختار شكلي فرآيند گفتوگوها و در نهايت گام‌هاي متقابل دو طرف كه بايد برداشته شود.
برآيند موضوعات مطرح شده در نشست مسكو به روشني نشان مي‌دهد ايران شرايط لازم براي عبور ۱+۵ از وضعيت بن‌بست سابق را فراهم كرده و اكنون نوبت آنهاست كه توان خود را براي استفاده از اين فرصت نشان دهند؛ چراكه با توجه به نوع همكاري‌هاي ايران براي حل بن‌بست كنوني و پيشنهاداتي كه فعالانه براي حل اين مسئله ارائه كرده‌اند، اكنون ۱+۵ بر سر دو راهي قرار گرفته تا كدام گزينه را انتخاب كند؛ تعامل يا ادامه تقابل؟
طبيعتاً انتخاب راه‌حل تعامل بهترين گزينه براي ۱+۵ است؛ حال آنكه اگر در مسير تقابل با ايران گام بردارد، هيچ تأثيري در اراده ملت ايران نخواهد داشت و جمهوري اسلامي ايران مقتدرانه از حق قانوني خود براي استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي گذشت نخواهد كرد. طرف غربي به خوبي آگاه است هر راهي را برگزيند، ايران نيز متناسب با آن، راه خود را انتخاب خواهد كرد و قطعاً بسته به مسيري كه ايران در پيش خواهد گرفت، امتيازات يا هزينه‌هايي نيز بر آنها تحميل خواهد شد.
آنچه مسلم است هزينه‌هاي هنگفتي است كه غرب در اين مسير بايد بپردازد، زيرا ايران در برابر انواع تحريم و هر گزينه ديگري خود را واكسينه كرده است و اين غرب است كه با فرصت‌سوزي در مسير مذاكرات به خود ضربه وارد مي‌كند. بي‌شك تقاضاي فرصت بيشتر براي ادامه مذاكرات كه در پايان هر دور از مذاكرات از سوي نمايندگان ۱+۵ مطرح مي‌شود، گزينه‌اي است كه به مرور اعتبار خود را از دست خواهد داد و ايران در آينده در برابر خريد زمان كه از سوي ۱+۵ صورت مي‌گيرد، قيمت گراني را روي اين كالاي پرقيمت يعني «وقت و زمان» خواهد گذاشت. بنابراين بهتر آن است كه پيش از سوختن تمامي فرصت‌ها، ۱+۵ از زمان استفاده كند و بيش از اين خود را قرباني خواسته‌هاي صهيونيست‌هاي غاصب نكند.
در ادامه، گفت‌وگوي جوان با دو تن از كارشناسان در خصوص اين مباحث آمده است كه با هم مي‌خوانيم:
غربي‌ها مي‌خواهند روحيه ابرقدرتي خود را حفظ كنند
احمد سالك، نماينده اصفهان در مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سؤال كه چرا پرونده هسته‌اي ايران ۱۰ سال به طول انجاميده، مي‌گويد: انقلاب اسلامي ايران حركتي در سطح جهان در طريق اضمحلال و سقوط جكومت‌هاي جور و ستم انجام داده است. در طول اين ۳۳ سال نيز، تبادل قدرت در عرصه جهاني به نفع جمهوري اسلامي و به ضرر ابرقدرت‌ها پيش مي‌رود.
وي افزود: انقلاب اسلامي ايران تناسب قدرت در جهان را به هم زده؛ يعني در گذشته ابرقدرت ها، كشورهاي ضعيف را غارت مي‌كردند و كسي هم نبود در برابر آنها بايستد؛ اما انقلاب اسلامي، ايستادگي مقابل ظلم را پي‌ريزي كرد. سالك با توضيح اين مطلب، ادامه داد: در طول ۳۳ سال، ابرقدرت‌ها هر گونه توطئه‌اي را عليه نظام انجام دادند تا بتوانند جمهوري اسلامي را با شكست مواجه كنند. الان هم ۱+۵ ابزاري در دست اسرائيل و امريكاست و تلاش مي‌كنند با فشار به جمهوري اسلامي، روحيه ابرقدرتي و استكباري خود را حفظ كنند.
