در عين حال بسياري از كارشناسان معتقدند كه تمديد معافيت اين ۹ كشور از تحريم‌هاي نفتي ايران در حقيقت يك عقب نشيني آشكار از سوي امريكا در برابر تحريم‌هاي اقتصادي ايران است. گرچه همزمان با اعلام اين خبر ديويد كوهن، معاون خزانه داري ايالات متحده، براي آنكه ژست ايالات متحده در برابر جمهوري اسلامي را همچنان حفظ كند، ادعا كرد كه از بهمن ماه، با برنامه‌ريزي ايالات متحده، تحريم‌هاي نفتي ايران سنگين‌تر از قبل خواهد شد. اما به راستي دليل آنچه كه عقب نشيني ايالات متحده از تحريم‌هاي نفتي ايران ناميده مي‌شود، چيست؟ اين سؤالي است كه خبرنگار «جوان» از محمد اسماعيل كوثري، منصور حقيقت‌پور، سيد‌حسين نقوي حسيني و محمد حسن آصفري از اعضاي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي پرسيده است.
امريكا تحت فشار است محمد اسماعيل كوثري با اشاره به وابستگي اقتصادي كشورهاي مختلف به نفت ايران گفت: بسياري از كشورها وابسته به نفت ايران هستند و حتي پالايشگاه‌هاي خود را بر اساس نوع نفتي كه ايران در بازارهاي جهاني به فروش مي‌رساند، طراحي و ساخته‌اند. بنابراين امكان جايگزين كردن نفت ديگر كشورها به جاي نفت ايران را ندارند. وي در ادامه تصريح كرد: اين كشورها در ابتداي شروع تحريم‌هاي نفتي تلاش كردند به اين تحريم‌ها عمل كنند اما به مرور زمان اين توان خود را از دست دادند و متضرر شدند. به همين خاطر امريكا را تحت فشار قرار دادند تا از اين تحريم‌ها خارج شوند.
اين عضو كميسيون امنيت ملي مجلس در ادامه خاطرنشان كرد: قطعاً خروج از ليست تحريم‌ها به همين چند كشور خلاصه نمي‌شود و كشورهايي نظير يونان، اسپانيا و پرتغال نيز كه بخش عمده‌اي از نفت خودشان را از ايران تهيه مي‌كردند نيز به اين ليست اضافه خواهند شد. علاوه بر اين تركيه نيز مدت‌ها است كه بدون توجه به تحريم‌هاي امريكا مشغول واردات نفت و گاز از ايران است.
كوثري وضعيت اقتصادي كشورهاي غربي را اسفبار عنوان كرد و افزود: ايالات متحده قادر به پاسخگويي به خواست اين كشورها نيست و نمي‌خواهد كه آبرويش بيش از اين در عرصه بين‌الملل برود، بنابراين مجبور است كه آنان را از تحريم‌ها معاف كند.
وي با بيان اينكه، جمهوري اسلامي راهكارهاي تازه‌اي براي دور زدن تحريم‌ها و كاهش اثرات آن بر اقتصاد داخلي يافته است، ادامه داد: قطعاً تحريم‌هاي ايالات متحده بلند مدت نخواهد بود و در آينده نزديك شاهد خواهيم بود كه بسياري از كشورها قيد تحريم‌هاي نفتي، بانكي و تجاري ايران را خواهند زد و از اين موضع كوتاه مي‌آيند.
اين عضو كميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينكه امروز بسياري از رسانه‌ها و افكار عمومي از سردمداران امريكا مي‌پرسند كه نتيجه تحريم‌ها عليه ايران به كجا رسيده است، ادامه داد: ادعاهاي امريكا در خصوص تحريم‌هاي ايران در حد يك حرف و بلوف سياسي است و در عمل نتوانسته كاري از پيش ببرد.
جايگاه ويژه ايران در اقتصاد بين‌الملل محمد حسن آصفري ديگر عضو كميسيون امنيت و سياست خارجي مجلس هم، با اشاره به جايگاه ويژه ايران در عرصه اقتصاد بين‌الملل گفت: جمهوري اسلامي به دليل دارا بودن منابع نفت و گاز، جايگاه ويژه‌اي در دنيا دارد و همين جايگاه باعث مي‌شود كه كشورها نتوانند از آن چشم‌پوشي كنند.
