جوان آنلاين: جمع بندی رویدادهای هفته اخیر در زمینه مذاکرات هسته ای و مواضع اوباما در نیویورک اینست که: "هوای مذاکرات نیویورک بسیار ابری تر از وین است".
با اینکه حصول توافق از رهگذر مذاکرات نیویورک را برخی ها انتظار دارند اما نشانه شناسی رویدادهائی که طی هفته جاری به ویژه در سطح مجمع عمومی ملل متحد رخ داده اند، نشان می دهند که این دور از مذاکرات، ابهام در چشم انداز بسیار بیشتر از گذشته شده است. در واقع، امریکائیها مصمم به ادامه مواضع زیاده خواهانه هستند و اوباما هم در نشست دیروز مجمع عمومی سازمان ملل، نه تنها انعطافی در این تندیها نداشت بلکه تنها ایران را مخاطب «لزوم استفاده از فرصت» به وجود آمده برای توافق، قرار داد.
لحن صحبت های اوباما این بود که ایران بیشتر از امریکا به توافق نیاز دارد و از همین روست که ایران باید این فرصت را مغتنم بشمارد. معنای دیگر صحبت های وی این بود که امریکا رویکرد خود را حفظ خواهد کرد و این ایران است که باید موضع خود را تعدیل کند. اما نهایتاً اگر مجموع این نگاهها و رویدادها را بتوان در یک جمله جمع بندی کرد این خواهد بود که: «هوای مذاکرات نیویورک، بسیار ابری بلکه ابری تر از وین و ژنو است»
ابهام در برگزاری مذاکرات هسته ای در سطح وزیران خارجه ایران و گروه 1+5، یکی از نشانه های این چشم انداز مبهم است. پیش از این، مذاکره کنندگان ایران و معاون مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا، یکی از برنامه های دور جدید مذاکرات هسته ای در نیویورک را برگزاری نشست در سطح وزرای امور خارجه ایران و 1+5 اعلام کردند. مایکل مان هم روز چهارشنبه تاکید کرد مذاکرات نیویورک «در همه سطوح» برگزار می شود.
از نظر فرایند مذاکراتی میان ایران و گروه 1+5 طی ده ماه گذشته و همچنین قبل از توافق ژنو، روشن است که مذاکرات در سه سطح به هم پیوسته و سلسله مراتبی برگزار شده است:
• سطح کارشناسی که عمدتاً جنبه فنی دارد و ابعاد صنعت هسته ای، بانکی و ... محورهای توافق جامع مطرح می شود؛
• سطح مدیران سیاسی که به منظور هماهنگ کردن دیدگاههای فنی با سیاست خارجی طرفین برگزار می شود و خروجی مذاکرات کارشناسی در آن جمع بندی می گردد.
• و نهایتاً سطح وزرای خارجه طرفین که تصمیمات نهائی اتخاذ می گردد و سیاست های کلی مربوط به نحوه کار در دیگر سطوح تعریف می شود.
بدون شک، برگزاری نشست وزرای خارجه در هر دور از مذاکرات به معنای آمادگی طرفین برای ایجاد یک تغییر معنادار در وضعیت قبلی و پیش از آن است. بدین ترتیب، در شرایطی وزرای خارجه دور هم جمع می شوند که مذاکرات در سطوح کارشناسی و سیاسی پیشرفت مهمی داشته و نیازمند نهائی کردن داشته باشد و یا اینکه موانع مهمی در روند مذاکره بروز کرده که از طریق کارشناسی و سیاسی قابل حل نبوده و یا به دلیل اهمیت راهبردی، تصمیم گیری در مورد آنها به تصمیم رسمی طرفین نیازمند باشد. البته گاه وزرای خارجه نیز به دلیل نوع تصمیمات، اتخاذ مواضع رسمی در این زمینه را به رجوع به پایتخت ها منوط کرده اند.
هرچند ظریف همیشه تیم های مذاکراتی را مدیریت کرده و غالباً نیز همراه آنها بوده است، اما وزاری خارجه سایر کشورها تنها وقتی در مذاکرات حضور فیزیکی داشته اند که مذاکرات به تصمیم آنها نیاز داشته و اهمیت خاصی یافته است. مساله اینست که در مذاکرات نیویورک بحث ها تا حدی پیش خواهد رفت که مذاکرات وزرای خارجه هم برگزار شود؟
پیش از این گفته شده بود که احتمالاً پنج شنبه با برگزاری نشست وزرای خارجه ایران و 1+5 همراه خواهد بود و طرفین در این نشست، تصمیمات مهمی را در مورد توفق جامع اتخاذ خواهند کرد. اما نماینده روسیه نکاتی را مطرح کرده است که نشان می دهد هنوز پیش شرطهای لازم برای برگزاری این نشست فراهم نشده است. به گزارش خبرگزاری ایتارتاس، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه تصریح کرد که ایران و 5+1 هنوز نتوانسته اند اختلافات خود در خصوص موضوعات کلیدی توافق نهائی را حل و فصل نمایند. وی مهمترین موضوعات چالش برانگیز در مذاکرات هسته ای را سه محور "رآکتور اراک، غنی سازی اورانیوم و تعطیلی آنچه که ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران عنوان شده"، معرفی کرده است.
به همین دلیل، ریابکوف که مسئولیت ارشد تیم مذاکرات هسته ای روسیه را بر عهده دارد: "هنوز هیچ دلیلی برای برگزاری نشست وزرای خارجه ایران و 5+1 وجود ندارد. نشست بین وزرای خارجه بستگی به این خواهد داشت که آیا حداقل راهکارهایی برای مسائل اصلی که بتوان آنها را امتحان و آزمایش کرد وجود داشته باشد. متاسفانه تاکنون چنین چیزی وجود نداشته است".
عدم برگزاری این نشست، حکایت از فراهم نشدن زمینه های لازم برای تفاهم حول محورهای مورد بحث طرفین است. اینکه طرفین تاکید دارند که «اختلافات جدی باقیست» معنائی قابل فهم از موانع فراروی این نشست است. باید دید طی امروز و فردا و همچنین ابتدای هفته آتی، تلاش های طرفین برای رفع موانع مذکور تا چه حد موفقیت آمیز خواهد بود.
از همان اول مذاكرات پيدا بود كه امريكائيها حاضر به تعديل زياده خواهي خود نيستند. اين ما هستيم كه بيهوده خوش بين هستيم. جالب است كه رهبر عزيرمان مي فرمايند به امريكا و مذاكره با آن خوش بين نيستم ولي وزير خارجه و معاونش مي گويند به توافق و اين حرفا خوش بين هستند!! 