نماينده مردم اصفهان گفت: جمهوري اسلامي با حفظ ابهت و اقتدار خود، اين روحيه استكباري را به چالش كشيده و در مذاكرات هم با ابهت وارد مي‌شود.
وي مذاكره براي مذاكره را براي طرفين بي‌فايده دانست و گفت: نفس مذاكره براي يافتن راه حل است؛ وگرنه فايده‌اي نخواهد داشت. اما مشكل اين هست كه روحيه ابرقدرتي نمي‌خواهد بپذيرد كه بايد حقوق هسته‌اي ايران را به رسميت بشناسد؛ آنها ايجاد چالش مي‌كنند به اميد اينكه روزي جمهوري اسلامي وادار به تسليم شود. سالك در همين زمينه افزود: نهايت امر اين است كه از اين وقت كشي‌ها و مذاكرات، ابرقدرت‌ها بهره‌اي نمي‌برند و نتيجه به نفع ماست؛ چراكه استفاده از انرژي خدادادي هسته اي، حق همه مردم جهان است و نمي‌توان كسي را از حقش محروم كرد.
سالك در خصوص استقلال رأي اعضاي غربي ۱+۵ هم اظهار داشت: آنچه در مسكو شاهد بوديم، ديكته شدن به اين اعضا از جايي ديگر بود و مهم‌ترين نشانه آن هم فرصت خواستن اشتون براي پاسخگويي به طرح ايران بود تا در واقع اعضاي ۱+۵ فرصت داشته باشند كه با اربابان امريكايي و اسرائيلي خود صحبت كرده و دستورات لازم را كسب كنند.
غرب به دنبال دخالت در مسائل داخلي ماست
محمدصادق كوشكي، استاد دانشگاه و كارشناس مسائل سياسي نيز در باب اطاله مذاكرات بر سر پرونده هسته‌اي ايران به خبرنگار «جوان» گفت: اين اطاله يك دليل بيشتر ندارد و تبديل فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران به يك مسئله جهاني نيز همين دليل را دارد و آن هم دخالت كشورهاي غربي در امور داخلي جمهوري اسلامي است؛ امري كه جمهوري اسلامي آن را نمي‌پذيرد.
وي در همين زمينه افزود: غربي‌ها به دنبال اعمال دخالت در حوزه حاكميت جمهوري اسلامي هستند و اين نكته‌اي هست كه نه جمهوري اسلامي اجازه آن را مي‌دهد و نه مردم خواهند گذاشت كه چنين اتفاقي بيفتد. كوشكي ادامه داد: مسئله هسته‌اي ايران، مسئله نيست؛ يك پديده داخلي است كه غربي‌ها آن را تبديل به يك مسئله جهاني كردند و به دنبال حل آن هم نيستند. اگر قرار بود دنبال حل آن باشند، اصلاً آن را تبديل به مسئله نمي‌كردند.
وي فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را تنها به مردم و دولت ايران مرتبط دانست و گفت: غربي‌ها چون خود را مرجع تصميم‌گيري در همه امور مي‌دانند، نمي‌توانند بپذيرند كه جمهوري اسلامي بي‌اجازه آنها مشغول فعاليت‌هاي هسته‌اي است؛ وگرنه كه بسياري از كشورهاي دنيا انرژي هسته‌اي داشته و از آن استفاده مي‌كنند و كسي هم كاري به آنها ندارد.
كوشكي در مورد استقلال رأي نداشتن طرفين غربي در مذاكرات گفت: بديهي است كه اعضاي طرفين غربي افرادي در رده‌هاي تصميم ساز نيستند و در حد معاون وزير خارجه و مثل آن هستند؛ اما صحبت بر سر اين است كه اصلاً طرف غربي به دنبال حل مسئله نيست و ايراد از افراد حاضر نيست. غربي‌ها اگر دنبال حل مسئله بودند، اصلاًًً چنين پديده‌اي آغاز نمي‌شد.