وي در ادامه اظهار كرد: بسياري از كشورها به امريكا اعتراض كرده‌اند كه تحريم‌هاي ايران ضربات سنگيني را به اقتصاد آنان وارد كرده و امريكا به دليل اين شدت اعتراضات، اين كشورها را از تحريم نفتي ايران معاف كرده است و قطعاً در آينده نيز كشورهاي زيادي درخواست لغو تحريم و برقراري روابط اقتصادي با ايران را ارائه خواهند داد.
اين عضو كميسيون امنيت ملي در ادامه با اشاره به تلاش امريكا براي تصويب تحريم‌هاي جديد عليه ايران، افزود: اين حركت امريكا در حالي است كه آنها در تناقضي آشكار و با عقب‌نشيني از گفته‌هاي خود به كشورهاي زيادي اجازه تبادل نفتي با ايران را داده‌اند.
همچنين سيد حسين نقوي حسيني، عضو ديگر كميسيون امنيت ملي نيز به موضوع معافيت ۹ كشور از تحريم‌هاي نفتي ايران توسط ايالات متحده اشاره كرد و گفت: اين معافيت در حالي است كه ديويد كوهن يكي از مقامات امريكايي مدعي شده قرار است تحريم‌هاي نفتي سنگين‌تري را عليه جمهوري اسلامي اجرايي كنند.
اين عضو كميسيون امنيت ملي در ادامه تحريم‌هاي امريكا را ناجوانمردانه قلمداد كرد و افزود: بسياري از كشورها از جمله كشورهاي آسياي شرقي نيازمند نفت ايران هستند و مجبورند با جمهوري اسلامي مبادله نفتي داشته باشند، بنابراين مجبور هستند براي كمك به اقتصاد خود حتي بدون اطلاع امريكا نيز با ايران تبادل اقتصادي داشته باشند.
سخنگوي كميسيون امنيت ملي تصريح كرد: ايالات متحده نيز قادر نيست به اين كشورها بگويد كه از ايران نفت وارد نكنيد، چراكه اقتصادش در گرو اقتصاد اين كشورها است و اگر آنها روابط اقتصادي خود را با ايران قطع كنند، ضربه بزرگي به ايالات متحده وارد مي‌شود.
وي خاطرنشان كرد: امروز امريكا نمي‌تواند پاسخگوي افكار عمومي شركاي غربي خود باشد كه با تحميل هزينه‌هاي گزافي به آنها، مجبورشان كرده روابط اقتصادي خود را با ايران كاهش دهند و ضربات سنگيني را از اين راه متحمل شده‌اند.
نقوي حسيني خاطرنشان كرد: از اين رو آنها در ظاهر با اعلام تشديد تحريم‌هاي نفتي اقدام به تهديد ايران مي‌كنند ولي در باطن به كشورهاي مختلف اين اجازه را مي‌دهند كه از ايران نفت وارد كنند.
امريكا صادق نيست در كنار تمامي اينها، منصور حقيقت‌پور ديگر عضو كميسيون امنيت ملي مجلس نظري بر خلاف نظر همكاران خود دارد و معتقد است كه اين معافيت كشورها از تحريم‌هاي نفتي ايران چندان جدي نيست.
حقيقت‌پور در اين خصوص مي‌گويد: اين كشورها براي مدت محدودي مي‌توانند از اين معافيت‌ها استفاده كنند و تنها اجازه دارند در ازاي واردات نفت از ايران، كالا تحويل ايران بدهند. بنابراين اين موضوع را نمي‌توانيم عقب‌نشيني امريكا عنوان كنيم، بلكه اين بازي جديد آنها است.
اين عضو كميسيون امنيت ملي با اشاره به تصويب تحريم‌هاي جديد عليه ايران در آينده نزديك ادامه داد: اين موضوع عدم صداقت امريكا را نشان مي‌دهد، چراكه از يك سو تحريم‌هاي جديد را تصويب مي‌كند و از سوي ديگر هويج مذاكره را به ايران نشان مي‌دهد.
حقيقت‌پور افزود: شرط ايران براي مذاكره با ايالات متحده اين است كه هر دو كشور در يك فضاي برابر و با موقعيتي برابر پاي ميز مذاكره بنشينند و امريكا از موضع ابر قدرتي و قلدري پايين بيايد.
