كاسبهاي قديمي با فروشگاههاي باسابقه بيشتر روي به فروش سرقفلي آوردهاند. ركود اقتصادي يا به عبارت سادهتر نفروختن در كنار پول لازم بودن باعث شده كه پديده فروش يا اجاره سرقفلي در سال جاري بيشتر به چشم بخورد.
به گزارش «جوان» وقتي اقتصاد در شرايط خوبي به سر ببرد، كاسبان و فعالان اقتصادي خواهان خريد يا اجاره دفتر يا مغازهاي براي كسب و كار خود هستند. تا همين چند وقت پيش در نيازمنديهاي نشريات تعداد فروش سرقفلي يا اجاره دفتر يا مغازهها آنچنان كم بود كه مثلاً در برخي مناطق براي داشتن ۲۰ متر دفتر اداري جنگ زرگري به پا ميشد اما حداقل در چند سال اخير شرايط به گونه ديگري تغيير كرده است.
اين روزها چه در بازارهاي بزرگ و مناطق پرتردد و چه در مراكز خلوتتر تجاري شهر تهران پارچه نوشتههاي بسياري با عنوان «واگذاري سرقفلي» ديده ميشود. اين موضوع از چه موضوعي نشأت ميگيرد؟چندين دليل را ميتوان براي اين موضوع بيان كرد.
نخستين دليل را ميتوان در عدم فروش و راكد بودن كسب و كار جستوجو كرد. وقتي فعاليت اقتصادي بدون مشتري باشد و واردات كالاي خاص بالا باشد، فعال اقتصادي ديگر برايش صرفه اقتصادي ندارد كه هر روز صبح كركره مغازه را بدون فروش خوب بالا بكشد.
دومين دليل را ميتوان در رونق بازار دلالي در بازارهايي چون ارز و سكه دانست. وقتي ميتوان در اقتصاد غير رسمي سودهاي بالاي ۱۰۰ درصد به دست آورد، به گفته فعالان اقتصادي اميدوار بودن به فروش و خريد مردم كمي سخت است. بازار سكه و ارز در دو سال اخير باعث شده بسياري خانه و املاك تجاري خود را در معرض فروش يا رهن بگذارند و به قول معروف با پول خود بازي كنند.
سومين دليل كه از ديد اقتصاددانان و كارشناسان مهمترين موضوع افزايش فروش سرقفلي است را ميتوان در ركود اقتصادي و تورم بالا دانست.
وقتي اقتصاد كشوري ركود همراه با تورم دارد، نميتواند وظايف ذاتي خود را اجرا كند و تورم باعث ميشود خريد به تدريج كاهش يابد و به تبع آن ركود توليد در واحدهاي توليد ايجاد شود. بنابراين كارخانهدار مجبور است سوله يا واحد توليدي خود را واگذار كند و با پول خود به سمت دلالي يا مهاجرت به خارج حركت كند. افزايش اجاره يا فروش سرقفلي شايد در تمامي كشورها و اقتصادها رخ بدهد و امري طبيعي است اما تعداد بالاي اين پديده در اقتصاد اگر ادامهدار باشد، هشداري جدي است كه اگر وضعيت به حالت عادي بر نگردد، بايد بيش از پيش بيكاري و ركود را شاهد باشيم. متأسفانه شرايط سودآوري بالا در بازارهاي غيرمولد چون خودرو، ارز، سكه و اين روزها خشكبار بسياري از فعالان اقتصادي و كسبه را كه به اميد فروش و كسب سود معقول تجارت ميكنند، با دورنماي تار و مبهم مواجه ساخته است.
واحدهاي تجاري بدون مشتري نكته ديگر در ماههاي اخير كه در بازار قابل مشاهده است، راكد شدن خريد واحدهاي تجاري و اداري است. بسياري از سازندگان به اميد سود بالا مجتمعهاي تجاري و اداري شيكي در مراكز خريد احداث كردهاند اما حالا با معضل نبود مشتري روبهرو هستند.
كاهش قدرت خريد، جذاب نبودن سرمايهگذاري در اين مجتمعها و دلالي با پول در بازارهاي غيرمشتكل پولي سبب شده بسياري از سازندگان مجتمعهاي تجاري و اداري براي فروش واحدهاي خالي خود چندين بار در رسانهها تبليغات گستردهاي داشته باشند.
يكي از سازندگان مجتمع تجاري در خيابان جمهوري مدعي است كه چهار ماه است كه واحدهاي مجتمع در ليست فروش قرار گرفتهاند اما هنور مشتري با پول خوب به سراغش نيامده است.
وي ميگويد:اكثر افرادي كه پول دارند حاضر نيستند پول خود را با وضعيت فعلي كسب و كار وارد حوزه خريد واحد تجاري يا اداري كنند و ترجيح ميدهند پولشان را زير بالش بگذارند تا هر موقع لازم شد وارد كار دلالي شوند. وضعيت فعلي گوياي اين امر است كه تورم و افزايش حرص مردم براي سود بالا در مدت كم افزايش فروش سرقفلي را موجب شده است. اين وضعيت نيز تنها با كاهش تورم، رونق اقتصاد، افزايش قدرت خريد مردم و حذف دلالي در بازارهاي غيرمتشكل پولي امكانپذير است.